Week 1
Doorwerking
1. HvJ EG 10 april 1984, zaak C-14/83 (Von Colson en Kamann)
Vooraf:
In een relatie tussen een private werknemer en een private werkgever? Kan een
werknemer zich direct beroepen op een bepaling uit een richtlijn? Nee. Als burger
kan je je niet rechtstreeks beroepen op een bepaling uit een richtlijn. Wat de
hoofdregel dan ook is, is richtlijnconforme uitleg.
Rechtsregel:
- Richtlijnconforme uitlegging een nationale bepaling moeten in overeenstemming
met EU-recht worden uitgelegd. Op deze manier kunnen burgers op horizontale
relaties zich indirect op richtlijnbepalingen beroepen.
o Dit moet zo veel als mogelijk in overeenstemming met het EU-recht
worden uitgelegd oprekking van nationale bepaling
o Kan ook zijn dat door richtlijnconforme interpretatie een nationale
jurisprudentielijn wordt doorbroken (Danski Industri vs Rasmussen).
- de nationale rechter heeft een verplichting tot richtlijnconforme uitlegging. Dit
mag niet leiden tot een contra-legem uitleg.
2. HvJ EG 19 november 1991, gevoegde zaken C-6/90 tot C-9/90 (Francovich e.a.)
als laatste kan nog geprobeerd worden de staat aansprakelijk te stellen. Kan gesteld
worden dat de staat het recht niet op tijd of op een juiste manier heeft
geïnterpreteerd. Hier zijn een aantal voorwaarden voor:
a. De geschonden richtlijnbepaling kent een recht toe
b. Voldoende gekwalificeerde schending.
NB: deze is vooral lastig. Het kan een probleem zijn als er niet met zekerheid
gezegd kan worden dat de richtlijn niet goed geïnterpreteerd is. Bijv. omdat
pas na verloop van tijd blijkt hoe een richtlijn uitgelegd moet worden (had de
lidstaat dit destijds moeten weten?)
c. Causaal verband tussen de schending van de op de staat rustende verplichting
en de door de benadeelde persoon geleden schade
3. HvJ EU 24 januari 2012, C-282/10 (Dominguez) (nb niet in reader)
Rechtsregel:
het recht op vakantie (art. 31 lid 2 HGEU) is geen algemeen beginsel van Unierecht.
doorwerking via algemeen beginsel van Unierecht is niet mogelijk.
4. HvJ EU 19 april 2016, zaak C-441/14 (Danski Industri/Rasmussen)
Rechtsregel:
- Richtlijnconforme interpretatie moet zo veel als mogelijk in overeenstemming
met het EU-recht worden uitgelegd oprekking van nationale bepaling
, - Kan ook zijn dat door richtlijnconforme interpretatie een nationale
jurisprudentielijn wordt doorbroken (Danski Industri vs Rasmussen).
- Hoe zit dan met de rechtszekerheid? Als een bepaling eerst op een bepaalde
manier door de rechter wordt uitgelegd (bij bijvoorbeeld vanwege vaststaande
nationale jurisprudentie of het nationale recht), maar daarna erachter wordt
gekomen dat dit niet in overeenstemming is met EU-recht. Strijd met
rechtszekerheid bij opeens andere uitleg?
- Het Hof heeft in het Rasmussen arrest bepaald dat dit niet snel het geval zal zijn.
Hof moet richtlijn zo breed mogelijke uitleggen maar wel beperkt door het contra
legem beginsel. (r.o. 32).
- DUS: Contra legem nationale rechter moet nationale bepaling zoveel mogelijk in
overeenstemming met Unierecht uitleggen, maar hij mag niet zo ver gaan dat hij
een richtlijnbepaling uitlegt in strijd met het nationale recht. In een dergelijk
geval kan het EU-recht niet op een juiste manier toegepast worden.
EU-werknemersbegrip
5. HvJ EG 3 juli 1986, zaak C-66/85 (Lawrie-Blum)
- Bij het vrij verkeer van werknemers wordt uitgegaan van een communautair
werknemersbegrip: gedurende een bepaalde tijd onder gezag van een ander
prestaties leveren tegen beloning.
o Verschil met art. 7:610 van BW is dat de communautaire definitie puur
ziet op de feitelijke omstandigheden. In NL kan de bedoeling nog steeds
wel een rol spelen (minder sinds HR uitspraak vorig jaar )
- Er dient reële en daadwerkelijke arbeid te worden verricht
o Niet louter marginaal en bijkomstig
o Arbeid van economische aard
o Alle omstandigheden meewegen die te maken hebben met de aard van de
werkzaamheden en de arbeidsverhouding
6. HvJ EU 4 december 2014, zaak C-413/13 (FNV/Kiem)
Feiten:
- Het ging hier om muzikanten ‘schijnzelfstandige’ die werkzaam waren in een
orkest en eigenlijk dezelfde werkzaamheden verrichten als muzikanten die in
dienst waren van het orkest. Als iemand aangemerkt moet worden als een
zelfstandige dan is hij per definitie niet aan te merken als werknemer. Het arrest
FNV/Kiem was een belangrijk arrest hierover. Ging hier om mensen die speelden
in een orkest en of zij als zelfstandigen of werknemers aangemerkt moesten
worden. Was er sprake van schijnzelfstandigen?
Rechtsregel:
Om vast te stellen of er sprake is van werknemer of zelfstandige moet:
- Per contractuele relatie beoordelen of al dan niet sprake is van werknemerschap.
o Per contractuele relatie beoordelen, dus als je meerdere werkgevers hebt
kijk je per werkgever of er sprake is van een werknemer!!
- Drie elementen (punt 36):
Doorwerking
1. HvJ EG 10 april 1984, zaak C-14/83 (Von Colson en Kamann)
Vooraf:
In een relatie tussen een private werknemer en een private werkgever? Kan een
werknemer zich direct beroepen op een bepaling uit een richtlijn? Nee. Als burger
kan je je niet rechtstreeks beroepen op een bepaling uit een richtlijn. Wat de
hoofdregel dan ook is, is richtlijnconforme uitleg.
Rechtsregel:
- Richtlijnconforme uitlegging een nationale bepaling moeten in overeenstemming
met EU-recht worden uitgelegd. Op deze manier kunnen burgers op horizontale
relaties zich indirect op richtlijnbepalingen beroepen.
o Dit moet zo veel als mogelijk in overeenstemming met het EU-recht
worden uitgelegd oprekking van nationale bepaling
o Kan ook zijn dat door richtlijnconforme interpretatie een nationale
jurisprudentielijn wordt doorbroken (Danski Industri vs Rasmussen).
- de nationale rechter heeft een verplichting tot richtlijnconforme uitlegging. Dit
mag niet leiden tot een contra-legem uitleg.
2. HvJ EG 19 november 1991, gevoegde zaken C-6/90 tot C-9/90 (Francovich e.a.)
als laatste kan nog geprobeerd worden de staat aansprakelijk te stellen. Kan gesteld
worden dat de staat het recht niet op tijd of op een juiste manier heeft
geïnterpreteerd. Hier zijn een aantal voorwaarden voor:
a. De geschonden richtlijnbepaling kent een recht toe
b. Voldoende gekwalificeerde schending.
NB: deze is vooral lastig. Het kan een probleem zijn als er niet met zekerheid
gezegd kan worden dat de richtlijn niet goed geïnterpreteerd is. Bijv. omdat
pas na verloop van tijd blijkt hoe een richtlijn uitgelegd moet worden (had de
lidstaat dit destijds moeten weten?)
c. Causaal verband tussen de schending van de op de staat rustende verplichting
en de door de benadeelde persoon geleden schade
3. HvJ EU 24 januari 2012, C-282/10 (Dominguez) (nb niet in reader)
Rechtsregel:
het recht op vakantie (art. 31 lid 2 HGEU) is geen algemeen beginsel van Unierecht.
doorwerking via algemeen beginsel van Unierecht is niet mogelijk.
4. HvJ EU 19 april 2016, zaak C-441/14 (Danski Industri/Rasmussen)
Rechtsregel:
- Richtlijnconforme interpretatie moet zo veel als mogelijk in overeenstemming
met het EU-recht worden uitgelegd oprekking van nationale bepaling
, - Kan ook zijn dat door richtlijnconforme interpretatie een nationale
jurisprudentielijn wordt doorbroken (Danski Industri vs Rasmussen).
- Hoe zit dan met de rechtszekerheid? Als een bepaling eerst op een bepaalde
manier door de rechter wordt uitgelegd (bij bijvoorbeeld vanwege vaststaande
nationale jurisprudentie of het nationale recht), maar daarna erachter wordt
gekomen dat dit niet in overeenstemming is met EU-recht. Strijd met
rechtszekerheid bij opeens andere uitleg?
- Het Hof heeft in het Rasmussen arrest bepaald dat dit niet snel het geval zal zijn.
Hof moet richtlijn zo breed mogelijke uitleggen maar wel beperkt door het contra
legem beginsel. (r.o. 32).
- DUS: Contra legem nationale rechter moet nationale bepaling zoveel mogelijk in
overeenstemming met Unierecht uitleggen, maar hij mag niet zo ver gaan dat hij
een richtlijnbepaling uitlegt in strijd met het nationale recht. In een dergelijk
geval kan het EU-recht niet op een juiste manier toegepast worden.
EU-werknemersbegrip
5. HvJ EG 3 juli 1986, zaak C-66/85 (Lawrie-Blum)
- Bij het vrij verkeer van werknemers wordt uitgegaan van een communautair
werknemersbegrip: gedurende een bepaalde tijd onder gezag van een ander
prestaties leveren tegen beloning.
o Verschil met art. 7:610 van BW is dat de communautaire definitie puur
ziet op de feitelijke omstandigheden. In NL kan de bedoeling nog steeds
wel een rol spelen (minder sinds HR uitspraak vorig jaar )
- Er dient reële en daadwerkelijke arbeid te worden verricht
o Niet louter marginaal en bijkomstig
o Arbeid van economische aard
o Alle omstandigheden meewegen die te maken hebben met de aard van de
werkzaamheden en de arbeidsverhouding
6. HvJ EU 4 december 2014, zaak C-413/13 (FNV/Kiem)
Feiten:
- Het ging hier om muzikanten ‘schijnzelfstandige’ die werkzaam waren in een
orkest en eigenlijk dezelfde werkzaamheden verrichten als muzikanten die in
dienst waren van het orkest. Als iemand aangemerkt moet worden als een
zelfstandige dan is hij per definitie niet aan te merken als werknemer. Het arrest
FNV/Kiem was een belangrijk arrest hierover. Ging hier om mensen die speelden
in een orkest en of zij als zelfstandigen of werknemers aangemerkt moesten
worden. Was er sprake van schijnzelfstandigen?
Rechtsregel:
Om vast te stellen of er sprake is van werknemer of zelfstandige moet:
- Per contractuele relatie beoordelen of al dan niet sprake is van werknemerschap.
o Per contractuele relatie beoordelen, dus als je meerdere werkgevers hebt
kijk je per werkgever of er sprake is van een werknemer!!
- Drie elementen (punt 36):
