Biopsychosociale pijnbehandeling: Inleiding met focus op behandelprincipes
Mensen met chronische pijn zijn 6 jaar ouder dan effectieve leeftijd
Per 10 jaar leven met pijn daling van 1 jaar
Meer kans op kanker en minder kans op overleving van kanker
Risico op mortaliteit daalt bij verbeteren van leefstijlfactoren
- Levensstijl is slechter vanaf dat patiënten met chronische pijn hebben
Minder zin of energie om gezond te kopen, fysieke activiteit, veel stress, …
- Roken is cruciaal om te vragen want impliceert de coping van patiënt
Gaan niet makkelijk mee in gedragsverandering -> slechtere prognose
- Slaap is belangrijk!
Korte termijn pijnstillers voorkomen herstel op lange termijn
7 adviezen op patiënten met pijn in beweging te krijgen
- Focus op lange termijn voordelen
Pijn is geen waarschuwingssignaal meer
Pijnkatastroferen -> interactie tussen lichaam en geeft
Piekeren + hulpeloosheid + uitvergroten
Activiteit DLPX + ACC + insula
- Minder opioïde pijnstilling
- Afleiding minder effectief
- Meer descenderende facilitatie
Maladaptieve pijncognities en attitudes zijn barrière voor oefentherapie
Pijneducatie brengt patiënt over barrière en verbetert overtuigingen maar is niet dé
oplossing
Reconceptualisatie van pijn is belangrijk -> minder angstige manier kijken naar pijn
1
, Moderne neurowetenschappelijke benadering
- 3 sessies pijneducatie
- 15 sessies oefentherapie hertrainen pijngeheugen
50% minder pijn
46% minder pijnkatastroferen
30% minder angst
32% minder waakzaamheid
22% beter dagelijks functioneren
27% minder centrale sensitisatie
- Pak eerst overtuigingen aan -> motivatie via goal setting
- Focus op doelen van patiënt
Vermijden of persistentie
- Bouw enkel activiteiten op die vermeden worden
Mobilisatie van immuuncellen tijdens oefeningen
Parasympatische zenuwstelsel te weinig actief ->
slecht herstel
2
,- Verbeter stressbestendigheid
Spouse criticism/hostility = partner antwoordt op pijn met irritatie, boosheid of frustratie
- Meer pijn en minder functie
- Meer distress
- Meer pijngedrag
- Meer geruststelling zoeken
- Minder sociaal support en meer isolatie
Sociale steun zorgt voor minder stress
-
Verhoogde glia-activiteit zorgt door IL-1 en IL-6 voor meer centrale sensitisatie
Slecht slapen resulteert in herseninflammatie
Glia is cruciaal voor slaapgenese -> zorgen voor reductie van activiteit in neuronen
Medicatie geeft perceptie van beter slapen maar niet echt beter
Slaap verbeteren bij chronische pijn
- Cognitieve gedragstherapie
- Acceptatie en commitment therapie
- Oefentherapie
Brein moet slaapkamer en slaap opnieuw met elkaar verbinden
Voeding kan slaap verstoren
Wordt vaak privé gehouden
Shared decision making
- Therapeut schetst opties -> op basis van therapieverwachtingen
- Therapeut informeert patiënt over best-evidence
- Patiënt beslist
Zorgt voor betere therapeutische alliantie en betere therapietrouw
- Optimaliseer voeding
Vettige voeding zorgt voor inflammatie -> centrale sensitisatie
Gut-brain-axis
Grote variëteit aan bacteriën in maag-darmstelsel is gezond -> door verschillende
gezonde voeding
3
, Biopsychosociale pijnbehandeling: Centrale sensitisatie -> sense en nonsense voor management
van chronische pijn
Centrale sensitisatie
LPT = long term potentiation
“Spam filter” werkt niet bij chronische
pijn
- Top down -> PFC – Th – PAG
- Pijnmatrix -> ACC – S1 – PFC –
Amyg – Insula
Perceived injustice -> 30%
Meer pijngedrag en meer opoïdgebruik
Nonsense van centrale sensitisatie
- De bron van nociceptie behandelen
Signaal naar brein -> inflammatie
Eliminatie van nociceptieve input -> botom-up behandeling
Centrale sensitisatie kan geen alibi zijn om ineffectieve behandelingen toe te passen
- Centrally acting drugs -> niet nuttig
Opoïden zorgen voor immuunfunctie
- Minder NK cellen
- Minder cytotoxiteit
Antikanker immuniteit geïnhibeerd door opoïd
- Nociplastische pijn
Pijn door stofwisseling
Centrale sensitisatie -> geen link tussen nociplastische pijn en centrale sensitisatie
4
Mensen met chronische pijn zijn 6 jaar ouder dan effectieve leeftijd
Per 10 jaar leven met pijn daling van 1 jaar
Meer kans op kanker en minder kans op overleving van kanker
Risico op mortaliteit daalt bij verbeteren van leefstijlfactoren
- Levensstijl is slechter vanaf dat patiënten met chronische pijn hebben
Minder zin of energie om gezond te kopen, fysieke activiteit, veel stress, …
- Roken is cruciaal om te vragen want impliceert de coping van patiënt
Gaan niet makkelijk mee in gedragsverandering -> slechtere prognose
- Slaap is belangrijk!
Korte termijn pijnstillers voorkomen herstel op lange termijn
7 adviezen op patiënten met pijn in beweging te krijgen
- Focus op lange termijn voordelen
Pijn is geen waarschuwingssignaal meer
Pijnkatastroferen -> interactie tussen lichaam en geeft
Piekeren + hulpeloosheid + uitvergroten
Activiteit DLPX + ACC + insula
- Minder opioïde pijnstilling
- Afleiding minder effectief
- Meer descenderende facilitatie
Maladaptieve pijncognities en attitudes zijn barrière voor oefentherapie
Pijneducatie brengt patiënt over barrière en verbetert overtuigingen maar is niet dé
oplossing
Reconceptualisatie van pijn is belangrijk -> minder angstige manier kijken naar pijn
1
, Moderne neurowetenschappelijke benadering
- 3 sessies pijneducatie
- 15 sessies oefentherapie hertrainen pijngeheugen
50% minder pijn
46% minder pijnkatastroferen
30% minder angst
32% minder waakzaamheid
22% beter dagelijks functioneren
27% minder centrale sensitisatie
- Pak eerst overtuigingen aan -> motivatie via goal setting
- Focus op doelen van patiënt
Vermijden of persistentie
- Bouw enkel activiteiten op die vermeden worden
Mobilisatie van immuuncellen tijdens oefeningen
Parasympatische zenuwstelsel te weinig actief ->
slecht herstel
2
,- Verbeter stressbestendigheid
Spouse criticism/hostility = partner antwoordt op pijn met irritatie, boosheid of frustratie
- Meer pijn en minder functie
- Meer distress
- Meer pijngedrag
- Meer geruststelling zoeken
- Minder sociaal support en meer isolatie
Sociale steun zorgt voor minder stress
-
Verhoogde glia-activiteit zorgt door IL-1 en IL-6 voor meer centrale sensitisatie
Slecht slapen resulteert in herseninflammatie
Glia is cruciaal voor slaapgenese -> zorgen voor reductie van activiteit in neuronen
Medicatie geeft perceptie van beter slapen maar niet echt beter
Slaap verbeteren bij chronische pijn
- Cognitieve gedragstherapie
- Acceptatie en commitment therapie
- Oefentherapie
Brein moet slaapkamer en slaap opnieuw met elkaar verbinden
Voeding kan slaap verstoren
Wordt vaak privé gehouden
Shared decision making
- Therapeut schetst opties -> op basis van therapieverwachtingen
- Therapeut informeert patiënt over best-evidence
- Patiënt beslist
Zorgt voor betere therapeutische alliantie en betere therapietrouw
- Optimaliseer voeding
Vettige voeding zorgt voor inflammatie -> centrale sensitisatie
Gut-brain-axis
Grote variëteit aan bacteriën in maag-darmstelsel is gezond -> door verschillende
gezonde voeding
3
, Biopsychosociale pijnbehandeling: Centrale sensitisatie -> sense en nonsense voor management
van chronische pijn
Centrale sensitisatie
LPT = long term potentiation
“Spam filter” werkt niet bij chronische
pijn
- Top down -> PFC – Th – PAG
- Pijnmatrix -> ACC – S1 – PFC –
Amyg – Insula
Perceived injustice -> 30%
Meer pijngedrag en meer opoïdgebruik
Nonsense van centrale sensitisatie
- De bron van nociceptie behandelen
Signaal naar brein -> inflammatie
Eliminatie van nociceptieve input -> botom-up behandeling
Centrale sensitisatie kan geen alibi zijn om ineffectieve behandelingen toe te passen
- Centrally acting drugs -> niet nuttig
Opoïden zorgen voor immuunfunctie
- Minder NK cellen
- Minder cytotoxiteit
Antikanker immuniteit geïnhibeerd door opoïd
- Nociplastische pijn
Pijn door stofwisseling
Centrale sensitisatie -> geen link tussen nociplastische pijn en centrale sensitisatie
4
