Inleiding..................................................................................................................................................5
24 februari – Les 1..............................................................................................................................5
Wat is “recht”?...............................................................................................................................5
Wat is “mediarecht”?.....................................................................................................................5
Rechtsbronnen...............................................................................................................................5
Regulering van de boodschap.................................................................................................................6
24 februari – Les 1..............................................................................................................................6
Het beginsel van de vrijheid van meningsuiting.............................................................................6
Inleiding......................................................................................................................................6
Belgische Grondwet....................................................................................................................6
Toepassingsvoorwaarden.......................................................................................................7
Rechtsgevolgen.......................................................................................................................7
Evaluatie.................................................................................................................................8
Europees Verdrag van de Rechten van de Mens........................................................................9
Toepassingsvoorwaarden.......................................................................................................9
Rechtsgevolgen.......................................................................................................................9
Evaluatie...............................................................................................................................10
Hoe zullen de twee systemen coëxisteren?..................................................................................11
3 maart – Les 2.................................................................................................................................11
De beperkingen op de vrijheid van meningsuiting........................................................................11
Inleiding....................................................................................................................................11
In het algemeen belang............................................................................................................12
Ter bescherming van de openbare orde...............................................................................12
Bestrijding van terrorisme....................................................................................................13
Ter bescherming van de goede zeden..................................................................................14
Bestrijding van discriminatie (in combinatie met Gastcollege Dirk Voorhof)........................17
24 maart – Les 3...............................................................................................................................22
De beperkingen op de vrijheid van meningsuiting........................................................................22
In het belang van een individu..................................................................................................22
Recht op eer en goede naam................................................................................................22
Recht op afbeelding, naam en stem.....................................................................................24
Recht op privacy...................................................................................................................26
Recht op privacy – Gastcollege Gerrit Vandendriessche.......................................................27
31 maart – Les 4...............................................................................................................................34
De beperkingen op de vrijheid van meningsuiting...........................................................................34
1|Pagina
, Sectoriële beperkingen.............................................................................................................34
Politieke sector.....................................................................................................................34
Gerechtelijke sector..............................................................................................................34
Reclame sector.....................................................................................................................35
Reclame – Gastcollege Paul Maeyaert..................................................................................35
5 mei – Les 6.....................................................................................................................................43
De sancties bij niet-naleving van de regels...................................................................................43
Strafrechtelijke sancties............................................................................................................44
Knelpunten in de praktijk: persmisdrijven............................................................................44
Knelpunten in de praktijk: cascadebeginsel..........................................................................45
Burgerrechtelijke sancties........................................................................................................45
Schadevergoeding.................................................................................................................45
Staking..................................................................................................................................46
Recht tot antwoord...............................................................................................................46
Regulering van het medium..................................................................................................................50
5 mei – Les 6.....................................................................................................................................50
De gedrukte pers..........................................................................................................................50
De verplichte vermelding van de verantwoordelijke uitgever..................................................50
Sancties.................................................................................................................................51
Het wettelijk depot...................................................................................................................51
Sancties.................................................................................................................................52
Andere aspecten en knelpunten...............................................................................................53
Vaste boekenprijs.................................................................................................................53
Gratis krantenbedeling.........................................................................................................54
Verdeling op openbare weg..................................................................................................54
Subsidies...............................................................................................................................54
Beroepsregels.......................................................................................................................54
De omroep....................................................................................................................................55
Regels voor de inhoud (laag 1)..................................................................................................55
Definities...............................................................................................................................55
Regulering van de omroepactiviteiten..................................................................................56
Regels voor de distributie (laag 2)............................................................................................62
Definitie................................................................................................................................62
Verplichtingen.......................................................................................................................62
Regels voor de transmissie (laag 3)...........................................................................................62
Toezicht....................................................................................................................................62
2|Pagina
, 28 april – Les 5..................................................................................................................................63
De omroep – Gastcollege Francis Souilliaert................................................................................63
Mediadecreet en Europese Audiovisuele Mediadiensten Richtlijn...........................................63
Mediadecreet.......................................................................................................................63
Vlaamse Regulator voor de Media (VRM).................................................................................64
Structuur...............................................................................................................................65
Werking................................................................................................................................65
Content Creator Protocol..........................................................................................................65
Regulering van de verzender................................................................................................................66
5 mei – Les 6.....................................................................................................................................66
Intellectuele rechten....................................................................................................................66
Auteursrecht.............................................................................................................................66
Rechtsbronnen (waar)..........................................................................................................66
Voorwerp van bescherming (wat).........................................................................................67
Beschermingsomvang (hoe)..................................................................................................67
Houder van bescherming (wie).............................................................................................69
Naburige rechten......................................................................................................................69
Toepassing op het internet.......................................................................................................70
12 mei – Les 7...................................................................................................................................70
Beroepsethiek van de journalist...................................................................................................70
Het begrip ‘journalist’...............................................................................................................70
Het bronnengeheim..................................................................................................................71
Toepassingsgebied................................................................................................................71
Organisatie van het beroep......................................................................................................72
Ontstaan van beroepsverenigingen......................................................................................73
Rol van de Algemene Vereniging van Belgische Beroepsjournalisten...................................73
Beroepsregels...........................................................................................................................73
Ethische codes......................................................................................................................73
Journalistieke plichten..........................................................................................................73
Journalistieke rechten...........................................................................................................74
Code......................................................................................................................................74
Toezicht....................................................................................................................................75
Actuele knelpunten..................................................................................................................75
Beroepsethiek van de journalist – Gastcollege Tim Pauwels........................................................75
De journalist.............................................................................................................................75
Journalistieke ethiek.................................................................................................................76
3|Pagina
, Waar komt ethiek vandaan?.................................................................................................77
Organisatie van de beroepsethiek........................................................................................77
De Code van de Raad voor de Journalistiek..............................................................................77
Beginselen............................................................................................................................77
Deel 1: Waarheidsgetrouw berichten...................................................................................78
Deel 2: Onafhankelijkheid en integriteit...............................................................................79
Deel 3: Fair play....................................................................................................................79
Deel 4: Respect voor privéleven en menselijke waardigheid................................................80
Conclusies.................................................................................................................................81
Artikels..................................................................................................................................................81
Artikel: Vlaamse rectoren: ‘Onze vrije meningsuiting is een kostbaar voorrecht’............................81
Verantwoordelijkheid...................................................................................................................81
Toetssteen....................................................................................................................................82
Artikel: Over persvrijheid, ‘trial by media’, en het vermoeden van onschuld...................................82
‘Trial by media’.............................................................................................................................82
Geheim van het strafonderzoek...................................................................................................82
Vermoeden van onschuld.............................................................................................................83
Kwaliteitsjournalistiek als basisbeginsel.......................................................................................83
Artikel: Online haatspraak blijft (voorlopig) onbestraft....................................................................83
Facebookposts zijn drukpersmisdrijven........................................................................................84
Grondwetgever aan zet................................................................................................................84
Artikel: Trial by media, journalism by law?.......................................................................................85
Geheim van het onderzoek...........................................................................................................85
Goed berichten.............................................................................................................................85
Respect voor slachtoffers.............................................................................................................86
Vermoeden van onschuld.............................................................................................................86
Veroordeeld..................................................................................................................................87
‘Trial by social media’...................................................................................................................87
‘Journalism by law’.......................................................................................................................87
4|Pagina