A. Fysiologische aspecten
“De gemoedstoestand die tevredenheid met de visuele omgeving uitdrukt”
INLEIDING
• Het visueel comfort in een ruimte zegt iets over de kwaliteit vd ruimte (binnen/buiten)
• Functionele eisen (voldoende verlichtingssterkte, kleurweergave, voorkomen van verblinding,...)
• Belevingswaarde van de ruimte: sfeer
• Oiv licht + water water, kunnen planten koolstofdioxide (CO2) omzetten in koolhydraten (bv glucose)
= fotosynthese, op die manier kunnen planten zelfvoorzienend zijn ovv hun voedingsstoffen en niet
afh van andere organismen voor hun bestaan (= autotroof). Ook de mens heeft hier nut aan: de met
CO2 vervuilde lucht wordt gefilterd.
• Groene opp = minder verharde oppervlakken (beton e.d.) waardoor zonnewarmte minder wordt
geabsorbeerd id opp en het ontstaan van een microklimaat (plaatselijke opwarming) wordt
tegengegaan (de door opp geabsorbeerde warmte wordt bij afkoeling afgegeven door die opp en
zorgt ervoor dat de omgevingstemperatuur niet daalt)
FOTOSYNTHESE: TOEPASSING - BIQ HOUSE
• Bio Intelligent Quotient, Arup, Colt International & SSC Ltd., Hamburg
• Holle glaspanelen gevuld met algen (functioneren als als zonwering)
• Leveren biomassa die wordt omgezet in warmte en elektriciteit
3D PERCEPTIE - Diepteperceptie
• Onder invloed van licht zijn we in staat ons te oriënteren in tijd en ruimte (3D perceptie)
• Bv: men kan zich veilig, op een bewuste manier bewegen door het verkeer
CIRCADIAAN RITME (dag/nacht) “circa diem” Lat.
• Slaap- waak-ritme (circadiaan ritme)
• Een gevolg van de omwenteling van de aarde om haar as in bijna 24 uren
• Beïnvloed de motoriek en hormonale activiteit vd mens
HCL
• Human Centric Lighting
• Toepassing van kunstverlichting die is afgestemd op het circadiaan ritme
• Spectrale samenstelling van de lichtbron verandert id loop vd dag
MYOPIE
• Daglicht heeft een positief effect op de ontwikkelig vd ogen
• Zou bijziendheid kunnen afremmen/voorkomen
1
,B. Fotobiologiche processen
CORTISOL
• Onder invloed van (blauw) licht
• Geproduceert in bijnierschors
• ‘Stresshormoon’
• Zorgt dat onze concentratie op peil blijft, geeft energie
• Staat in voor de afbraak van eiwitten waarbij glucose vrijkomt (=weerstandsmiddel)
MELATONINE
• ‘Slaaphormoon’
• Lichaam in rustmodus
• Afhankelijk van de hoeveelheid licht, de duur van blootstelling en de spectrale samenstelling van licht
VITAMINE D
• O.i.v. UV-straling in zonlicht
• Calcium uit voedsel te kunnen opnemen voor de groei en het beendergestel
C. Psychologische effecten
Invloed van daglicht op ons gemoed
SAD
• Seasonal Affective Disorder, 1984, Norman E. Rosenthal, National
Institute of Mental Health
• Winterblues
• Sezieonsgebonden depressie die elke winterperiode terugkeert
wanneer de dagen korter zijn
• Gerelateerd aan een tekort aan daglicht
• Mogelijke behandeling= lichttherapie
Hoge lichtniveaus op de ogen laten vallen
2
, D. Fysische aspecten
• Elektromagnetisch spectrum: strekt zich uit van kosmische stralen (kortgolvig) tot radiogolven
(langgolvig)
• Zonnespectrum: zichtbaar spectrum + kortgolvige UV-licht + langgolvige IR-licht
• Zichtbaar spectrum:
- 380nm (violet, kortgolvig) – 780nm (rood, langgolvig)
- Het gebied vh elektromagnetisch spectrum dat zichtbaar is voor
het menselijk oog
• Spectrale samenstelling zonlicht:
- UV A = dringt diep id huid
- UV B = beschadigt buitenste laag vd huid
- UV C = meest schadelijk, geblokkeerd door ozonlaag
NIR (near infrared) = infraroodlicht dat zich het dichtst bij het zichtbaar spectrum bevindt
FIR (far infrared) = infraroodlicht met langere golflengtes dat het verst verwijderd is vh zichtbaar specrum
(EM STRALING)
snelheid van licht = ± 300 000 km/s
E = (6,63 x 10-34 ) J/s x f [J]
• E= lichtenergie
• 6,63 x 10-34 J/s = constante van Planck
• Deze parameters bepalen de kleur van het licht (= colorimetrie)
• Fotometrie: houdt geen rekening met de golflengtecombinatie van licht, wel id colorimetrie
KLEURENSPECTRUM
“spectrum” (Lat., ‘beeld’) kleurenspectrum (regenboogkleuren)
Isaac Newton (1666)
• Experimenteerde hij met licht om het beter te begrijpen
• Aanvankelijk dacht men dat kleur een mengeling was van licht en schaduw en dat de kleuren gevormd
werden door prisma’s
• Op een zonnige dag stelde hij een experiment op waarbij een straal zonlicht door een glazen prisma
viel en een regenboog zichtbaar werd op het wit blad waarnaar de straal was gericht
• Toonde aan dat de regenboogkleuren samen opnieuw wit licht opleveren
3
“De gemoedstoestand die tevredenheid met de visuele omgeving uitdrukt”
INLEIDING
• Het visueel comfort in een ruimte zegt iets over de kwaliteit vd ruimte (binnen/buiten)
• Functionele eisen (voldoende verlichtingssterkte, kleurweergave, voorkomen van verblinding,...)
• Belevingswaarde van de ruimte: sfeer
• Oiv licht + water water, kunnen planten koolstofdioxide (CO2) omzetten in koolhydraten (bv glucose)
= fotosynthese, op die manier kunnen planten zelfvoorzienend zijn ovv hun voedingsstoffen en niet
afh van andere organismen voor hun bestaan (= autotroof). Ook de mens heeft hier nut aan: de met
CO2 vervuilde lucht wordt gefilterd.
• Groene opp = minder verharde oppervlakken (beton e.d.) waardoor zonnewarmte minder wordt
geabsorbeerd id opp en het ontstaan van een microklimaat (plaatselijke opwarming) wordt
tegengegaan (de door opp geabsorbeerde warmte wordt bij afkoeling afgegeven door die opp en
zorgt ervoor dat de omgevingstemperatuur niet daalt)
FOTOSYNTHESE: TOEPASSING - BIQ HOUSE
• Bio Intelligent Quotient, Arup, Colt International & SSC Ltd., Hamburg
• Holle glaspanelen gevuld met algen (functioneren als als zonwering)
• Leveren biomassa die wordt omgezet in warmte en elektriciteit
3D PERCEPTIE - Diepteperceptie
• Onder invloed van licht zijn we in staat ons te oriënteren in tijd en ruimte (3D perceptie)
• Bv: men kan zich veilig, op een bewuste manier bewegen door het verkeer
CIRCADIAAN RITME (dag/nacht) “circa diem” Lat.
• Slaap- waak-ritme (circadiaan ritme)
• Een gevolg van de omwenteling van de aarde om haar as in bijna 24 uren
• Beïnvloed de motoriek en hormonale activiteit vd mens
HCL
• Human Centric Lighting
• Toepassing van kunstverlichting die is afgestemd op het circadiaan ritme
• Spectrale samenstelling van de lichtbron verandert id loop vd dag
MYOPIE
• Daglicht heeft een positief effect op de ontwikkelig vd ogen
• Zou bijziendheid kunnen afremmen/voorkomen
1
,B. Fotobiologiche processen
CORTISOL
• Onder invloed van (blauw) licht
• Geproduceert in bijnierschors
• ‘Stresshormoon’
• Zorgt dat onze concentratie op peil blijft, geeft energie
• Staat in voor de afbraak van eiwitten waarbij glucose vrijkomt (=weerstandsmiddel)
MELATONINE
• ‘Slaaphormoon’
• Lichaam in rustmodus
• Afhankelijk van de hoeveelheid licht, de duur van blootstelling en de spectrale samenstelling van licht
VITAMINE D
• O.i.v. UV-straling in zonlicht
• Calcium uit voedsel te kunnen opnemen voor de groei en het beendergestel
C. Psychologische effecten
Invloed van daglicht op ons gemoed
SAD
• Seasonal Affective Disorder, 1984, Norman E. Rosenthal, National
Institute of Mental Health
• Winterblues
• Sezieonsgebonden depressie die elke winterperiode terugkeert
wanneer de dagen korter zijn
• Gerelateerd aan een tekort aan daglicht
• Mogelijke behandeling= lichttherapie
Hoge lichtniveaus op de ogen laten vallen
2
, D. Fysische aspecten
• Elektromagnetisch spectrum: strekt zich uit van kosmische stralen (kortgolvig) tot radiogolven
(langgolvig)
• Zonnespectrum: zichtbaar spectrum + kortgolvige UV-licht + langgolvige IR-licht
• Zichtbaar spectrum:
- 380nm (violet, kortgolvig) – 780nm (rood, langgolvig)
- Het gebied vh elektromagnetisch spectrum dat zichtbaar is voor
het menselijk oog
• Spectrale samenstelling zonlicht:
- UV A = dringt diep id huid
- UV B = beschadigt buitenste laag vd huid
- UV C = meest schadelijk, geblokkeerd door ozonlaag
NIR (near infrared) = infraroodlicht dat zich het dichtst bij het zichtbaar spectrum bevindt
FIR (far infrared) = infraroodlicht met langere golflengtes dat het verst verwijderd is vh zichtbaar specrum
(EM STRALING)
snelheid van licht = ± 300 000 km/s
E = (6,63 x 10-34 ) J/s x f [J]
• E= lichtenergie
• 6,63 x 10-34 J/s = constante van Planck
• Deze parameters bepalen de kleur van het licht (= colorimetrie)
• Fotometrie: houdt geen rekening met de golflengtecombinatie van licht, wel id colorimetrie
KLEURENSPECTRUM
“spectrum” (Lat., ‘beeld’) kleurenspectrum (regenboogkleuren)
Isaac Newton (1666)
• Experimenteerde hij met licht om het beter te begrijpen
• Aanvankelijk dacht men dat kleur een mengeling was van licht en schaduw en dat de kleuren gevormd
werden door prisma’s
• Op een zonnige dag stelde hij een experiment op waarbij een straal zonlicht door een glazen prisma
viel en een regenboog zichtbaar werd op het wit blad waarnaar de straal was gericht
• Toonde aan dat de regenboogkleuren samen opnieuw wit licht opleveren
3
