H6
Koolwaterstoffen
Koolstofverbindingen zijn verdeeld in klassen die bepaalde eigenschappen met elkaar gemeen hebben. De koolwaterstoffen
zijn zo’n klasse. Daartoe behoren alle verbindingen die uitsluitend bestaan uit koolstof- en waterstofatomen:
Onvertakte en vertakte koolwaterstoffen
Onvertakt koolwaterstofmolecuul: elk C-atoom is met een of twee andere C-atomen verbonden.
Vertakt koolwaterstofmolecuul: minstens één C-atoom is met drie/vier andere C-atomen verbonden.
Homologe reeks: Verhouding tussen aantal C- en H-atomen is in moleculen van alle stoffen uit één homologe reeks gelijk.
Vb homologe reeks: alkanen; algemene formule alkanen: CnH2n+2 (Uit n=2 volg: C2H6)
Vb homologe reeks: alkenen; algemene formule alkenen: CnH2n
Vb homologe reeks: alkynen; algemene formule alkynen: CnH2n-2
Structuurformules en isomerie
Isomerie: verschijnsel dat verschillende stoffen zelfde molecuulformule hebben, maar verschillende structuurformules.
Bij CH4, C2H6 en C3H8: één manier om molecuul op te bouwen. Pas bij C4H10 kan je verschillende koolstofskeletten maken.
Twee verschillende stoffen zijn isomeren. Hoe meer C-atomen beschikbaar om koolstofskelet op te bouwen, hoe meer
mogelijkheden en neemt aantal isomeren toe
Koolwaterstoffen zijn verdeeld in 4 subklassen:
Verzadigde koolwaterstoffen:
In verzadigd koolwaterstofmolecuul komen uitsluitend enkele atoombindingen tussen C-atomen voor
Eenvoudigste groep verzadigde koolwaterstoffen zijn alkanen
Onverzadigde koolwaterstoffen:
In onverzadigd koolwaterstofmolecuul komen één of meer dubbele atoombindingen tussen C-atomen voor
Benzine, C4H8 2 structuurformules: 𝐻2𝐶 = 𝐶𝐻 − 𝐶𝐻2 − 𝐶𝐻3 \/ 𝐻3𝐶 − 𝐶𝐻 = 𝐶𝐻 − 𝐶𝐻3
Deze stoffen behoren tot alkenen; kenmerk is dubbele binding tussen twee C-atomen.
Propaan, C3H8 𝐻𝐶 ≡ 𝐶 − 𝐶𝐻3
Deze stoffen behoren tot alkynen; kenmerk is driedubbele binding tussen twee C-atomen
Cyclische koolwaterstoffen:
In cyclische koolwaterstoffen komt een ring van C-atomen voor
Cycloalkanen hebben algemene formule CnH2n en zijn isomeer met alkenen aantal mogelijke isomeren neemt toe.
Als in molecuul een ring voorkomt: cyclische verbinding. Onvertakte en vertakte ketens: acyclisch of niet-cyclisch.
Voor C4H8 zijn nóg twee structuurformules namelijk:
Aromaten
Benzeen, C6H6, en de verbindingen die zijn afgeleid van benzeen noemen we aromatisch
Bij chemische reacties gedraagt benzeen zich, door deze 6 elektronen, heel anders dan onverzadigde verbindingen
Alle stoffen waar geen benzeenring in voorkomt, noemen we alifatisch
Systematische naamgeving
Naamgeving vertakte alkanen: Naamgeving onvertakte alkanen:
Methyl- Propyl Methaan: CH4 Hexaan: C6H14
Of 𝐻3𝐶 − Of 𝐻3𝐶 − 𝐶𝐻2 − Ethaan: C2H6 Heptaan: C7H16
Propaan: C3H8 Octaan: C8H18
𝐶𝐻2 −
Butaan: C4H10 Nonaan: C9H20
Pentaan: C5H12 Decaan: C10H22
Ethyl- 1-methylethyl
Of 𝐻3𝐶 − 𝐶𝐻2 − Of
Koolwaterstoffen
Koolstofverbindingen zijn verdeeld in klassen die bepaalde eigenschappen met elkaar gemeen hebben. De koolwaterstoffen
zijn zo’n klasse. Daartoe behoren alle verbindingen die uitsluitend bestaan uit koolstof- en waterstofatomen:
Onvertakte en vertakte koolwaterstoffen
Onvertakt koolwaterstofmolecuul: elk C-atoom is met een of twee andere C-atomen verbonden.
Vertakt koolwaterstofmolecuul: minstens één C-atoom is met drie/vier andere C-atomen verbonden.
Homologe reeks: Verhouding tussen aantal C- en H-atomen is in moleculen van alle stoffen uit één homologe reeks gelijk.
Vb homologe reeks: alkanen; algemene formule alkanen: CnH2n+2 (Uit n=2 volg: C2H6)
Vb homologe reeks: alkenen; algemene formule alkenen: CnH2n
Vb homologe reeks: alkynen; algemene formule alkynen: CnH2n-2
Structuurformules en isomerie
Isomerie: verschijnsel dat verschillende stoffen zelfde molecuulformule hebben, maar verschillende structuurformules.
Bij CH4, C2H6 en C3H8: één manier om molecuul op te bouwen. Pas bij C4H10 kan je verschillende koolstofskeletten maken.
Twee verschillende stoffen zijn isomeren. Hoe meer C-atomen beschikbaar om koolstofskelet op te bouwen, hoe meer
mogelijkheden en neemt aantal isomeren toe
Koolwaterstoffen zijn verdeeld in 4 subklassen:
Verzadigde koolwaterstoffen:
In verzadigd koolwaterstofmolecuul komen uitsluitend enkele atoombindingen tussen C-atomen voor
Eenvoudigste groep verzadigde koolwaterstoffen zijn alkanen
Onverzadigde koolwaterstoffen:
In onverzadigd koolwaterstofmolecuul komen één of meer dubbele atoombindingen tussen C-atomen voor
Benzine, C4H8 2 structuurformules: 𝐻2𝐶 = 𝐶𝐻 − 𝐶𝐻2 − 𝐶𝐻3 \/ 𝐻3𝐶 − 𝐶𝐻 = 𝐶𝐻 − 𝐶𝐻3
Deze stoffen behoren tot alkenen; kenmerk is dubbele binding tussen twee C-atomen.
Propaan, C3H8 𝐻𝐶 ≡ 𝐶 − 𝐶𝐻3
Deze stoffen behoren tot alkynen; kenmerk is driedubbele binding tussen twee C-atomen
Cyclische koolwaterstoffen:
In cyclische koolwaterstoffen komt een ring van C-atomen voor
Cycloalkanen hebben algemene formule CnH2n en zijn isomeer met alkenen aantal mogelijke isomeren neemt toe.
Als in molecuul een ring voorkomt: cyclische verbinding. Onvertakte en vertakte ketens: acyclisch of niet-cyclisch.
Voor C4H8 zijn nóg twee structuurformules namelijk:
Aromaten
Benzeen, C6H6, en de verbindingen die zijn afgeleid van benzeen noemen we aromatisch
Bij chemische reacties gedraagt benzeen zich, door deze 6 elektronen, heel anders dan onverzadigde verbindingen
Alle stoffen waar geen benzeenring in voorkomt, noemen we alifatisch
Systematische naamgeving
Naamgeving vertakte alkanen: Naamgeving onvertakte alkanen:
Methyl- Propyl Methaan: CH4 Hexaan: C6H14
Of 𝐻3𝐶 − Of 𝐻3𝐶 − 𝐶𝐻2 − Ethaan: C2H6 Heptaan: C7H16
Propaan: C3H8 Octaan: C8H18
𝐶𝐻2 −
Butaan: C4H10 Nonaan: C9H20
Pentaan: C5H12 Decaan: C10H22
Ethyl- 1-methylethyl
Of 𝐻3𝐶 − 𝐶𝐻2 − Of
