De Bijbel voor iedereen
Age Romkes & Pieter Siebesma
Deel 1 – De Bijbel
Hoofdstuk 1 - Waarom de Bijbel?
De Bijbel is niet de enige bron voor de kennis van God. Volgens Paulus kunnen we met ons verstand
uit Gods werken wel afleiden dat Hij eeuwige krach ten goddelijkheid moet bezitten. We kunnen
Hem ook aan het werk zien in de geschiedenis. Maar je hebt wel profeten nodig om te weten waar
en hoe dan.
Hoofdstuk 2 - Ontstaan en indeling
Veelkleurige eenheid
De Bijbel is geschreven over een periode van meer dan 1500 jaar, door minstens veertig heel
verschillende mensen. In de Bijbel zit een rijke verscheidenheid aan omstandigheden, wetten, zeden
en gewoonten. Het maakt niet uit of we Genesis lezen of Deuteronomium of Mattheüs. We moeten
rekening houden met verschillende achtergronden en culturen.
Maar ondanks de verschillen, is er toch een eenheid van boodschap in de Bijbel. Van begin tot eind
gaat het over God die consequent hetzelfde wil en dwars door alles heen zijn verlossingsplan stap
voor stap uitvoert en de wereldgeschiedenis tot een goed einde brengt. De Bijbel is één getuigenis
van dezelfde God, die niet veranderd door de tijd heen.
Tweeluik
De Bijbel bestaat uit twee delen, het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Het wordt
testament wordt heirbij opgevat als ‘een eenzijdig verbond’. De verbonden zijn een eenzijdig
initiatief van God, die bij de uitvoering ervan de verbondspartners wel volop inschakelt.
Tussen de twee delen van de Bijbel zit een kloof van vier eeuwen. Dat wordt de intertestamentaire
periode genoemd. In deze tijd zijn de zogenaamde apocriefe boeken van het Oude Testament
geschreven. Ook na de voltooiing van de Bijbel zijn er nog allerlei apocriefe Evangeliën, handelingen,
brieven en openbaringen verschenen. Vaak zijn dit zogenaamde pseudepigrafen, dat wil zeggen
boeken met een bedrieglijk opschrift.
In de tijd tussen de Testamenten is ook de Septuagint ontstaan, de Griekse vertaling van het Oude
Testament, dat oorspronkelijk in het Hebreeuws, en voor een klein deel in het Aramees geschreven
is. Er werden ook Aramese vertalingen van het Oude Testament, zogenaamde Targumim, gelezen.
De indeling van het Oude Testament
De Nederlandse vertalingen volgen de indeling van de Septuagint wat het Oude Testament betreft.
De Bijbel is als volgt ingedeeld:
Pentateuch Historische boeken Dichterlijke boeken Grote profeten Kleine profeten
Genesis, Exodus, Jozua, Rechters, Job, Psalmen, Jesaja, Jeremia, Hosea, Joël, Amos,
Leviticus, Numeri en Ruth, 1 en 2 Samuël, Spreuken, Prediker Klaagliederen, Obadja, Jona, Micha,
Deuteronomium 1 en 2 Koningen, 1 en en Hooglied Ezechiël en Daniël Nahum, Habakuk,
2 Kronieken, Ezra, Sefanja, Haggai,
Nehemia en Esther Zacharia en Maleachi
Viaa 2022
, De indeling van het Nieuwe Testament
De indeling van het Nieuwe Testament is over de hele wereld gelijk. Deze indeling is als volgt:
Evangeliën + Handelingen Brieven van Paulus + Hebreeën Algemene Brieven + Openbaring
Mattheus, Marcus, Lucas, Johannes Romeinen, 1 en 2 Korintiërs, Galaten, Jakobus, 1 en 2 Petrus, 1,2 en 3
en Handelingen Efeziërs, Filippenzen, Kolossenzen, 1 Johannes, Judas en Openbaring
en 2 Thessalonicenzen, 1 en 2
Timotheüs, Titus, Filemon en
Hebreeën
Hoofdstuk 3 – Het karakter van de Bijbel
De Bijbel is gebaseerd op het spreken en handelen van God en eist als zodanig gezag voor zichzelf op.
Het is geen neutraal verhaal waarin we zelf mogen uitmaken wat we ervan vinden. Het Nieuwe
Testament is gebaseerd op de woorden en daden van Jezus en de apostelen. De kunst is om voluit
serieus te nemen dat de Bijbel het gezaghebbende Woord van God is, zonder uit het oog te verliezen
dat hij niet in een bijzondere, wiskundige precieze taal vanuit de hemel gedicteerd is, maar dat het
een bonte verzameling geschriften is, die we elk op hun eigen manier moeten lezen.
De boodschap van de Bijbel is van eeuwigheidswaarde en niet aan tijd of plaats gebonden. Ze geldt
voor alle mensen over de hele wereld. In die zin is de betekenis ervan eeuwig en onveranderlijk.
Maar ze is wel stap voor stap geopenbaard.
Er zijn grote verschillen aan te wijzen tussen het Oude en het Nieuwe Testament, maar toch vertellen
ze een doorlopend verhaal. Het Oude Testament wijst vooruit naar het Nieuwe en het Nieuwe grijpt
terug op het Oude.
Hoofdstuk 4 - Bijbelse geschiedenis
De Bijbel bevat geschiedenis, maar is geen geschiedenisboek. De interesse gaat niet uit naar
gebeurtenissen en jaartalen zonder meer, maar naar de vraag wat dit alles te maken heeft met de
weg van God met de mensen.
De grote lijn van het Oude Testament
Aan het begin van Genesis wordt het scheppingsverhaal verteld. Daarna gaat het over het handelen
van God en zijn nageslacht: Abraham en het volk van Israël. In Exodus-Numeri gaat het verder over
de onderdrukking van de slavenarbeid. In Deuteronomium wordt teruggeblikt op de woestijnreis en
wordt het verbond met God vernieuwd. In Jozua wordt Kanaän veroverd. De eerste koning daarna is
Saul. Hij begint goed, maar wordt ongehoorzaam. David komt in zijn plaats. Onder zijn zoon Salomo
komt het land tot grote bloei en wordt de tempel gebouwd. Na de dood van Salomo valt het rijk
uiteen. Kronieken vertelt ruwweg hetzelfde verhaal. Aan het eind van 2 Kronieken zijn we weer bij de
Babylonische ballingschap.
De intertestamentaire tijd
Tegen het eind van het Oude Testament zien we al de opkomst van de grote wereldrijken: de
Assyriërs, de Babyloniërs en de Meden en Perzen. Daarna komen de Grieken en de Romeinen. Het
Griekse rijk van Alexander de Grote heeft maar een paar jaar bestaan. Na zin dood viel het uiteen in
de zogenaamde diadochenrijken, verdeeld over een paar van zijn elkaar bestrijdende generaals.
Israël lag tussen het Syrische rijk van de Seleuciden in het Noorden en het Egyptische rijk van de
Ptolemaeën in het Zuiden.
Viaa 2022
Age Romkes & Pieter Siebesma
Deel 1 – De Bijbel
Hoofdstuk 1 - Waarom de Bijbel?
De Bijbel is niet de enige bron voor de kennis van God. Volgens Paulus kunnen we met ons verstand
uit Gods werken wel afleiden dat Hij eeuwige krach ten goddelijkheid moet bezitten. We kunnen
Hem ook aan het werk zien in de geschiedenis. Maar je hebt wel profeten nodig om te weten waar
en hoe dan.
Hoofdstuk 2 - Ontstaan en indeling
Veelkleurige eenheid
De Bijbel is geschreven over een periode van meer dan 1500 jaar, door minstens veertig heel
verschillende mensen. In de Bijbel zit een rijke verscheidenheid aan omstandigheden, wetten, zeden
en gewoonten. Het maakt niet uit of we Genesis lezen of Deuteronomium of Mattheüs. We moeten
rekening houden met verschillende achtergronden en culturen.
Maar ondanks de verschillen, is er toch een eenheid van boodschap in de Bijbel. Van begin tot eind
gaat het over God die consequent hetzelfde wil en dwars door alles heen zijn verlossingsplan stap
voor stap uitvoert en de wereldgeschiedenis tot een goed einde brengt. De Bijbel is één getuigenis
van dezelfde God, die niet veranderd door de tijd heen.
Tweeluik
De Bijbel bestaat uit twee delen, het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Het wordt
testament wordt heirbij opgevat als ‘een eenzijdig verbond’. De verbonden zijn een eenzijdig
initiatief van God, die bij de uitvoering ervan de verbondspartners wel volop inschakelt.
Tussen de twee delen van de Bijbel zit een kloof van vier eeuwen. Dat wordt de intertestamentaire
periode genoemd. In deze tijd zijn de zogenaamde apocriefe boeken van het Oude Testament
geschreven. Ook na de voltooiing van de Bijbel zijn er nog allerlei apocriefe Evangeliën, handelingen,
brieven en openbaringen verschenen. Vaak zijn dit zogenaamde pseudepigrafen, dat wil zeggen
boeken met een bedrieglijk opschrift.
In de tijd tussen de Testamenten is ook de Septuagint ontstaan, de Griekse vertaling van het Oude
Testament, dat oorspronkelijk in het Hebreeuws, en voor een klein deel in het Aramees geschreven
is. Er werden ook Aramese vertalingen van het Oude Testament, zogenaamde Targumim, gelezen.
De indeling van het Oude Testament
De Nederlandse vertalingen volgen de indeling van de Septuagint wat het Oude Testament betreft.
De Bijbel is als volgt ingedeeld:
Pentateuch Historische boeken Dichterlijke boeken Grote profeten Kleine profeten
Genesis, Exodus, Jozua, Rechters, Job, Psalmen, Jesaja, Jeremia, Hosea, Joël, Amos,
Leviticus, Numeri en Ruth, 1 en 2 Samuël, Spreuken, Prediker Klaagliederen, Obadja, Jona, Micha,
Deuteronomium 1 en 2 Koningen, 1 en en Hooglied Ezechiël en Daniël Nahum, Habakuk,
2 Kronieken, Ezra, Sefanja, Haggai,
Nehemia en Esther Zacharia en Maleachi
Viaa 2022
, De indeling van het Nieuwe Testament
De indeling van het Nieuwe Testament is over de hele wereld gelijk. Deze indeling is als volgt:
Evangeliën + Handelingen Brieven van Paulus + Hebreeën Algemene Brieven + Openbaring
Mattheus, Marcus, Lucas, Johannes Romeinen, 1 en 2 Korintiërs, Galaten, Jakobus, 1 en 2 Petrus, 1,2 en 3
en Handelingen Efeziërs, Filippenzen, Kolossenzen, 1 Johannes, Judas en Openbaring
en 2 Thessalonicenzen, 1 en 2
Timotheüs, Titus, Filemon en
Hebreeën
Hoofdstuk 3 – Het karakter van de Bijbel
De Bijbel is gebaseerd op het spreken en handelen van God en eist als zodanig gezag voor zichzelf op.
Het is geen neutraal verhaal waarin we zelf mogen uitmaken wat we ervan vinden. Het Nieuwe
Testament is gebaseerd op de woorden en daden van Jezus en de apostelen. De kunst is om voluit
serieus te nemen dat de Bijbel het gezaghebbende Woord van God is, zonder uit het oog te verliezen
dat hij niet in een bijzondere, wiskundige precieze taal vanuit de hemel gedicteerd is, maar dat het
een bonte verzameling geschriften is, die we elk op hun eigen manier moeten lezen.
De boodschap van de Bijbel is van eeuwigheidswaarde en niet aan tijd of plaats gebonden. Ze geldt
voor alle mensen over de hele wereld. In die zin is de betekenis ervan eeuwig en onveranderlijk.
Maar ze is wel stap voor stap geopenbaard.
Er zijn grote verschillen aan te wijzen tussen het Oude en het Nieuwe Testament, maar toch vertellen
ze een doorlopend verhaal. Het Oude Testament wijst vooruit naar het Nieuwe en het Nieuwe grijpt
terug op het Oude.
Hoofdstuk 4 - Bijbelse geschiedenis
De Bijbel bevat geschiedenis, maar is geen geschiedenisboek. De interesse gaat niet uit naar
gebeurtenissen en jaartalen zonder meer, maar naar de vraag wat dit alles te maken heeft met de
weg van God met de mensen.
De grote lijn van het Oude Testament
Aan het begin van Genesis wordt het scheppingsverhaal verteld. Daarna gaat het over het handelen
van God en zijn nageslacht: Abraham en het volk van Israël. In Exodus-Numeri gaat het verder over
de onderdrukking van de slavenarbeid. In Deuteronomium wordt teruggeblikt op de woestijnreis en
wordt het verbond met God vernieuwd. In Jozua wordt Kanaän veroverd. De eerste koning daarna is
Saul. Hij begint goed, maar wordt ongehoorzaam. David komt in zijn plaats. Onder zijn zoon Salomo
komt het land tot grote bloei en wordt de tempel gebouwd. Na de dood van Salomo valt het rijk
uiteen. Kronieken vertelt ruwweg hetzelfde verhaal. Aan het eind van 2 Kronieken zijn we weer bij de
Babylonische ballingschap.
De intertestamentaire tijd
Tegen het eind van het Oude Testament zien we al de opkomst van de grote wereldrijken: de
Assyriërs, de Babyloniërs en de Meden en Perzen. Daarna komen de Grieken en de Romeinen. Het
Griekse rijk van Alexander de Grote heeft maar een paar jaar bestaan. Na zin dood viel het uiteen in
de zogenaamde diadochenrijken, verdeeld over een paar van zijn elkaar bestrijdende generaals.
Israël lag tussen het Syrische rijk van de Seleuciden in het Noorden en het Egyptische rijk van de
Ptolemaeën in het Zuiden.
Viaa 2022
