Blok 1 Licht en geluid introductie
Wat voor invloed heeft licht op ons?
• Licht bepaald ons dag en nachtritme
• Aanmaak van vitamine D
• Biologische klok (24,2 uur) + kwartier
• Pijnappelklier remt aanmaak melatonine bij te veel blauw licht
• Werken in nachtploegen / Jetlag
• Licht heeft grote invloed op ons welbevinden
• Lichtbronnen uitgevonden i.p.v. vuur of kaarsen (Edison?)
• 1e gloeilamp van rond 1890 (!) brand nog steeds in een brandweerkazerne in Californië in de
VS
Een klein deel van het elektromagnetisch spectrum kunnen we zien in de vorm van zichtbaar licht:
• Een klein deel van het elektromagnetisch spectrum
• Menselijk oog is gevoelig voor de golflengten tussen 380 – 780 nm (nanometer).
• Het oog is het gevoeligst voor de kleur groen (555 nm (nanometer)).
De gevoeligheid van het menselijk oog ziet er als volgt uit (hier is ook te zien dat groen het gevoeligst
is):
Samenvatting: boek Bouwfysica ISBN: 978 90 06 21 499 4
Samenvatting: PowerPoints docent
,Samenvatting gemaakt door Leon van Beek (LeonvBeek) Smart Building 6 (BBT)
Hieronder een visuele helderheidsvergelijking:
Standaardkaars met lichtsterkte van 1 candela op 1 meter afstand van een vlak met een lichtsterkte
van 1 lux
Om met de verlichtingssterkte te werken en om aan te rekenen is het belangrijk dat begrippen
duidelijk zijn. Zo zijn er de volgende begrippen BELANGRIJK en wat houden de begrippen in?
• Lichtstroom
• Lichtsterkte
• Verlichtingssterkte
• Luminantie
Samenvatting: boek Bouwfysica ISBN: 978 90 06 21 499 4
Samenvatting: PowerPoints docent
,Samenvatting gemaakt door Leon van Beek (LeonvBeek) Smart Building 6 (BBT)
Definities van lichtstroom, lichtsterkte en verlichtingssterkte.
Lichtstroom (Φ):
• is de totale hoeveelheid licht (energie) die een lichtbron;
• per seconde;
• in alle richtingen;
• In golflengten van het zichtbare licht uitzendt.
Eenheid: lumen [lm]
Voorbeelden:
Een gloeilamp van 100 W geeft circa 1000 lm (10 lm/W). Een kaars geeft circa 10 lm
Lichtsterkte (I):
• Eenheid: candela
• 1 candela = lichtsterkte van standaard kaars (puntbron)
Verlichtingssterkte (E):
• Is de invallende lichtstroom (lumen) op een oppervlakte per
oppervlakte-eenheid (m2)
• Eenheid: Lux
Voorbeeld:
Een kaars verlicht op 1 meter afstand een vlak met verlichtingssterkte van 1
lux
Anders geformuleerd:
Lichtstroom (Φ in lm) is het zichtbare deel van de uitgestraalde elektromagnetische straling.
Φ = Qv /s
De lichtsterkte (I) in candela (cd) is de lichtstroom in lumen (lm) die per eenheid van ruimtehoek, de
steradiaal, in een bepaalde richting wordt uitgezonden I= Φ / ω
Samenvatting: boek Bouwfysica ISBN: 978 90 06 21 499 4
Samenvatting: PowerPoints docent
, Samenvatting gemaakt door Leon van Beek (LeonvBeek) Smart Building 6 (BBT)
Lichtsterkte (candela) = Lichtstroom (lumen) per eenheid van ruimtehoek (ω).
Ruimtehoek = A/R2 [sr]
• Deel van boloppervlak als eenheidshoek
• Eenheid: sterradiaal (sr)
Puntvormige lichtbron:
• 4 R² = oppervlakte van een hele bol
• = A(opp bol)/ R² = 4 sr
Formules van Φ en E
Lichtstroom: Φ = I x ω (cd.sr = lm)
Voor diffuse puntvormige bronnen geldt: Φ = 4 π I (lumen)
Verlichtingssterkte: E = Φ / A (lm/m2 = lux)
Verlichtingssterkte: E = I / d2
Verlichtingssterkte van lichtbron onder een hoek: E = I cosα / r2
Bij de Lichtsterkte (I) en verlichtingssterkte (E) geldt ook de Inverse kwadraten wet. Hieronder
voorbeeld hiervan:
Samenvatting: boek Bouwfysica ISBN: 978 90 06 21 499 4
Samenvatting: PowerPoints docent