Hoofdstuk 4: Bijzondere chirurgische technieken
Van dit hoofdstuk moet je de werkwijzen en het nodig materiaal van de technieken kunnen
beschrijven, evenals de voor- en nadelen en aandachtspunten. Het materiaal van de technieken
moet je ook kunnen herkennen.
Elektrochirurgie
Bij deze techniek maakt men gebruik van elektrische stroom
dat overgedragen zal worden op weefsels van de patiënt. Het
weefsel dient als weerstand en zal verwarmd worden, terwijl
de elektrode zelf koud blijft. Het weefsel sluit als het ware het
circuit en zal door de stroom gesneden worden.
Een stroom zoekt altijd de weg van de minste weerstand =
return elektrode = de plek waar we de energie weer opvangen.
We werken met een wisselstroom.
Onderdelen (gesloten circuit)
- Spanningsbron (generator)
- Actieve elektrode
- Weefsel/patiënt = weerstand
- Neutrale elektrode/plaat
Monopolair en bipolair
We starten met het bespreken van monopolaire
elektrochirurgie.
Vanuit een pen kunnen we elektronen afvuren met en hoge energiedichtheid. De pen zelf blijft wel
koud! De plaats waar de elektronen het weefsel binnentreden wordt wel warm. De returnelektrode
staat ver weg van je werkveld. Hierdoor krijg je een verdunning van de energie = bij je pen het meest
en daarna neemt het af. De returnelektrode maak je het liefst zo groot mogelijk (grote plaat) zodat je
niet alsnog een dense straal door je patiënt hebt en je alsnog een incisie maakt.
Het is van groot belang bij monopolaire elektrochirurgie dat er genoeg contact is met de huid (gel
gebruiken). Als dit niet zo is en maar een klein deel maakt contact met de huid, dan is dit de enige
plaats waar energie uitgestraald zal worden en dan heb je alsnog grote kans op brandletsels of
incisies.
Dan de bipolaire elektrochirurgie. Hierbij hebben we op eenzelfde instrument beide elektroden (zie
blauwe figuur hierboven) = actieve en neutrale elektrode dicht bij elkaar. Het weefsel dat je tussen
de twee elektroden plaatst zal opgewarmd worden. Dit doen we nu veel preciezer dan bij de
monopolaire elektrochirurgie. Daarom is deze variant eigenlijk een stukje veiliger, omdat er minder
spreiding van warmte is en dus minder letsels
In dit filmpje wordt door een chirurg mono- en bipolaire elektrochirurgie nog eens toegelicht.
https://www.youtube.com/watch?v=5o1ape2Pz9M
, Wil je snijden of coaguleren?
Je kunt op het toestel instellen wat je wilt doen. Wil je echt een incisie maken (snijden) of wil je het
weefsel lagen samenkleven (coaguleren). Dit hangt af van de stroomdichtheid en de modus van
elektronen afvuren. Dit samen bepaalt de temperatuur die het weefsel zal bereiken.
- Onder de 40 graden = opwarmen en dus thermische schade
reversibel
- Tussen 65 en 75 graden = denaturatie eiwitten en geleidelijke
verdamping = coagulatie
- Boven de 90 graden = koken en verdampen van het water in
de cellen, cel zal exploderen = incisie
- (Boven de 250 graden zien we carbonisatie)
Coagulatie is het opwarmen van de cellen zodat er water wordt
onttrokken. Vervolgens blijven er ingekookte eiwitten over. Je gebruikt
minder energie dan bij snijden.
Verschillende modusopties:
- Discontinue modus (in fases)
o Coaguleren
o Weefsel kan telkens terug afkoelen
o Kan je gebruiken om bloedvaatjes dicht te
schroeien
- Continue modus
o Snijden
o Geen tijd om af te koelen
In dit filmpje zie je hoe er een incisie wordt gemaakt en hoe de bloedvaatjes worden dichtgeschroeid.
https://www.youtube.com/watch?v=J_CNxjOruIY
Toepassingen naast de klassieke bipolaire en monopolaire
Vessel sealing devices (Ligasure, surgRX)
Dit is een combinatie van een normale Halsted klem en stroom die hierdoor gaat en dit gebruik je bij
bloedvaten. Er vormt denaturatie en verkleving van het weefsel dat tegen elkaar geduwd wordt.
Vaak zit er een feedbackmechanisme in dat aangeeft wanneer de coagulatie voldoende is en je een
bloedvat kan doorsnijden. In de klemmen zit een ingebouwd mesje dat kan uitschuiven en het
bloedvat kan doorsnijden als coagulatie voldoende is. In dit filmpje zie je heel duidelijk hoe dit werkt:
https://www.youtube.com/watch?v=26cMx8LWk_A
Coblatie
Dit wordt vrijwel alleen in de humane geneeskunde gebruikt. Coblatie is
het coaguleren en ableren (verwijderen via verdamping) van weefsels. Bij
de mens wordt deze methode gebruikt voor het verwijderen van de
amandelen. Coblatie bestaat uit een bipolaire elektrochirurgie samen met
een geleidend medium (zoutoplossing) en dus niet het weefsel zelf als de
weerstand. De elektrode bestaat uit actieve en neutrale elektroden naast
elkaar. Hiertussen ontstaan kleine stroompjes. De zoutoplossing zorgt
voor de aanbreng van elektronen. Deze gaan opwarmen en zorgen dus
indirect voor het coaguleren.
Elektrocauterisatie
Van dit hoofdstuk moet je de werkwijzen en het nodig materiaal van de technieken kunnen
beschrijven, evenals de voor- en nadelen en aandachtspunten. Het materiaal van de technieken
moet je ook kunnen herkennen.
Elektrochirurgie
Bij deze techniek maakt men gebruik van elektrische stroom
dat overgedragen zal worden op weefsels van de patiënt. Het
weefsel dient als weerstand en zal verwarmd worden, terwijl
de elektrode zelf koud blijft. Het weefsel sluit als het ware het
circuit en zal door de stroom gesneden worden.
Een stroom zoekt altijd de weg van de minste weerstand =
return elektrode = de plek waar we de energie weer opvangen.
We werken met een wisselstroom.
Onderdelen (gesloten circuit)
- Spanningsbron (generator)
- Actieve elektrode
- Weefsel/patiënt = weerstand
- Neutrale elektrode/plaat
Monopolair en bipolair
We starten met het bespreken van monopolaire
elektrochirurgie.
Vanuit een pen kunnen we elektronen afvuren met en hoge energiedichtheid. De pen zelf blijft wel
koud! De plaats waar de elektronen het weefsel binnentreden wordt wel warm. De returnelektrode
staat ver weg van je werkveld. Hierdoor krijg je een verdunning van de energie = bij je pen het meest
en daarna neemt het af. De returnelektrode maak je het liefst zo groot mogelijk (grote plaat) zodat je
niet alsnog een dense straal door je patiënt hebt en je alsnog een incisie maakt.
Het is van groot belang bij monopolaire elektrochirurgie dat er genoeg contact is met de huid (gel
gebruiken). Als dit niet zo is en maar een klein deel maakt contact met de huid, dan is dit de enige
plaats waar energie uitgestraald zal worden en dan heb je alsnog grote kans op brandletsels of
incisies.
Dan de bipolaire elektrochirurgie. Hierbij hebben we op eenzelfde instrument beide elektroden (zie
blauwe figuur hierboven) = actieve en neutrale elektrode dicht bij elkaar. Het weefsel dat je tussen
de twee elektroden plaatst zal opgewarmd worden. Dit doen we nu veel preciezer dan bij de
monopolaire elektrochirurgie. Daarom is deze variant eigenlijk een stukje veiliger, omdat er minder
spreiding van warmte is en dus minder letsels
In dit filmpje wordt door een chirurg mono- en bipolaire elektrochirurgie nog eens toegelicht.
https://www.youtube.com/watch?v=5o1ape2Pz9M
, Wil je snijden of coaguleren?
Je kunt op het toestel instellen wat je wilt doen. Wil je echt een incisie maken (snijden) of wil je het
weefsel lagen samenkleven (coaguleren). Dit hangt af van de stroomdichtheid en de modus van
elektronen afvuren. Dit samen bepaalt de temperatuur die het weefsel zal bereiken.
- Onder de 40 graden = opwarmen en dus thermische schade
reversibel
- Tussen 65 en 75 graden = denaturatie eiwitten en geleidelijke
verdamping = coagulatie
- Boven de 90 graden = koken en verdampen van het water in
de cellen, cel zal exploderen = incisie
- (Boven de 250 graden zien we carbonisatie)
Coagulatie is het opwarmen van de cellen zodat er water wordt
onttrokken. Vervolgens blijven er ingekookte eiwitten over. Je gebruikt
minder energie dan bij snijden.
Verschillende modusopties:
- Discontinue modus (in fases)
o Coaguleren
o Weefsel kan telkens terug afkoelen
o Kan je gebruiken om bloedvaatjes dicht te
schroeien
- Continue modus
o Snijden
o Geen tijd om af te koelen
In dit filmpje zie je hoe er een incisie wordt gemaakt en hoe de bloedvaatjes worden dichtgeschroeid.
https://www.youtube.com/watch?v=J_CNxjOruIY
Toepassingen naast de klassieke bipolaire en monopolaire
Vessel sealing devices (Ligasure, surgRX)
Dit is een combinatie van een normale Halsted klem en stroom die hierdoor gaat en dit gebruik je bij
bloedvaten. Er vormt denaturatie en verkleving van het weefsel dat tegen elkaar geduwd wordt.
Vaak zit er een feedbackmechanisme in dat aangeeft wanneer de coagulatie voldoende is en je een
bloedvat kan doorsnijden. In de klemmen zit een ingebouwd mesje dat kan uitschuiven en het
bloedvat kan doorsnijden als coagulatie voldoende is. In dit filmpje zie je heel duidelijk hoe dit werkt:
https://www.youtube.com/watch?v=26cMx8LWk_A
Coblatie
Dit wordt vrijwel alleen in de humane geneeskunde gebruikt. Coblatie is
het coaguleren en ableren (verwijderen via verdamping) van weefsels. Bij
de mens wordt deze methode gebruikt voor het verwijderen van de
amandelen. Coblatie bestaat uit een bipolaire elektrochirurgie samen met
een geleidend medium (zoutoplossing) en dus niet het weefsel zelf als de
weerstand. De elektrode bestaat uit actieve en neutrale elektroden naast
elkaar. Hiertussen ontstaan kleine stroompjes. De zoutoplossing zorgt
voor de aanbreng van elektronen. Deze gaan opwarmen en zorgen dus
indirect voor het coaguleren.
Elektrocauterisatie
