DIEREN (EN DUS OOK MENSEN)
INDELING VAN HET DIERENRIJK
RIJK DER DIEREN
Meercellig en eukaryoot
Geen celwand
Heterotroof
Consumenten
mobiel
Voorouders: protisten met zweephaar
SPONS: EEN KOLONIE VAN CELLEN
Geen symmetrieas
Meercellig maar geen organen of weefsels: losse organisatie cellen
→ mixerexperoment: levende spons in stukken doen → groeit uit tot nieuwe spons
Waterstroom
- langs de wanden er in
- langs de uitstroomopening er uit
Elke cel neemt zelf zuurstof en voedsel op en geeft CO2 af
Ongeslachtelijke of geslachtelijke voortplanting
NETELDIEREN: EEN DARMZAK EN TENTAKELS
Kwallen, anemonen, koralen en poliepen
Weefsels en organen
- opperhuid
- spijsverteringsholte (darmzak)
- eenvoudige zenuwstelsel
- spieren
- oogjes en evenwichtsorganen
Tentakels met netelcellen
Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting (knopvorming)
VERDIEPING:
- poliepen en kwallen zijn vaak 2 stadia van hetzelfde wezen
,OERMONDIGEN
Tweezijdig symmetrisch: een voorkant en een achterkant
Gemeenschappelijke kenmerk: vervellen
Platwormen: de eerste hersenen
Geen anus (mond fungeert als anus)
Spijsverteringsstelsel
Uitscheidingsstelsel
Ademhaling: zuurstof wordt door de huid uit het water
opgenomen
Geslachtelijke & ongeslachtelijke voortplanting
BV. Lintworm
Ringwormen: kieuwen en een hart
Gelede wormen: verschillende segmenten
Ademhalingsstelsel
Bloedvatenstelsel (sommigen met hart)
Vaak borstels voor de voortbeweging
Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
BV. Regenworm
Weekdieren: een week lijf met of zonder huis
Week lichaam + kalkachtig skelet (bescherming)
Weekdieren op land: longen
Weekdieren in water: kieuwen
Bij sommigen: hersenen en hoge graad van ontwikkeling
Bloedvatenstelsel aanwezig, goed ontwikkeld
BV. Slakken, inktvissen
Rondwormen: geen segmenten
Ronde wormen zonder segmenten
Geleedpotigen: de ridders van het dierenrijk
Lichaam gesegmenteerd
Uitwendig skelet uit chitine
Gelede aanhangsels: monddelen, poten
Pantser: vervellen om te kunnen groeien
Klassen
- schaaldieren: 10-14 poten en aanhangsels, 2 paar antennes, kieuwen
- insecten: 6 poten, 3-delig lichaam (kop, borststuk, achterlijf), antennes,
1 of 2 paar vleugels
- spinachtigen: kopborststuk + achterlijf
- veelpotigen: 2-delig lichaam
, NIEUWMONDIGEN
Stekelhuidigen: de maliënkolderdragers
Skelet = kalkplaatjes onder de huid → stevig en soepel
Vijfstralige symmetrie van het lichaam
BV. Zee-egel, zeesterren, zeekomkommer
Chordadieren: de gewervelden en hun neven
Embryonale stadium:
- steunstaaf aan de rugzijde
- bij gewervelden ontwikkelt deze verder tot ruggengraat
Vissen
- kraakbeenvissen en beenvissen
- kieuwen
- koudbloedig → lichaamstemperatuur niet zelf reguleren
Amfibieën
- koudbloedig
- slijmerige huid die niet goed tegen uitdroging kan
- huidademhaling
- leven op land + voortplanting in het water
Vogels
- veren
- eieren op het land + kalkschaal
- longen met luchtzakken
- warmbloedig
Reptielen
- aangepast aan leven op het land
- leven & voortplanting op het land
- longen
- koudbloedig
- vleugels
Zoogdieren
- behaarde huid
- levendbarend
- longen
- warmbloedig
- melkklier
INDELING VAN HET DIERENRIJK
RIJK DER DIEREN
Meercellig en eukaryoot
Geen celwand
Heterotroof
Consumenten
mobiel
Voorouders: protisten met zweephaar
SPONS: EEN KOLONIE VAN CELLEN
Geen symmetrieas
Meercellig maar geen organen of weefsels: losse organisatie cellen
→ mixerexperoment: levende spons in stukken doen → groeit uit tot nieuwe spons
Waterstroom
- langs de wanden er in
- langs de uitstroomopening er uit
Elke cel neemt zelf zuurstof en voedsel op en geeft CO2 af
Ongeslachtelijke of geslachtelijke voortplanting
NETELDIEREN: EEN DARMZAK EN TENTAKELS
Kwallen, anemonen, koralen en poliepen
Weefsels en organen
- opperhuid
- spijsverteringsholte (darmzak)
- eenvoudige zenuwstelsel
- spieren
- oogjes en evenwichtsorganen
Tentakels met netelcellen
Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting (knopvorming)
VERDIEPING:
- poliepen en kwallen zijn vaak 2 stadia van hetzelfde wezen
,OERMONDIGEN
Tweezijdig symmetrisch: een voorkant en een achterkant
Gemeenschappelijke kenmerk: vervellen
Platwormen: de eerste hersenen
Geen anus (mond fungeert als anus)
Spijsverteringsstelsel
Uitscheidingsstelsel
Ademhaling: zuurstof wordt door de huid uit het water
opgenomen
Geslachtelijke & ongeslachtelijke voortplanting
BV. Lintworm
Ringwormen: kieuwen en een hart
Gelede wormen: verschillende segmenten
Ademhalingsstelsel
Bloedvatenstelsel (sommigen met hart)
Vaak borstels voor de voortbeweging
Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting
BV. Regenworm
Weekdieren: een week lijf met of zonder huis
Week lichaam + kalkachtig skelet (bescherming)
Weekdieren op land: longen
Weekdieren in water: kieuwen
Bij sommigen: hersenen en hoge graad van ontwikkeling
Bloedvatenstelsel aanwezig, goed ontwikkeld
BV. Slakken, inktvissen
Rondwormen: geen segmenten
Ronde wormen zonder segmenten
Geleedpotigen: de ridders van het dierenrijk
Lichaam gesegmenteerd
Uitwendig skelet uit chitine
Gelede aanhangsels: monddelen, poten
Pantser: vervellen om te kunnen groeien
Klassen
- schaaldieren: 10-14 poten en aanhangsels, 2 paar antennes, kieuwen
- insecten: 6 poten, 3-delig lichaam (kop, borststuk, achterlijf), antennes,
1 of 2 paar vleugels
- spinachtigen: kopborststuk + achterlijf
- veelpotigen: 2-delig lichaam
, NIEUWMONDIGEN
Stekelhuidigen: de maliënkolderdragers
Skelet = kalkplaatjes onder de huid → stevig en soepel
Vijfstralige symmetrie van het lichaam
BV. Zee-egel, zeesterren, zeekomkommer
Chordadieren: de gewervelden en hun neven
Embryonale stadium:
- steunstaaf aan de rugzijde
- bij gewervelden ontwikkelt deze verder tot ruggengraat
Vissen
- kraakbeenvissen en beenvissen
- kieuwen
- koudbloedig → lichaamstemperatuur niet zelf reguleren
Amfibieën
- koudbloedig
- slijmerige huid die niet goed tegen uitdroging kan
- huidademhaling
- leven op land + voortplanting in het water
Vogels
- veren
- eieren op het land + kalkschaal
- longen met luchtzakken
- warmbloedig
Reptielen
- aangepast aan leven op het land
- leven & voortplanting op het land
- longen
- koudbloedig
- vleugels
Zoogdieren
- behaarde huid
- levendbarend
- longen
- warmbloedig
- melkklier