Verpleegkundige methodieken 3:
Oncologische verpleegkundige zorgen:
Risicofactoren in het ontstaan van kanker:
Leeftijd
Roken
Alcohol
Voeding vetten, rood vlees, en bereide vleeswaren
Overgewicht
Te weinig lichaamsbeweging
Biologische factoren parasieten, virussen, bacteriën
Blootstelling aan UV-stralen
Hormonen
Leefmilieu en chemische stoffen
Ioniserende stralen
Combinaties van risicofactoren
Soorten preventies:
Primaire preventie Voorkomen dat mensen ziek worden of een aandoening
ontwikkelen bv. vaccinatie ter voorkoming van
baarmoederhalskanker
Secundaire preventie Ziekten vroegtijdig opsporen om een ernstiger
ziektetoestand te vermijden bv. borstkankerscreening
Tertiaire preventie Voorkomen dat een al aanwezige ziekte zich opnieuw
manifesteert of leidt tot nog zwaardere complicaties, vaak
door het aanpassen van de levensstijl
HPV-vaccinatie:
Het humaan papillomavirus (HPV) is een veelvoorkomende virale infectie bij seksueel
actieve mensen en wordt overgedragen via seksueel contact
Op lange termijn kan dit leiden tot baarmoederhalskanker
Screening:
Verpleegkundige methodieken 3 – Oncologische zorgen
1
, Screenen betekent het testen van een bevolkingsgroep met eenvoudige middelen op
initiatief van de onderzoeker met als doel een groep af te zonderen die alle zieke
personen bevat
Het opsporen van een ziekte a.d.h.v. testen of onderzoeken die uitgevoerd worden op
een groep van mensen die geen symptomen van deze ziekte vertonen
Screenen heeft als doel een bepaalde ziekte in een vroeg stadium te ontdekken om zo
een behandeling te kunnen instellen met een hogere kans op genezing
Celcyclus:
De celcyclus is het proces van celgroei of celherstel door celdeling en bestaat uit 2 fases
interfase en mytose
De interfase:
De interfase is een voorbereiding op de eigenlijke celdeling of mitose en kan zelf verder
onderverdeeld worden in verschillende stadia waarbij onder andere het DNA
verdubbelen
De mitose:
De mitose bestaat ook uit verschillende fases
Profase
Metafase
Anafase
Telofase
De apoptose:
Apoptose is het proces waarin een cel zichzelf dood
De apoptose speelt ook een belangrijke rol in de tumorbiologie
Het verlies aan vermogen tot apoptose kan namelijk leiden tot tumorgroei
Het werkingsmechanisme van radiotherapie en chemotherapie is er deels op gericht om
de apoptose te bevorderen
Carcinogenese:
Het proces waarop kankergezwellen (= tumoren) ontstaan, groeien en uitzaaien (=
metastase) die worden veroorzaakt door gen-defecten in het erfelijk materiaal (=
genoom)
Kanker ontstaat door afwijkingen (= mutaties) in de genen
De mutaties zijn meestal het gevolg van schadelijke omgevingsfactoren (= carcinogenen)
.Kanker is een proces dat uit verschillende fases bestaat:
Verpleegkundige methodieken 3 – Oncologische zorgen
2
Oncologische verpleegkundige zorgen:
Risicofactoren in het ontstaan van kanker:
Leeftijd
Roken
Alcohol
Voeding vetten, rood vlees, en bereide vleeswaren
Overgewicht
Te weinig lichaamsbeweging
Biologische factoren parasieten, virussen, bacteriën
Blootstelling aan UV-stralen
Hormonen
Leefmilieu en chemische stoffen
Ioniserende stralen
Combinaties van risicofactoren
Soorten preventies:
Primaire preventie Voorkomen dat mensen ziek worden of een aandoening
ontwikkelen bv. vaccinatie ter voorkoming van
baarmoederhalskanker
Secundaire preventie Ziekten vroegtijdig opsporen om een ernstiger
ziektetoestand te vermijden bv. borstkankerscreening
Tertiaire preventie Voorkomen dat een al aanwezige ziekte zich opnieuw
manifesteert of leidt tot nog zwaardere complicaties, vaak
door het aanpassen van de levensstijl
HPV-vaccinatie:
Het humaan papillomavirus (HPV) is een veelvoorkomende virale infectie bij seksueel
actieve mensen en wordt overgedragen via seksueel contact
Op lange termijn kan dit leiden tot baarmoederhalskanker
Screening:
Verpleegkundige methodieken 3 – Oncologische zorgen
1
, Screenen betekent het testen van een bevolkingsgroep met eenvoudige middelen op
initiatief van de onderzoeker met als doel een groep af te zonderen die alle zieke
personen bevat
Het opsporen van een ziekte a.d.h.v. testen of onderzoeken die uitgevoerd worden op
een groep van mensen die geen symptomen van deze ziekte vertonen
Screenen heeft als doel een bepaalde ziekte in een vroeg stadium te ontdekken om zo
een behandeling te kunnen instellen met een hogere kans op genezing
Celcyclus:
De celcyclus is het proces van celgroei of celherstel door celdeling en bestaat uit 2 fases
interfase en mytose
De interfase:
De interfase is een voorbereiding op de eigenlijke celdeling of mitose en kan zelf verder
onderverdeeld worden in verschillende stadia waarbij onder andere het DNA
verdubbelen
De mitose:
De mitose bestaat ook uit verschillende fases
Profase
Metafase
Anafase
Telofase
De apoptose:
Apoptose is het proces waarin een cel zichzelf dood
De apoptose speelt ook een belangrijke rol in de tumorbiologie
Het verlies aan vermogen tot apoptose kan namelijk leiden tot tumorgroei
Het werkingsmechanisme van radiotherapie en chemotherapie is er deels op gericht om
de apoptose te bevorderen
Carcinogenese:
Het proces waarop kankergezwellen (= tumoren) ontstaan, groeien en uitzaaien (=
metastase) die worden veroorzaakt door gen-defecten in het erfelijk materiaal (=
genoom)
Kanker ontstaat door afwijkingen (= mutaties) in de genen
De mutaties zijn meestal het gevolg van schadelijke omgevingsfactoren (= carcinogenen)
.Kanker is een proces dat uit verschillende fases bestaat:
Verpleegkundige methodieken 3 – Oncologische zorgen
2
