Samenvatting Sociologie ap

Sociologie

0. Vooraf

- Wat is het nut?
 Bij sociologie leer je de samenleving beter begrijpen
 Je begrijpt de samenleving waarin je leeft en hoe de samenleving een invloed heeft op
je leven.
 “Ik kan maatschappelijke evoluties herkennen en hun impact op mens en samenleving
duiden.”

- Sociologen onderzoeken
 structuren van groeperingen, organisaties, samenleving
 en de wijze waarop mensen in deze context met elkaar omgaan.

- Ik.... en de samenleving
 De samenleving geeft vorm aan onze handelingen en keuzes in het leven.
 Het individu wordt in het centrum van verscheidene sociale krachten geplaatst.
 Op wie worden we verliefd?
 Met wie begin je een langdurige relatie?
 Ga je trouwen, feitelijk of wettelijk samenwonen, LAT?

- Verliefdheid
 Cupido is selectief
 Verliefdheid is blind maar de keuze van de levenspartner niet.
 Verliefdheid is sociaal gestuurd

- Regels
 Geslacht
 Leeftijd
 Etniciteit
 Sociale achtergrond
 Opleidingsniveau
 Mate van fysieke aantrekkelijkheid
 Wetten

- Levensverwachting
 Hogere opleiding: - leidt tot materiële
 voordelen
 - bepaalt persoonlijke vorming.
 => Men heeft het leven beter in de hand.
 => Dit leidt tot een langere levensverwachting.
 => Verschil in levenskansen (weerbaarheid, buurt, job satisfactie, overdracht op privé
leven)

- Wie is slimmer?
 Meisjes doen het op school beter.
o Is dat echt zo?
o Is dat een nieuw verschijnsel?
o Alleen bij ons of ook in andere landen
o Onderzoek van Derks & Vermeersch (2002)

1

,  Sinds 1957
 Meisjes doen het beter, mislukken minder
 Waarom?
 houding jongens
 school is meer op natuurlijk vrouwelijke neigingen geschoold: vb.
zorgzaamheid.
 vervrouwelijking lerarenkorps?
 Verklaring van leerprestaties:
 aangeboren intelligentie
 mate waarin innerlijke drang aanwezig is om te studeren
 mate van stimulerend optreden van ouders en leerkrachten
 mate waarin onderwijs een belangrijk middel is tot sociale promotie.
 => leerprestaties afhankelijk van biologische, psychologische en
sociologische kenmerken.




2

,1. Inleiding

1.1. Hoe is sociale orde mogelijk?
= het sociale ordevraagstuk, waarom loopt de samenleving zo ordelijk?
- De sociologie moet het doen met verwachtingen
- Sociologische verbeelding = het plaatsen en verklaren van individuele gebeurtenissen
- Socio bestudeert niet alleen het sociaal handelen op zich, maar ze bestudeert ook de
(cultuur)patronen en structuren die voortkomen uit het sociaal handelen van mensen.
- Ook sociale wanorde: op zoek naar beste wijze om wanorde te herstellen

a. Sociologie is een wetenschap
- Objectieve benadering van de sociale werkelijkheid
- Geen uitspraken op basis van persoonlijk aanvoelen maar op basis van door
onderzoek vastgestelde feiten
- De socioloog als cijferaar (versus de ethicus en de filosoof)
- Gebruik van wetenschappelijke methoden en techniekeN

FYSICA SOCIOLOGIE
Wetmatigheden Probabiliteit
Noodzakelijkheid Contingentie
 Voorspellingen  Verwachtingen

“Een appel valt altijd naar de “Een student komt deftig gekleed
grond.” naar de les.”
“De boomgrens ligt in de Alpen op “Het huwelijk is een verbintenis
2200 meter.” tussen een man en een vrouw.”




- Waarmee zijn sociologen bezig?
o Analyse van diverse ‘sociale’ fenomenen, vb. echtscheiding
Niet
- Het karakter of de persoonlijkheid van wie uit huwelijk wil treden
(psycholoog)
Wel
Frequentie van echtscheidingen
De variaties naargelang inkomen, beroep, woonplaats, leeftijd partners

= kenmerken in verband gebracht met de sociale condities waaronder
mensen een huwelijk sluiten en dit al dan niet verbreken en opzeggen.




3

, - De sociologische verbeelding
o Startpunt van de sociologische verklaring
o Het is een specifieke wijze van kijken naar wat met mensen in hun
o leven gebeurt.
o Voor de socioloog zijn gebeurtenissen die deel uit maken van een
individuele biografie niet zo individueel.
o Het geheel van sociale relaties waarvan we deel uitmaken is het
o voorlopige resultaat van een historische ontwikkeling.
o Het geheel van sociale relaties = samenleving
= sociale relaties bepalen de biografieën van mensen
o de sociale relaties zijn echter het resultaat van een historisch proces

- Voorbeelden
o Alles wat er in de samenleving gebeurt roept bij een socioloog vragen
op. Voorbeelden:
o Waarom kunnen Vlamingen en Walen het niet altijd goed met elkaar
o vinden, maar bij het WK voelen we ons ineens allemaal Belg?
o Wat is de invloed van sociale media op face-to-face communicatie,
bijvoorbeeld in het gezin of in vriendengroepen?
o Waarom mochten emoties eerst niet geuit worden, en nu wel?
o (bijv. dr. Phil).
o Waarom kan afdeling A wel samenwerken met B, maar niet met afdeling
C?
o Niet alleen kijken naar cijfers, maar ook naar het verhaal erachter

b. De sociologie bestudeert het sociaal handelen
- Beschrijven als ieder handelen met een zinvolle betrokkenheid op andere
mensen
- Gekenmerkt door gerichtheid op een object
- Finaliteit is altijd de realisatie van een doel
- Er moet niet altijd sprake zijn van samenwerking

- De actor houdt bij het plannen van zijn handelen rekening met wat andere
deden/doen of kunnen doen.
- Samenleven betekent ontmoeten.
- Mensen houden rekening met elkaar en stemmen hun handelen op elkaar af.
- Handelen is zinvol betrokken op dat van anderen.

- A-sociaal zijn = sociaal handelen
- Elkaar niet (willen, kunnen) ontmoeten is even cruciaal voor het sociale
handelen van mensen als elkaar (al dan niet vreedzaam) ontmoeten.




4