Hoofdstuk 15: voorzieningen
Voorzieningen zijn toekomstige verplichtingen of verliezen met als gemeenschappelijke kenmerken:
Samenhang met bedrijfsactiviteiten
Toekomstige verplichting of verlies
Exacte tijdstip is niet bekend
Omvang van de verplichting of het verlies is eveneens onbekend.
Voorbeelden van voorzieningen (provisions of allowance) zijn:
1. Voorziening voor groot onderhoud. Onderhoud vindt eens in de zoveel tijd plaats. Het
bedrag kan hoog oplopen, maar je weet nooit precies hoe hoog, daarom is er een
voorziening voor. De voorziening voor groot onderhoud wordt ook wel een
egalisatierekening genoemd. De kosten die verband houden met een grote uitgave worden
gelijkmatig over verschillende perioden verdeeld.
2. Garantievoorziening. Als er binnen de garantietermijn defecten optreden, zijn deze voor
rekening van de fabrikant of leverancier. De omvang van de kosten van deze
garantieverplichting is alleen bij benadering vast te stellen. Om te komen tot een
gelijkmatige spreiding van deze kosten wordt een voorziening gevormd.
3. Voorziening voor verliezen op debiteuren. Deze voorziening ontstaat door het risico dat de
afnemer niet betaalt. Dit is vaak zo bij handelsondernemingen. Om de voorziening te kunnen
vormen wordt er een bepaald percentage van de omzet van de verkopen op rekening
genomen.
4. Voorziening voorverliezen op incourante voorraden. Deze voorziening ontstaat door het
risico dat er weinig vraag meer is naar het product, dus dat het niet meer zo goed verkoopt.
Om deze voorziening te vormen wordt er een bepaald percentage van de inkopen genomen.
Een voorziening is een verplichting op lange termijn en kun je niet als een pot geld beschouwen, er
gebeurt bij de vorming namelijk niets met de liquide middelen. Het vormen van een voorziening
biedt geen garantie voor het aanwezig zijn van voldoende liquide middelen.
Er zijn twee methoden om een voorziening te vormen:
1. Dynamische methode. Hierbij wordt er periodiek een bedrag aan de voorziening toegevoegd
om aan verplichtingen te kunnen voldoen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het
permanence-principe. Tenzij anders vermeld is dit per maand.
2. Statische methode. Hierbij wordt er slechts aan het eind van het boekjaar een schatting
gemaakt van de nodige voorziening. Er vinden geen periodieke betalingen aan de
voorziening plaats, dus er is geen sprake van het permanence-principe.
De algemene journaalpost voor het vormen van een voorziening is:
4... Kostenrekening
Aan 0.... Voorziening
Bij de kosten van garantie gaat het om garantiekosten.
Bij kosten van onderhoud gaat het om onderhoudskosten.
Bij kosten van debiteuren gaat het om afschrijvingskosten debiteuren.
Bij kosten van incourante goederen gaat het om afschrijvingskosten van incourante goederen.
,Wanneer de garantievoorziening GEBRUIKT wordt, dan is de journaalpost:
0... garantievoorziening
Aan 700 voorraad goederen
Wanneer de onderhoudsvoorziening GEBRUIKT wordt, dan is de journaalpost:
0... voorziening onderhoud
180 te vorderen OB
Aan 140 crediteuren
Wanneer de voorziening voor verliezen op debiteuren gebruikt worden, door een oninbare
vordering, dan wordt de journaalpost:
0... voorziening debiteuren
180 terug te vorderen OB*
Aan 130 debiteuren
*180 te vorderen OB kan ook 184 te betalen OB zijn. Dit heeft een groot nadeel. Je mist dan het
verband tussen de omzet en de rekening te betalen OB. Het saldo op de rekening te betalen OB
moet namelijk 21% van de omzet zijn.
Wanneer de voorziening voor verliezen op incourante voorraden gebruikt wordt, dan is de
journaalpost:
0... voorziening incourante voorraden
701 incourante voorraden
Aan 700 voorraad goederen
Het is wettelijk verplicht dat aan het einde van een boekjaar de omvang van de voorziening
gebaseerd is op de op dat moment verwachtte verplichtingen, dus volgens de statische methode.
Dat leidt ertoe dat sommige voorzieningen aangepast moeten worden, dit gebeurt via de winst- en
verliesrekening. Wanneer het gaat om een te grote voorziening, is dit ten gunste van de winst- en
verliesrekening. Wanneer het gaat om een te kleine voorziening, is dit ten laste van de winst- en
verliesrekening. De journaalpost ziet er zo uit:
0... voorziening
Aan 960 incidentele winsten en verliezen
En andersom bij een te kleine voorziening.
Voor de bedrijfseconomische balans geldt dat:
De voorziening op incourante voorraden van de voorraad goederen afgehaald moet worden,
zodat deze tegen de intrinsieke waarde op de balans staat.
De voorziening voor verliezen op debiteuren moet van de debiteuren afgehaald worden,
zodat ook deze tegen de intrinsieke waarde op de balans staat.
2
, Hoofdstuk 16: de periodeafsluiting
Bij boekhoudingen waarbij gedurende het hele jaar permanence op wordt toegepast, kan je op elk
gewenst moment een winst-verliesrekening samenstellen op korte termijn. Om dit waar te kunnen
maken, moet er sprake zijn van zuivere grootboekrekeningen, dit zijn grootboekrekeningen die of
naar de winst-en verliesrekening gaan of naar de balans.
Voor het samenstellen van een winst-en verliesrekening op korte termijn maak je gebruik van
rubriek 9. Aan rubriek 9 worden dan de rekeningen bedrijfskosten en verkoopresultaten toegevoegd
(netto-omzet) *. Je hebt hierbij twee situaties:
Situatie 1: einde eerste periode van een boekjaar, bijvoorbeeld januari of einde eerste kwartaal.
Vanuit rubriek 4 boek je aan het eind van zo een periode de bedrijfskosten over naar de rekening
900 bedrijfskosten. Dit gebeurt in de volgende stappen:
1. Alle kosten optellen
2. Rubriek 4 overboeken naar rubriek 9 met de volgende journaalpost:
900 bedrijfskosten
Aan 499 overboekingsrekening
3. Alle kosten van rubriek 4> de winst en verliesrekening. Omdat de overboekingen niet
plaatsvinden van alle afzonderlijke rekeningen, worden alle afzonderlijke rekeningen met
hun saldo netjes behouden, zodat in de loop van het jaar op deze rekeningen de
cumulatieve kosten, opbrengsten of resultaten zichtbaar blijven.
Vanuit rubriek 8 boek je aan het eind van een periode het verkoopresultaat over naar de rekening
980 verkoopresultaat. Dit gebeurt in de volgende stappen:
1. Creditzijde van de rubriek- de debetzijde van de rubriek.
2. Rubriek 8 overboeken naar rubriek 9 met de volgende journaalpost:
899 overboekingsrekening
Aan 980 verkoopresultaat
3. Alles wat op rubriek 8 staat gewoon overboeken naar de winst- en verliesrekening.
Vanuit rubriek 9 boek je aan het eind van een periode het verkoopresultaat over naar de rekening
049 winst/ verliessaldo van lopend boekjaar. Dit gebeurt in de volgende stappen:
1. Bereken het verschil tussen de overboekingsrekeningen van rubriek 4 en rubriek 8. En haal
hiervan af of tel hierbij op het verschil tussen de debet en creditzijde van rubriek 9 (zonder
overboekingen van rubriek 4 en 8).
OF
Vul de winst en verliesrekening in en het verschil tussen deze debet en creditzijde is je winst
of verliessaldo.
2. Boek dit saldo over naar rubriek 0 met de volgende journaalpost:
999 overboekingsrekening
Aan 0490 winstsaldo
OF
049 verliessaldo
Aan 999 overboekingsrekening
3. Vul de winst en verliesrekening verder in
4. Rekening 049 komt op de balans!
3
Voorzieningen zijn toekomstige verplichtingen of verliezen met als gemeenschappelijke kenmerken:
Samenhang met bedrijfsactiviteiten
Toekomstige verplichting of verlies
Exacte tijdstip is niet bekend
Omvang van de verplichting of het verlies is eveneens onbekend.
Voorbeelden van voorzieningen (provisions of allowance) zijn:
1. Voorziening voor groot onderhoud. Onderhoud vindt eens in de zoveel tijd plaats. Het
bedrag kan hoog oplopen, maar je weet nooit precies hoe hoog, daarom is er een
voorziening voor. De voorziening voor groot onderhoud wordt ook wel een
egalisatierekening genoemd. De kosten die verband houden met een grote uitgave worden
gelijkmatig over verschillende perioden verdeeld.
2. Garantievoorziening. Als er binnen de garantietermijn defecten optreden, zijn deze voor
rekening van de fabrikant of leverancier. De omvang van de kosten van deze
garantieverplichting is alleen bij benadering vast te stellen. Om te komen tot een
gelijkmatige spreiding van deze kosten wordt een voorziening gevormd.
3. Voorziening voor verliezen op debiteuren. Deze voorziening ontstaat door het risico dat de
afnemer niet betaalt. Dit is vaak zo bij handelsondernemingen. Om de voorziening te kunnen
vormen wordt er een bepaald percentage van de omzet van de verkopen op rekening
genomen.
4. Voorziening voorverliezen op incourante voorraden. Deze voorziening ontstaat door het
risico dat er weinig vraag meer is naar het product, dus dat het niet meer zo goed verkoopt.
Om deze voorziening te vormen wordt er een bepaald percentage van de inkopen genomen.
Een voorziening is een verplichting op lange termijn en kun je niet als een pot geld beschouwen, er
gebeurt bij de vorming namelijk niets met de liquide middelen. Het vormen van een voorziening
biedt geen garantie voor het aanwezig zijn van voldoende liquide middelen.
Er zijn twee methoden om een voorziening te vormen:
1. Dynamische methode. Hierbij wordt er periodiek een bedrag aan de voorziening toegevoegd
om aan verplichtingen te kunnen voldoen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het
permanence-principe. Tenzij anders vermeld is dit per maand.
2. Statische methode. Hierbij wordt er slechts aan het eind van het boekjaar een schatting
gemaakt van de nodige voorziening. Er vinden geen periodieke betalingen aan de
voorziening plaats, dus er is geen sprake van het permanence-principe.
De algemene journaalpost voor het vormen van een voorziening is:
4... Kostenrekening
Aan 0.... Voorziening
Bij de kosten van garantie gaat het om garantiekosten.
Bij kosten van onderhoud gaat het om onderhoudskosten.
Bij kosten van debiteuren gaat het om afschrijvingskosten debiteuren.
Bij kosten van incourante goederen gaat het om afschrijvingskosten van incourante goederen.
,Wanneer de garantievoorziening GEBRUIKT wordt, dan is de journaalpost:
0... garantievoorziening
Aan 700 voorraad goederen
Wanneer de onderhoudsvoorziening GEBRUIKT wordt, dan is de journaalpost:
0... voorziening onderhoud
180 te vorderen OB
Aan 140 crediteuren
Wanneer de voorziening voor verliezen op debiteuren gebruikt worden, door een oninbare
vordering, dan wordt de journaalpost:
0... voorziening debiteuren
180 terug te vorderen OB*
Aan 130 debiteuren
*180 te vorderen OB kan ook 184 te betalen OB zijn. Dit heeft een groot nadeel. Je mist dan het
verband tussen de omzet en de rekening te betalen OB. Het saldo op de rekening te betalen OB
moet namelijk 21% van de omzet zijn.
Wanneer de voorziening voor verliezen op incourante voorraden gebruikt wordt, dan is de
journaalpost:
0... voorziening incourante voorraden
701 incourante voorraden
Aan 700 voorraad goederen
Het is wettelijk verplicht dat aan het einde van een boekjaar de omvang van de voorziening
gebaseerd is op de op dat moment verwachtte verplichtingen, dus volgens de statische methode.
Dat leidt ertoe dat sommige voorzieningen aangepast moeten worden, dit gebeurt via de winst- en
verliesrekening. Wanneer het gaat om een te grote voorziening, is dit ten gunste van de winst- en
verliesrekening. Wanneer het gaat om een te kleine voorziening, is dit ten laste van de winst- en
verliesrekening. De journaalpost ziet er zo uit:
0... voorziening
Aan 960 incidentele winsten en verliezen
En andersom bij een te kleine voorziening.
Voor de bedrijfseconomische balans geldt dat:
De voorziening op incourante voorraden van de voorraad goederen afgehaald moet worden,
zodat deze tegen de intrinsieke waarde op de balans staat.
De voorziening voor verliezen op debiteuren moet van de debiteuren afgehaald worden,
zodat ook deze tegen de intrinsieke waarde op de balans staat.
2
, Hoofdstuk 16: de periodeafsluiting
Bij boekhoudingen waarbij gedurende het hele jaar permanence op wordt toegepast, kan je op elk
gewenst moment een winst-verliesrekening samenstellen op korte termijn. Om dit waar te kunnen
maken, moet er sprake zijn van zuivere grootboekrekeningen, dit zijn grootboekrekeningen die of
naar de winst-en verliesrekening gaan of naar de balans.
Voor het samenstellen van een winst-en verliesrekening op korte termijn maak je gebruik van
rubriek 9. Aan rubriek 9 worden dan de rekeningen bedrijfskosten en verkoopresultaten toegevoegd
(netto-omzet) *. Je hebt hierbij twee situaties:
Situatie 1: einde eerste periode van een boekjaar, bijvoorbeeld januari of einde eerste kwartaal.
Vanuit rubriek 4 boek je aan het eind van zo een periode de bedrijfskosten over naar de rekening
900 bedrijfskosten. Dit gebeurt in de volgende stappen:
1. Alle kosten optellen
2. Rubriek 4 overboeken naar rubriek 9 met de volgende journaalpost:
900 bedrijfskosten
Aan 499 overboekingsrekening
3. Alle kosten van rubriek 4> de winst en verliesrekening. Omdat de overboekingen niet
plaatsvinden van alle afzonderlijke rekeningen, worden alle afzonderlijke rekeningen met
hun saldo netjes behouden, zodat in de loop van het jaar op deze rekeningen de
cumulatieve kosten, opbrengsten of resultaten zichtbaar blijven.
Vanuit rubriek 8 boek je aan het eind van een periode het verkoopresultaat over naar de rekening
980 verkoopresultaat. Dit gebeurt in de volgende stappen:
1. Creditzijde van de rubriek- de debetzijde van de rubriek.
2. Rubriek 8 overboeken naar rubriek 9 met de volgende journaalpost:
899 overboekingsrekening
Aan 980 verkoopresultaat
3. Alles wat op rubriek 8 staat gewoon overboeken naar de winst- en verliesrekening.
Vanuit rubriek 9 boek je aan het eind van een periode het verkoopresultaat over naar de rekening
049 winst/ verliessaldo van lopend boekjaar. Dit gebeurt in de volgende stappen:
1. Bereken het verschil tussen de overboekingsrekeningen van rubriek 4 en rubriek 8. En haal
hiervan af of tel hierbij op het verschil tussen de debet en creditzijde van rubriek 9 (zonder
overboekingen van rubriek 4 en 8).
OF
Vul de winst en verliesrekening in en het verschil tussen deze debet en creditzijde is je winst
of verliessaldo.
2. Boek dit saldo over naar rubriek 0 met de volgende journaalpost:
999 overboekingsrekening
Aan 0490 winstsaldo
OF
049 verliessaldo
Aan 999 overboekingsrekening
3. Vul de winst en verliesrekening verder in
4. Rekening 049 komt op de balans!
3
