Samenvatting Module 3
Versie: 2025-2026
Iwan Wiering RV
www.wijnlerendrinken.nl
, Iwan Wiering RV, Samenvatting Module 3 Wijnacademie, 2025-2026
Let op: een aantal breedtegraden staat in de lesboeken onjuist vermeld. Ik noteer in mijn
samenvatting de juiste breedtegraden.
Hoofdstuk 31: Verenigde Staten
chardonnay, cabernet sauvignon
Noot Iwan: de productiecijfers in het boeken spreken elkaar soms tegen. Echter: ook de opbrengst in
hl per jaar verschilt uiteraard van jaar tot jaar. Maak je niet te druk of er nu 25 miljoen of 30 miljoen
hl voor de VS staat, en of er nu 22 miljoen of 25 miljoen hl voor Californië staat. Het gaat om de grote
lijn, en daarin is Californië structureel met afstand de grootste en belangrijkste wijnstaat. Bovendien
zijn de genoemde cijfers al enige jaren oud.
VS: 30 miljoen hl/jaar (8,5% wereldwijnproductie): 4e wijnproducent ter wereld, na Italië, Frankrijk,
Spanje. 408.000 ha, waarvan ongeveer 360.000 ha voor wijn.
Californië: 81% van totale productie VS en 95% van export.
1 acre = 0,4 ha 1 ha= 2,47 acre
18e eeuw: franciscaner monniken brachten missiedruiven (tegenwoordig geïdentificeerd als oud
Spaans ras listán prieto) vanuit Mexico naar missieposten rond San Diego.
1779: eerste wijngaard door monnik Junípero Serra.
1823: laatste van 21 missieposten, in Sonoma.
1831: Fransman Jean Louis Vignes sticht 1e commerciële wijngaard in L.A.
1848-1855: goudkoorts en wijnbouw op grote schaal voor dorstige mijnwerkers.
1920-1933: prohibition (drooglegging) gevolgd door crisis jaren ’30 en WOII.
Jaren 1950: vooral zoet en versterkt.
Sinds 1963 droog dominant, meer focus op kwaliteit door pioniers in Napa en Sonoma. Californië
wordt wereldspeler.
Lange tijd terroir ondergeschikt aan druivenras en vinificatietechnieken. Sinds jaren 1980 groeiend
bewustzijn belang terroir: groei AVA’s.
Meest aangeplante rassen VS:
1. Chardonnay 43.000 ha
2. Cabernet sauvignon 41.000 ha
3. Pinot noir 25.000 ha
4. Merlot 21.000 ha
5. Zinfandel 19.000 ha
• Chardonnay: voorheen rijp, rijk, aan de zoete kant. Nu vaak veel droger en strakker.
o Behoudt in Washington opmerkelijk goede zuren.
o Central Valley: warmste delen vaak weinig smaak, koelere zones verfijnd, complex.
• Pinot gris: meestal tamelijk rijke Elzas-stijl. Paradepaardje in Oregon, ook goed in
Washington.
• Colombard: ‘West’s White Prolific’ (‘Wests Witte Vruchtbare’), vernoemd naar pionier
George West. Veel gerooid in jaren 1980, maar nog altijd 3e witte ras. Vrijwel altijd onderdeel
van blends, zelden als varietal wine.
• Riesling: als een van de eerste rassen in Washington aangeplant.
2
, Iwan Wiering RV, Samenvatting Module 3 Wijnacademie, 2025-2026
• Cabernet sauvignon: vrijwel overal, maar vooral Californië: koppositie. Vooral succes Napa,
Alexander, Sonoma. Wordt fenolisch veel rijper dan in Bordeaux, daarom blend met merlot
meestal niet nodig.
o Washington: iets minder fruitig en zacht, meer zuren door grote diurnal range
groeiseizoen.
• Pinot noir: momenteel populair: ‘lean style’: elegant, gemiddeld alcohol, verfijnde frisse
zuren. Vooral door mist gekoelde delen Californië: Sonoma Coast, Russian River Valley,
Anderson Valley, Mendocino County. Ook Oregon (Dijon-kloon). Washington te warm,
behalve natte Puget Sound.
• Merlot: als varietal wine en in blends. Gevaar warme zones: overrijpheid, gebrek aan zuren.
Kwaliteitswijnen Napa en Sonoma. Ook Washington, New York (Long Island). Bordeauxblend:
‘Meritage’.
• Zinfandel: hét paradepaardje van Californië. In 19e eeuw naamloos meegenomen uit
Oostenrijk, in 1967 herkend als identiek aan primitivo en tribidrag. Soms overrijpe fruitbom,
maar in goede handen kruidige, intens gekleurde wijn met bessenaroma’s en structuur van
strak tot jammig.
• Syrah: populair in Washington, past goed bij fruitige wijnstijl van deze staat.
Wijnproductie:
1. Californië 25,7 miljoen hl (= 81% totale VS)
2. Washington 1,5 miljoen hl
3. New York 1 miljoen hl (vooral concord)
4. Pennsylvania 0,55 miljoen hl
5. Oregon 0,45 miljoen hl
Table wine: max 14%
Dessertwijn: 14-24%
Mousserend mag champagne worden genoemd, mits merk vóór 2006 is gelanceerd en herkomst wijn
vermeld. Traditioneel chardonnay, pinot noir, pinot blanc.
Herkomstgebieden in oplopende precieze afbakening:
• VS
• 2 of 3 aangrenzende staten
• 1 staat
• 2 of 3 counties binnen één staat (county is heel grote gemeente c.q. kleine provincie)
• 1 county
• AVA (American Viticultural Area): specifiek wijnbouwgebied
Afbakening AVA’s sinds 1978: 1e Augusta (Missouri, 1980), 2e Napa Valley (1981).
AVA: indicatie van herkomst, maar niet van wijnstijl of kwaliteit.
In 2018 242 AVA’s, waarvan 139 in Californië.
Verplichte aanduidingen etiket VS:
• Alcoholgehalte
• Waarschuwing voor alcoholgebruik
• Aanwezigheid sulfiet/allergenen
• Inhoudsmaat
• Land van herkomst
• Naam producent
• Lotnummer (Partijnummer)
Regels indien extra vermeldingen:
3
, Iwan Wiering RV, Samenvatting Module 3 Wijnacademie, 2025-2026
• Oogstjaar: minimaal 95% uit dat jaar
• Varietal wine: minstens 75% dat ras (Oregon 90%)
o Indien export naar EU: minstens 85%
• AVA: minstens 95% uit die wijngaard
• Estate bottled: wijngaard én winery binnen grenzen AVA. Én: winery moet wijngaarden in
bezit of in volledig beheer hebben.
Geen wettelijke grondslag voor termen als reserve, special selection, private reserve, barrel selected,
vintners reserve, classic.
Three-tier system: producent mocht nooit rechtstreeks aan winkel/restaurant verkopen, maar
uitsluitend via onafhankelijke groothandel. Nu nog in 5 staten.
Californië: ‘The Golden State’ chardonnay, cabernet sauvignon
33-39°NB, 255.000 ha, 25,8 miljoen hl/jaar. 42% rood, 41% wit, 17% rosé/blush.
Gallo goed voor 25% van de wijnverkoop. 152 AVA’s.
AVA’s soms enorm groot en algemeen, en daardoor nietszeggend: North Coast, Central Coast.
1857: Buena Vista Winery in Sonoma, door Hongaar Agoston Haraszthy de Mokesa, oudste premium
winery.
1861: 1e commerciële winery in Napa Valley van Charles Krug. Kwam later in handen fam. Robert
Mondavi (beroemde wijn Opus One).
Franse wijnmaker André Tchelistcheff betekende veel voor Californische wijnbouw met introductie
nieuwe technieken.
Californië stabiel zonnig en hele jaar mooi weer. Koude golfstroom Grote Oceaan zorgt voor koele
zeewind en ochtendmist kuststreken: koele ochtend. Mist lost tegen de middag pas op: warme
middag. Landinwaarts veel warmer: geen kwaliteitswijn. Droogte kan probleem zijn.
Belangrijkste aanplant: wit: chardonnay, rood: cabernet sauvignon.
Voorkeur Robert Parker: veel alcohol, laag zuur, veel hout, zachte tannine.
Laatste jaren meer elegantie en balans, spaarzamer hout.
5 deelgebieden:
• North Coast: meest prestigieuze wijngebied Californië, vooral dankzij Napa Valley en Sonoma
County. Rechthoek 160 km lang, 75 km breed, doorsneden door Mayacamas Mountains (tot
1250 m). Veel lage bergruggen noord-zuid, daardoor veel kleine valleien. Korte zachte winter
met redelijk wat neerslag. Droge lange warme zomer. In zomer altijd mist vanaf zee door
samenkomen relatief warm kustwater en koude golfstroom. AVA’s Los Carneros, Russian
River Valley en Anderson Valley onder invloed van mist (achter lage bergruggen die
onvoldoende barrière zijn voor zeemist): pinot noir. Meeste andere AVA’s: achter hoge
bergruggen: veel zon, grote warmte.
o Napa Valley: 90 min rijden noord van San Francisco. Napa Rivier baande weg tussen
Mayacamas Mountains (west) en Vaca Range (oost). 48 km lang. Meest prestigieuze
wineries, duurste vineyards. Een van meest toeristische wijngebieden ter wereld,
highway 29 met complete infrastructuur. Al heel lang strenge milieuregels.
Top Cabernets uit vooral Oakville, St. Helena, Rutherford. Kiezelbodems als Médoc.
Zuiden aanzienlijke invloed San Pablo Bay (noordelijke uitloper San Francisco Bay)
met veel ochtendmist. Noorden nauwelijks mist en veel warmer. Volgens Winkler
Index Napa Valley zone II, maar met preciezere data blijkt: ook klimaten in zone III en
IV.
4
Versie: 2025-2026
Iwan Wiering RV
www.wijnlerendrinken.nl
, Iwan Wiering RV, Samenvatting Module 3 Wijnacademie, 2025-2026
Let op: een aantal breedtegraden staat in de lesboeken onjuist vermeld. Ik noteer in mijn
samenvatting de juiste breedtegraden.
Hoofdstuk 31: Verenigde Staten
chardonnay, cabernet sauvignon
Noot Iwan: de productiecijfers in het boeken spreken elkaar soms tegen. Echter: ook de opbrengst in
hl per jaar verschilt uiteraard van jaar tot jaar. Maak je niet te druk of er nu 25 miljoen of 30 miljoen
hl voor de VS staat, en of er nu 22 miljoen of 25 miljoen hl voor Californië staat. Het gaat om de grote
lijn, en daarin is Californië structureel met afstand de grootste en belangrijkste wijnstaat. Bovendien
zijn de genoemde cijfers al enige jaren oud.
VS: 30 miljoen hl/jaar (8,5% wereldwijnproductie): 4e wijnproducent ter wereld, na Italië, Frankrijk,
Spanje. 408.000 ha, waarvan ongeveer 360.000 ha voor wijn.
Californië: 81% van totale productie VS en 95% van export.
1 acre = 0,4 ha 1 ha= 2,47 acre
18e eeuw: franciscaner monniken brachten missiedruiven (tegenwoordig geïdentificeerd als oud
Spaans ras listán prieto) vanuit Mexico naar missieposten rond San Diego.
1779: eerste wijngaard door monnik Junípero Serra.
1823: laatste van 21 missieposten, in Sonoma.
1831: Fransman Jean Louis Vignes sticht 1e commerciële wijngaard in L.A.
1848-1855: goudkoorts en wijnbouw op grote schaal voor dorstige mijnwerkers.
1920-1933: prohibition (drooglegging) gevolgd door crisis jaren ’30 en WOII.
Jaren 1950: vooral zoet en versterkt.
Sinds 1963 droog dominant, meer focus op kwaliteit door pioniers in Napa en Sonoma. Californië
wordt wereldspeler.
Lange tijd terroir ondergeschikt aan druivenras en vinificatietechnieken. Sinds jaren 1980 groeiend
bewustzijn belang terroir: groei AVA’s.
Meest aangeplante rassen VS:
1. Chardonnay 43.000 ha
2. Cabernet sauvignon 41.000 ha
3. Pinot noir 25.000 ha
4. Merlot 21.000 ha
5. Zinfandel 19.000 ha
• Chardonnay: voorheen rijp, rijk, aan de zoete kant. Nu vaak veel droger en strakker.
o Behoudt in Washington opmerkelijk goede zuren.
o Central Valley: warmste delen vaak weinig smaak, koelere zones verfijnd, complex.
• Pinot gris: meestal tamelijk rijke Elzas-stijl. Paradepaardje in Oregon, ook goed in
Washington.
• Colombard: ‘West’s White Prolific’ (‘Wests Witte Vruchtbare’), vernoemd naar pionier
George West. Veel gerooid in jaren 1980, maar nog altijd 3e witte ras. Vrijwel altijd onderdeel
van blends, zelden als varietal wine.
• Riesling: als een van de eerste rassen in Washington aangeplant.
2
, Iwan Wiering RV, Samenvatting Module 3 Wijnacademie, 2025-2026
• Cabernet sauvignon: vrijwel overal, maar vooral Californië: koppositie. Vooral succes Napa,
Alexander, Sonoma. Wordt fenolisch veel rijper dan in Bordeaux, daarom blend met merlot
meestal niet nodig.
o Washington: iets minder fruitig en zacht, meer zuren door grote diurnal range
groeiseizoen.
• Pinot noir: momenteel populair: ‘lean style’: elegant, gemiddeld alcohol, verfijnde frisse
zuren. Vooral door mist gekoelde delen Californië: Sonoma Coast, Russian River Valley,
Anderson Valley, Mendocino County. Ook Oregon (Dijon-kloon). Washington te warm,
behalve natte Puget Sound.
• Merlot: als varietal wine en in blends. Gevaar warme zones: overrijpheid, gebrek aan zuren.
Kwaliteitswijnen Napa en Sonoma. Ook Washington, New York (Long Island). Bordeauxblend:
‘Meritage’.
• Zinfandel: hét paradepaardje van Californië. In 19e eeuw naamloos meegenomen uit
Oostenrijk, in 1967 herkend als identiek aan primitivo en tribidrag. Soms overrijpe fruitbom,
maar in goede handen kruidige, intens gekleurde wijn met bessenaroma’s en structuur van
strak tot jammig.
• Syrah: populair in Washington, past goed bij fruitige wijnstijl van deze staat.
Wijnproductie:
1. Californië 25,7 miljoen hl (= 81% totale VS)
2. Washington 1,5 miljoen hl
3. New York 1 miljoen hl (vooral concord)
4. Pennsylvania 0,55 miljoen hl
5. Oregon 0,45 miljoen hl
Table wine: max 14%
Dessertwijn: 14-24%
Mousserend mag champagne worden genoemd, mits merk vóór 2006 is gelanceerd en herkomst wijn
vermeld. Traditioneel chardonnay, pinot noir, pinot blanc.
Herkomstgebieden in oplopende precieze afbakening:
• VS
• 2 of 3 aangrenzende staten
• 1 staat
• 2 of 3 counties binnen één staat (county is heel grote gemeente c.q. kleine provincie)
• 1 county
• AVA (American Viticultural Area): specifiek wijnbouwgebied
Afbakening AVA’s sinds 1978: 1e Augusta (Missouri, 1980), 2e Napa Valley (1981).
AVA: indicatie van herkomst, maar niet van wijnstijl of kwaliteit.
In 2018 242 AVA’s, waarvan 139 in Californië.
Verplichte aanduidingen etiket VS:
• Alcoholgehalte
• Waarschuwing voor alcoholgebruik
• Aanwezigheid sulfiet/allergenen
• Inhoudsmaat
• Land van herkomst
• Naam producent
• Lotnummer (Partijnummer)
Regels indien extra vermeldingen:
3
, Iwan Wiering RV, Samenvatting Module 3 Wijnacademie, 2025-2026
• Oogstjaar: minimaal 95% uit dat jaar
• Varietal wine: minstens 75% dat ras (Oregon 90%)
o Indien export naar EU: minstens 85%
• AVA: minstens 95% uit die wijngaard
• Estate bottled: wijngaard én winery binnen grenzen AVA. Én: winery moet wijngaarden in
bezit of in volledig beheer hebben.
Geen wettelijke grondslag voor termen als reserve, special selection, private reserve, barrel selected,
vintners reserve, classic.
Three-tier system: producent mocht nooit rechtstreeks aan winkel/restaurant verkopen, maar
uitsluitend via onafhankelijke groothandel. Nu nog in 5 staten.
Californië: ‘The Golden State’ chardonnay, cabernet sauvignon
33-39°NB, 255.000 ha, 25,8 miljoen hl/jaar. 42% rood, 41% wit, 17% rosé/blush.
Gallo goed voor 25% van de wijnverkoop. 152 AVA’s.
AVA’s soms enorm groot en algemeen, en daardoor nietszeggend: North Coast, Central Coast.
1857: Buena Vista Winery in Sonoma, door Hongaar Agoston Haraszthy de Mokesa, oudste premium
winery.
1861: 1e commerciële winery in Napa Valley van Charles Krug. Kwam later in handen fam. Robert
Mondavi (beroemde wijn Opus One).
Franse wijnmaker André Tchelistcheff betekende veel voor Californische wijnbouw met introductie
nieuwe technieken.
Californië stabiel zonnig en hele jaar mooi weer. Koude golfstroom Grote Oceaan zorgt voor koele
zeewind en ochtendmist kuststreken: koele ochtend. Mist lost tegen de middag pas op: warme
middag. Landinwaarts veel warmer: geen kwaliteitswijn. Droogte kan probleem zijn.
Belangrijkste aanplant: wit: chardonnay, rood: cabernet sauvignon.
Voorkeur Robert Parker: veel alcohol, laag zuur, veel hout, zachte tannine.
Laatste jaren meer elegantie en balans, spaarzamer hout.
5 deelgebieden:
• North Coast: meest prestigieuze wijngebied Californië, vooral dankzij Napa Valley en Sonoma
County. Rechthoek 160 km lang, 75 km breed, doorsneden door Mayacamas Mountains (tot
1250 m). Veel lage bergruggen noord-zuid, daardoor veel kleine valleien. Korte zachte winter
met redelijk wat neerslag. Droge lange warme zomer. In zomer altijd mist vanaf zee door
samenkomen relatief warm kustwater en koude golfstroom. AVA’s Los Carneros, Russian
River Valley en Anderson Valley onder invloed van mist (achter lage bergruggen die
onvoldoende barrière zijn voor zeemist): pinot noir. Meeste andere AVA’s: achter hoge
bergruggen: veel zon, grote warmte.
o Napa Valley: 90 min rijden noord van San Francisco. Napa Rivier baande weg tussen
Mayacamas Mountains (west) en Vaca Range (oost). 48 km lang. Meest prestigieuze
wineries, duurste vineyards. Een van meest toeristische wijngebieden ter wereld,
highway 29 met complete infrastructuur. Al heel lang strenge milieuregels.
Top Cabernets uit vooral Oakville, St. Helena, Rutherford. Kiezelbodems als Médoc.
Zuiden aanzienlijke invloed San Pablo Bay (noordelijke uitloper San Francisco Bay)
met veel ochtendmist. Noorden nauwelijks mist en veel warmer. Volgens Winkler
Index Napa Valley zone II, maar met preciezere data blijkt: ook klimaten in zone III en
IV.
4
