Uitwerking ZSO 3.4 Pijn op de
borst - angina pectoris
Algemene informatie:
De hartspier wordt van bloed voorzien door de vertakkingen van de drie coronair arteriën. Voor de
het normale aerobe metabolisme gebruikt de hartspier zuurstof, vetzuren en lactaat waaruit door
oxidatie energie wordt verkregen (opgeslagen als ATP). Deze energie wordt gebruikt voor het in
stand houden van het weefsel en weefselfunctie.
Het zuurstofaanbod aan de hartspier is afhankelijk van de bloedstroomsterkte, de zuurstofsaturatie
in de aorta en die in de sinus coronarius, het hemoglobinegehalte en het zuurstofdragend vermogen
van hemoglobine. De zuurstofextractie door de hartspier is in rust al vrijwel maximaal. De
belangrijkste fysiologisch regelbare factor is daarom de bloedstroomsterkte die voornamelijk wordt
bepaald door de weerstand van de coronaire arteriolen. Indien de pO2 daalt, dilateren de arteriolen
(metabole regulatie).
De zuurstofvraag van de hartspier wordt bepaald door de zogenoemde “tension time index”. Dit wil
zeggen het product van de hartfrequentie, de duur van de systolische uitdrijvingsperiode en de “wall
stress” in de linkerventrikel.
Indien er een discrepantie tussen zuurstofvraag en zuurstofaanbod ontstaat, gaat het myocard over
op anaerobe verbranding van glycogeen reserves, waarbij lactaat wordt geproduceerd (pijnlijk).
Beantwoord de volgende vragen:
Vanuit welke arterie ontspringen de coronair arteriën?
Welke factoren bepalen in belangrijke mate de vooraf kans op
coronair lijden?
De voorafkans op AP. De kans op AP is groter bij hogere leeftijd, aanwezigheid van HVZ in de
voorgeschiedenis of andere cardiovasculaire risicofactoren.
Pijn op de borst kan verschillende oorzaken hebben. Stel een
differentiaaldiagnose op. U kunt hiervoor eventueel onderstaande
tabel gebruiken.
Klachten die tegen AP pleiten: scherpe/branderige pijn, pijn in een beperkt gebied (muntgroot),
tintelingen, lokale drukpijn, houdingsafhankelijke pijn of pijn vastzittend aan de ademhaling, en een
klachtenduur van slechts enkele seconden of juist vele uren aanhoudend. Deze klachten passen juist
bij aspecifieke thoracale klachten en soms bij specifieke differentiaaldiagnoses, zoals pneumonie of
refluxklachten.
Aard van de pijn:
Wanneer de plaats met een handbreedte of vuist wordt aangegeven (Levine’s sign) is de kans op
klinisch relevante coronaire sclerose groter dan wanneer de probleemzone wordt aangegeven met
een vinger (muntgroot). In het laatste geval zal er eerder sprake zijn van pijn uitgaand van zenuwen
of spieren. Scherpe, stekende of branderige pijn heeft zelden een cardiale oorsprong, maar sluit een
cardiale aandoening niet geheel uit. De kans hierop is echter klein.
borst - angina pectoris
Algemene informatie:
De hartspier wordt van bloed voorzien door de vertakkingen van de drie coronair arteriën. Voor de
het normale aerobe metabolisme gebruikt de hartspier zuurstof, vetzuren en lactaat waaruit door
oxidatie energie wordt verkregen (opgeslagen als ATP). Deze energie wordt gebruikt voor het in
stand houden van het weefsel en weefselfunctie.
Het zuurstofaanbod aan de hartspier is afhankelijk van de bloedstroomsterkte, de zuurstofsaturatie
in de aorta en die in de sinus coronarius, het hemoglobinegehalte en het zuurstofdragend vermogen
van hemoglobine. De zuurstofextractie door de hartspier is in rust al vrijwel maximaal. De
belangrijkste fysiologisch regelbare factor is daarom de bloedstroomsterkte die voornamelijk wordt
bepaald door de weerstand van de coronaire arteriolen. Indien de pO2 daalt, dilateren de arteriolen
(metabole regulatie).
De zuurstofvraag van de hartspier wordt bepaald door de zogenoemde “tension time index”. Dit wil
zeggen het product van de hartfrequentie, de duur van de systolische uitdrijvingsperiode en de “wall
stress” in de linkerventrikel.
Indien er een discrepantie tussen zuurstofvraag en zuurstofaanbod ontstaat, gaat het myocard over
op anaerobe verbranding van glycogeen reserves, waarbij lactaat wordt geproduceerd (pijnlijk).
Beantwoord de volgende vragen:
Vanuit welke arterie ontspringen de coronair arteriën?
Welke factoren bepalen in belangrijke mate de vooraf kans op
coronair lijden?
De voorafkans op AP. De kans op AP is groter bij hogere leeftijd, aanwezigheid van HVZ in de
voorgeschiedenis of andere cardiovasculaire risicofactoren.
Pijn op de borst kan verschillende oorzaken hebben. Stel een
differentiaaldiagnose op. U kunt hiervoor eventueel onderstaande
tabel gebruiken.
Klachten die tegen AP pleiten: scherpe/branderige pijn, pijn in een beperkt gebied (muntgroot),
tintelingen, lokale drukpijn, houdingsafhankelijke pijn of pijn vastzittend aan de ademhaling, en een
klachtenduur van slechts enkele seconden of juist vele uren aanhoudend. Deze klachten passen juist
bij aspecifieke thoracale klachten en soms bij specifieke differentiaaldiagnoses, zoals pneumonie of
refluxklachten.
Aard van de pijn:
Wanneer de plaats met een handbreedte of vuist wordt aangegeven (Levine’s sign) is de kans op
klinisch relevante coronaire sclerose groter dan wanneer de probleemzone wordt aangegeven met
een vinger (muntgroot). In het laatste geval zal er eerder sprake zijn van pijn uitgaand van zenuwen
of spieren. Scherpe, stekende of branderige pijn heeft zelden een cardiale oorsprong, maar sluit een
cardiale aandoening niet geheel uit. De kans hierop is echter klein.
