7.1 Fasen en dichtheid
● Stoffen
○ Zuivere stof: moleculen van één soort
○ Mengsel: meerdere soorten moleculen
■ moleculen
● Moleculen bestaan uit twee of meer atomen.
● Metalen: atomen in atoomrooster
● Zouten: ionen in ionrooster
○ atomen
■ Gerangschikt in het periodiek systeem.
Materiaal: Stof die je voor een toepassing gebruikt (stof of mengsel van stoffen).
Stoffen komen in drie fasen voor:
1. vast
● metalen, legeringen of alliages (mengsel van metalen) en andere vaste stoffen
2. vloeibaar
3. gasvormig
Stoffen bestaan uit moleculen en moleculen uit atomen. Een materiaal is een stof die je voor een
toepassing gebruikt. Stoffen komen in drie fasen voor: vast, vloeibaar en gasvormig. Vaak toegepaste
vaste stoffen zijn metalen en alliages.
Belangrijkste eigenschappen in het molecuulmodel:
● Intermoleculaire ruimte: De ruimte die tussen de moleculen zit.
● Beweging: Hoe hoger de temperatuur → hoe groter de snelheid.
● Aantrekkingskracht, vanderwaalskrachten: Hoe groter de afstand tussen de
moleculen → hoe kleiner deze krachten zijn.
Micro-macrobeschouwing: De samenhang van eigenschappen op micro- en op macroniveau.
● Micro: eigenschappen van moleculen
● Macro: meetbare eigenschappen
Stofeigenschappen op macroniveau hangen samen met de eigenschappen van moleculen op
microniveau. Het molecuulmodel is een voorstelling van hoe moleculen zich gedragen.
Smelten: moleculen komen los van hun plaats en gaan door elkaar bewegen.
Stollen: moleculen gaan op een vaste plaats zitten.
Verdampen: moleculen onttrekken elkaars aantrekkingskracht.
Condenseren: aantrekkingskracht neemt toe
Vaste stof:
● Volume- en vormvast
○ Ruimte tussen de moleculen is klein en aantrekkingskracht is groot.
○ Elke molecuul zit op een vaste plek.
○ Karakteristieke eigenschappen: hardheid & onsamendrukbaarheid
, ○
Vloeistof:
● Volumevast
○ Aantrekkende kracht is kleiner dan in een vaste stof.
○ Moleculen hebben geen vaste plaats, houden elkaar wel vast.
○ Karakteristieke eigenschappen: vast volume & niet/nauwelijks samendrukbaar.
○
Gas:
● Geen vast volume of vaste vorm
○ Nauwelijks aantrekkingskracht.
○ Moleculen zitten ver uit elkaar.
○ Karakteristieke eigenschappen: geen vast(e) volume en vorm & makkelijk
samendrukbaar.
○
Vaste stoffen zijn volumevast en vormvast, vloeistoffen alleen volumevast, gassen geen van beide.
Dit kun je verklaren met de beweging van moleculen en met hun onderlinge krachten.
Dichtheid is een stofeigenschap.
● ρ=m/V
● Hoe groter de atoommassa A gem, hoe groter de dichtheid.
Dichtheid is een stofeigenschap. Het verband tussen dichtheid is niet in een formule te vatten, maar
globaal geldt: hoe groter de atoommassa, hoe groter de dichtheid.
Uitzetting:
● De meeste stoffen zetten uit als je ze verwarmt.
● Uitzettingscoëfficiënt: Een stofeigenschap en geeft aan hoeveel de stof relatief uitzet per
graad temperatuurstijging.
● Lineaire uitzettingscoëfficiënt: Geeft aan hoeveel de lengte, breedte en hoogte van een
voorwerp van een materiaal relatief toeneemt per graad temperatuurstijging.
● Kubieke uitzettingscoëfficiënt: De mate waarin het volume relatief per graad
temperatuurstijging toeneemt.
De meeste stoffen zetten uit als je ze verwarmt. De uitzettingscoëfficiënt is een stofeigenschap en
geef aan hoeveel de stof relatief uitzet per graad temperatuurstijging.
● Stoffen
○ Zuivere stof: moleculen van één soort
○ Mengsel: meerdere soorten moleculen
■ moleculen
● Moleculen bestaan uit twee of meer atomen.
● Metalen: atomen in atoomrooster
● Zouten: ionen in ionrooster
○ atomen
■ Gerangschikt in het periodiek systeem.
Materiaal: Stof die je voor een toepassing gebruikt (stof of mengsel van stoffen).
Stoffen komen in drie fasen voor:
1. vast
● metalen, legeringen of alliages (mengsel van metalen) en andere vaste stoffen
2. vloeibaar
3. gasvormig
Stoffen bestaan uit moleculen en moleculen uit atomen. Een materiaal is een stof die je voor een
toepassing gebruikt. Stoffen komen in drie fasen voor: vast, vloeibaar en gasvormig. Vaak toegepaste
vaste stoffen zijn metalen en alliages.
Belangrijkste eigenschappen in het molecuulmodel:
● Intermoleculaire ruimte: De ruimte die tussen de moleculen zit.
● Beweging: Hoe hoger de temperatuur → hoe groter de snelheid.
● Aantrekkingskracht, vanderwaalskrachten: Hoe groter de afstand tussen de
moleculen → hoe kleiner deze krachten zijn.
Micro-macrobeschouwing: De samenhang van eigenschappen op micro- en op macroniveau.
● Micro: eigenschappen van moleculen
● Macro: meetbare eigenschappen
Stofeigenschappen op macroniveau hangen samen met de eigenschappen van moleculen op
microniveau. Het molecuulmodel is een voorstelling van hoe moleculen zich gedragen.
Smelten: moleculen komen los van hun plaats en gaan door elkaar bewegen.
Stollen: moleculen gaan op een vaste plaats zitten.
Verdampen: moleculen onttrekken elkaars aantrekkingskracht.
Condenseren: aantrekkingskracht neemt toe
Vaste stof:
● Volume- en vormvast
○ Ruimte tussen de moleculen is klein en aantrekkingskracht is groot.
○ Elke molecuul zit op een vaste plek.
○ Karakteristieke eigenschappen: hardheid & onsamendrukbaarheid
, ○
Vloeistof:
● Volumevast
○ Aantrekkende kracht is kleiner dan in een vaste stof.
○ Moleculen hebben geen vaste plaats, houden elkaar wel vast.
○ Karakteristieke eigenschappen: vast volume & niet/nauwelijks samendrukbaar.
○
Gas:
● Geen vast volume of vaste vorm
○ Nauwelijks aantrekkingskracht.
○ Moleculen zitten ver uit elkaar.
○ Karakteristieke eigenschappen: geen vast(e) volume en vorm & makkelijk
samendrukbaar.
○
Vaste stoffen zijn volumevast en vormvast, vloeistoffen alleen volumevast, gassen geen van beide.
Dit kun je verklaren met de beweging van moleculen en met hun onderlinge krachten.
Dichtheid is een stofeigenschap.
● ρ=m/V
● Hoe groter de atoommassa A gem, hoe groter de dichtheid.
Dichtheid is een stofeigenschap. Het verband tussen dichtheid is niet in een formule te vatten, maar
globaal geldt: hoe groter de atoommassa, hoe groter de dichtheid.
Uitzetting:
● De meeste stoffen zetten uit als je ze verwarmt.
● Uitzettingscoëfficiënt: Een stofeigenschap en geeft aan hoeveel de stof relatief uitzet per
graad temperatuurstijging.
● Lineaire uitzettingscoëfficiënt: Geeft aan hoeveel de lengte, breedte en hoogte van een
voorwerp van een materiaal relatief toeneemt per graad temperatuurstijging.
● Kubieke uitzettingscoëfficiënt: De mate waarin het volume relatief per graad
temperatuurstijging toeneemt.
De meeste stoffen zetten uit als je ze verwarmt. De uitzettingscoëfficiënt is een stofeigenschap en
geef aan hoeveel de stof relatief uitzet per graad temperatuurstijging.
