Samenvatting Taalontwikkelingsstoornissen

SAMENVATTING –
ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN:
TAALONTWIKKELINGSSTOORNISSEN
Leerinhoud

- Vertraagde VS gestoorde taalontwikkeling
- Verklaringsmodellen TOS
- Primaire VS secundaire TOS
- Selectief mutisme
- Kinderafasie
- Taaldiagnostiek


HOOFDSTUK 1 –
TAALONTWIKKELINGSSTOORNIS
1. INLEIDING

A. NORMALE TAALONTWIKKELING

Taal → multidimensioneel gebeuren waarbij volgende elementen cruciale rol spelen

- Aangeboren taalvermogen (taalaanleg/van nature aangeboren anatomische + neurologische
vermogens)
- Voldoende + aangepast taalaanbod (externe stimuli)
o Ouders moeten taal voldoende aanpassen aan kind
o Voldoende taalaanbod (wolfskinderen)
- Andere ontwikkelingsdomeinen (sensori-motorisch, cognitief, sociaal-emotioneel)

2. SPRAAK- EN TAALONTWIKKELINGSPROBLEMEN




- STOS: Specifieke
TaalOntwikkelingsStoornis
- SLI: Specific Language Imperment
- OD: ontwikkelingsdysfasie



1

, - SDLD: Specific Developmental
Language Disorder




3. INDELING VAN TAALONTWIKKELINGSSTOORNISSEN




A. WETENSCHAPPELIJK ONDERBOUWDE INDELING

DSM-5: Ontwikkelingsstoornis is neurobiologische ontwikkelingsstoornis die in vroege ontwikkelingsperiode
tot uiting komt + die gekenmerkt wordt door ontwikkelingsachterstanden op 1/meerdere functiedomeinen +
die levenslang beperkingen veroorzaakt i/ persoonlijke, sociale, schoolse of beroepsmatige functioneren

Communicatiestoornissen zijn stoornissen die gekenmerkt worden door verstoorde ontwikkeling van taal,
spraak en/of sociale communicatie

- Taal(ontwikkelings)stoornis
o Kinderen met problemen met spraak/taal vóór 10 jaar
- Spraakklankstoornis
- Ontwikkelingsstotteren
- Sociaal(pragmatische) communicatiestoornis

Taalontwikkelingsstoornis volgens DSM-V

- Persisterende problemen in verwerven + gebruiken van taal
- In alle taalmodaliteiten (mondelinge + schriftelijke communicatievaardigheden)

2

, - Problemen o.v.v. woordenschat, grammatica, narratieve en conversatievaardigheden en/of andere
pragmatische vaardigheden
- Taalvaardigheden onder leeftijdsverwachtingen
- Geen invloed van regionale, sociale of cultureel/etnische variatie
- Symptomen moeten aanwezig zijn vanaf kindertijd
- Aanwezig tot in adolescentie/volwassenheid
- Primair/secundair
- Functionele beperkingen o.v.v. communicatie, schools presteren of bij uitoefening van beroep

Vanuit ICF-model

- Multidimensionale aanpak
- Functioneren v/h kind komt uit interactie van linguïstische kernprocessen, vaardigheid om deze te
gebruiken in sociale interacties en de beïnvloeding v/e grote waaier van omgevings- en persoonlijke
factoren

B. KLINISCHE INDELING


I. PRIMAIRE TAALONTWIKKELINGSPROBLEMEN
Stoornis niet te verklaren door zintuiglijke, intellectuele, neurologische of emotionele problematiek, ook niet
door meertaligheid of afwijkende omgevingsinvloeden

- Vertraagde spraak- en taalontwikkeling
Kenmerken uit vroegere periode ontwikkeling komen voor in latere periode
Vb. kind van 8 spreekt als 4-jarige
- Gestoorde spraak- en taalontwikkeling
Kenmerken die niet in bep fase vh taalverwervingsproces thuishoren + die geen samenhangend
geheel vormen
Vb. kind spreekt als 4-jarige + gaat heel vreemde taalfouten maken (fouten die niet thuishoren in bep
fase)


II. SECUNDAIRE TAALONTWIKKELINGSPROBLEMEN
Naast taalproblemen nog andere niet-talige problemen


HOOFDSTUK 2 – SPECIFIEKE
TAALONTWIKKELINGSSTOORNIS
1. TERMINOLOGIE

- Ontwikkelingsdysfagie (OD)
- Dysfatische ontwikkeling (DO)
- Dysfasie
- Specifieke taalontwikkelingsstoornis
- Primaire taalontwikkelingsstoornis
- Aangeboren taalontwikkelingsstoornis
- Taalontwikkelingsstoornis (TOS)
- Taalstoornis


3