Welzijn in beweging
Inhoud
Hoofdstuk 1: de bestuurlijke organisatie van het welzijnsbeleid in Vlaanderen ............. 4
1.1 beleid op verschillende bestuursniveaus ................................................................. 4
1.1.1 federale staat ......................................................................................................... 4
1.1.2 Vlaamse overheid (gewesten en gemeenschappen) ................................. 5
1.1.3 regionaal/ gemeenten......................................................................................... 5
1.1.4 afstemming en samenwerking ........................................................................... 6
1.2 organisatie van het beleidsdomein welzijn, volksgezondheid en gezin in de
Vlaamse overheid .................................................................................................................... 6
1.3 de organisatie van de dienstverlening in het Vlaamse welzijnslandschap ...... 6
1.3.1 soorten dienstverleningen en aard van de organisaties .............................. 6
hoofdstuk 2: het gezinsbeleid .................................................................................................... 7
situering en inleiding................................................................................................................. 7
Beleid en dienstverlening ........................................................................................................ 7
de federale financiële, fiscale en familiale verlofmaatregelen ................................. 8
gezinsondersteuning ............................................................................................................ 8
opvoedingsondersteuningen voor alle gezinnen .......................................................... 8
Gezinnen in moeilijkheden.................................................................................................. 9
Kinderopvang ............................................................................................................................ 9
Soorten opvang, vergunningen, subsidies en tarieven .............................................. 10
lokaal regie via loket kinderopvang ............................................................................... 10
Hoofdstuk 8: het algemeen welzijnswerk............................................................................... 10
Situering en inleiding .............................................................................................................. 10
OCMW....................................................................................................................................... 12
Diensten maatschappelijk werk van ziekenfondsen ....................................................... 12
De centra voor algemeen welzijnswerk (CAW) ............................................................... 12
Onthaal ................................................................................................................................. 13
Psychosociale begeleiding............................................................................................... 13
Algemene preventie .......................................................................................................... 14
Centra voor teleonthaal ....................................................................................................... 14
Uitdagingen en aandachtspunten..................................................................................... 14
Hoofdstuk 9: samenlevingsopbouw........................................................................................ 14
De missie en de kernopdrachten van de sector samenlevingsopbouw ................... 15
1
, Werkprincipes .......................................................................................................................... 15
Participatief werken met een doelgroep ...................................................................... 15
Partnerschappen aangaan ............................................................................................. 15
Anatoom handelen............................................................................................................ 15
Innovatie ............................................................................................................................... 15
Werkvormen ............................................................................................................................. 15
Opbouwwerk ....................................................................................................................... 15
Buurtwerk .............................................................................................................................. 15
vereniging waart armen het woord nemen ................................................................. 16
samenlevingsopbouw in Vlaanderen: werking op drie niveau .................................... 16
van samenlevingsopbouw Vlaanderen naar SAM ..................................................... 16
Regionale organisaties voor samenlevingsopbouw ................................................... 16
Concrete projecten ........................................................................................................... 16
Hoorcollege 4: de zorg voor welzijn : actuele antwoorden op oude vragen............... 16
Trends en ontwikkelingen ...................................................................................................... 16
Traditionele risico’s .............................................................................................................. 17
Nieuwe sociale risico’s ....................................................................................................... 17
Wie krijgt wat? ( macro niveau)....................................................................................... 17
Wie krijgt wat? ...................................................................................................................... 18
Hoe wordt de zorg georganiseerd? ............................................................................... 18
Vraag 1: door een deskundige of niet? ......................................................................... 19
Vraag 2: algemene of specifieke voorzieningen ......................................................... 19
Wie zal dat betalen? .......................................................................................................... 19
Hoofdstuk 11: welzijn in Vlaanderen: trends en uitdagingen ............................................ 19
Trends en uitdagingen aan de vraagzijde ........................................................................ 19
trends en uitdagingen aan de aanbodzijde .................................................................... 20
Beleidsnota welzijn.................................................................................................................. 21
Vlaamse regering en het regeerakkoord ...................................................................... 21
Hoorcollege 5: uitdagingen en veranderingen in welzijn en zorg ................................... 24
Punt 1: meer aandacht voor milieugezondheidszorg .................................................... 24
Punt 2: (jonge) gezinnen ondersteunen ............................................................................ 24
Punt 3: zorgvraag bepaalt inzet middelen ....................................................................... 25
Punt 4: voorkomen is beter dan genezen ......................................................................... 25
Punt 5: vroegere detectie en snellere interventies .......................................................... 25
Punt 6: van cure naar care................................................................................................... 26
Punt 7: vermaatschappelijking van de zorg ..................................................................... 26
2
, Her-organisatie zorglandschap ........................................................................................... 27
Hoorcollege 6: interprofessioneel samenwerken en netwerkoverleg ............................. 27
Interprofessioneel samenwerken ......................................................................................... 28
Soorten interprofessionele teams .................................................................................... 28
Succesfactoren voor interprofessioneel samenwerken ................................................. 29
Individueel en interpersoonlijk niveau ............................................................................ 29
Teamniveau ......................................................................................................................... 30
(inter)organisatieniveau ........................................................................................................ 30
Nationaal niveau .................................................................................................................... 31
Netwerkoverleg ....................................................................................................................... 31
3
, Hoofdstuk 1: de bestuurlijke organisatie van het
welzijnsbeleid in Vlaanderen
welzijnsbeleid= complex
- veelheid aan doelgroepen
- veelheid aan overheden en overheidsdiensten
- veelheid aan (semi) publieke en private organisaties
1.1 beleid op verschillende bestuursniveaus
Federale staat
Gemeenschappen en
gewesten
Provincies
Gemeenten
1.1.1 federale staat
minister= Alexander de Croo
→de koning heeft in de politiek niet veel te zeggen
Bevoegdheden
- financieren
- leger
- justitie
- sociale zekerheid
- buitenlandse zaken
- volksgezondheid → minister= vandenbroecke
de federale staat heeft twee soorten tussenkomsten
1. rechtstreekse tussenkomsten
➔ inkomens vervangende tussenkomsten: bijvoorbeeld het pensioen
➔ tijdelijke tussenkomsten: mensen met ouderschapsverlof
➔ inkomensaanvullende tussenkomsten: mensen met een handicap krijgen
een individualiteitsuitkering en hier bovenop krijgen ze nog een
integratietegemoetkoming
➔ sociale bijstand: leefloon(OCMW)
4
Inhoud
Hoofdstuk 1: de bestuurlijke organisatie van het welzijnsbeleid in Vlaanderen ............. 4
1.1 beleid op verschillende bestuursniveaus ................................................................. 4
1.1.1 federale staat ......................................................................................................... 4
1.1.2 Vlaamse overheid (gewesten en gemeenschappen) ................................. 5
1.1.3 regionaal/ gemeenten......................................................................................... 5
1.1.4 afstemming en samenwerking ........................................................................... 6
1.2 organisatie van het beleidsdomein welzijn, volksgezondheid en gezin in de
Vlaamse overheid .................................................................................................................... 6
1.3 de organisatie van de dienstverlening in het Vlaamse welzijnslandschap ...... 6
1.3.1 soorten dienstverleningen en aard van de organisaties .............................. 6
hoofdstuk 2: het gezinsbeleid .................................................................................................... 7
situering en inleiding................................................................................................................. 7
Beleid en dienstverlening ........................................................................................................ 7
de federale financiële, fiscale en familiale verlofmaatregelen ................................. 8
gezinsondersteuning ............................................................................................................ 8
opvoedingsondersteuningen voor alle gezinnen .......................................................... 8
Gezinnen in moeilijkheden.................................................................................................. 9
Kinderopvang ............................................................................................................................ 9
Soorten opvang, vergunningen, subsidies en tarieven .............................................. 10
lokaal regie via loket kinderopvang ............................................................................... 10
Hoofdstuk 8: het algemeen welzijnswerk............................................................................... 10
Situering en inleiding .............................................................................................................. 10
OCMW....................................................................................................................................... 12
Diensten maatschappelijk werk van ziekenfondsen ....................................................... 12
De centra voor algemeen welzijnswerk (CAW) ............................................................... 12
Onthaal ................................................................................................................................. 13
Psychosociale begeleiding............................................................................................... 13
Algemene preventie .......................................................................................................... 14
Centra voor teleonthaal ....................................................................................................... 14
Uitdagingen en aandachtspunten..................................................................................... 14
Hoofdstuk 9: samenlevingsopbouw........................................................................................ 14
De missie en de kernopdrachten van de sector samenlevingsopbouw ................... 15
1
, Werkprincipes .......................................................................................................................... 15
Participatief werken met een doelgroep ...................................................................... 15
Partnerschappen aangaan ............................................................................................. 15
Anatoom handelen............................................................................................................ 15
Innovatie ............................................................................................................................... 15
Werkvormen ............................................................................................................................. 15
Opbouwwerk ....................................................................................................................... 15
Buurtwerk .............................................................................................................................. 15
vereniging waart armen het woord nemen ................................................................. 16
samenlevingsopbouw in Vlaanderen: werking op drie niveau .................................... 16
van samenlevingsopbouw Vlaanderen naar SAM ..................................................... 16
Regionale organisaties voor samenlevingsopbouw ................................................... 16
Concrete projecten ........................................................................................................... 16
Hoorcollege 4: de zorg voor welzijn : actuele antwoorden op oude vragen............... 16
Trends en ontwikkelingen ...................................................................................................... 16
Traditionele risico’s .............................................................................................................. 17
Nieuwe sociale risico’s ....................................................................................................... 17
Wie krijgt wat? ( macro niveau)....................................................................................... 17
Wie krijgt wat? ...................................................................................................................... 18
Hoe wordt de zorg georganiseerd? ............................................................................... 18
Vraag 1: door een deskundige of niet? ......................................................................... 19
Vraag 2: algemene of specifieke voorzieningen ......................................................... 19
Wie zal dat betalen? .......................................................................................................... 19
Hoofdstuk 11: welzijn in Vlaanderen: trends en uitdagingen ............................................ 19
Trends en uitdagingen aan de vraagzijde ........................................................................ 19
trends en uitdagingen aan de aanbodzijde .................................................................... 20
Beleidsnota welzijn.................................................................................................................. 21
Vlaamse regering en het regeerakkoord ...................................................................... 21
Hoorcollege 5: uitdagingen en veranderingen in welzijn en zorg ................................... 24
Punt 1: meer aandacht voor milieugezondheidszorg .................................................... 24
Punt 2: (jonge) gezinnen ondersteunen ............................................................................ 24
Punt 3: zorgvraag bepaalt inzet middelen ....................................................................... 25
Punt 4: voorkomen is beter dan genezen ......................................................................... 25
Punt 5: vroegere detectie en snellere interventies .......................................................... 25
Punt 6: van cure naar care................................................................................................... 26
Punt 7: vermaatschappelijking van de zorg ..................................................................... 26
2
, Her-organisatie zorglandschap ........................................................................................... 27
Hoorcollege 6: interprofessioneel samenwerken en netwerkoverleg ............................. 27
Interprofessioneel samenwerken ......................................................................................... 28
Soorten interprofessionele teams .................................................................................... 28
Succesfactoren voor interprofessioneel samenwerken ................................................. 29
Individueel en interpersoonlijk niveau ............................................................................ 29
Teamniveau ......................................................................................................................... 30
(inter)organisatieniveau ........................................................................................................ 30
Nationaal niveau .................................................................................................................... 31
Netwerkoverleg ....................................................................................................................... 31
3
, Hoofdstuk 1: de bestuurlijke organisatie van het
welzijnsbeleid in Vlaanderen
welzijnsbeleid= complex
- veelheid aan doelgroepen
- veelheid aan overheden en overheidsdiensten
- veelheid aan (semi) publieke en private organisaties
1.1 beleid op verschillende bestuursniveaus
Federale staat
Gemeenschappen en
gewesten
Provincies
Gemeenten
1.1.1 federale staat
minister= Alexander de Croo
→de koning heeft in de politiek niet veel te zeggen
Bevoegdheden
- financieren
- leger
- justitie
- sociale zekerheid
- buitenlandse zaken
- volksgezondheid → minister= vandenbroecke
de federale staat heeft twee soorten tussenkomsten
1. rechtstreekse tussenkomsten
➔ inkomens vervangende tussenkomsten: bijvoorbeeld het pensioen
➔ tijdelijke tussenkomsten: mensen met ouderschapsverlof
➔ inkomensaanvullende tussenkomsten: mensen met een handicap krijgen
een individualiteitsuitkering en hier bovenop krijgen ze nog een
integratietegemoetkoming
➔ sociale bijstand: leefloon(OCMW)
4
