<Filosofische en ethische vraagstukken in de gezondheidszorg
Deel 1: inleiding tot de wijsbegeerte
Def filosofie= de begeerte naar wijsheid
3 kennisaspecten van de filosofie
Methodische twijfel
René Descartes 17de E twijfelde aan bestaande theorie
Bv is doping geoorloofd of niet?
Paradox= twee tegengestelde waarheden die niet tegelijk waar kunne zijn (het regent
of niet)
Feiten en mening
- Objectief= feiten, dan moet je zonder mensen werken
- Subjectief= niet alles is experimenteel verifieerbaar
- Subjectivistisch= mening, er zijn mensen bij betrokken dus wordt het complexer
Niet te snel van iets zeker zijn, soms eens door een andere bril kijken, blijven zoeken
naar verbeteringen
Fundamenteel nadenken
Gezondheid= fysiek, sociaal en mentaal welbevinden
Systematisch en logisch redeneren
Logisch stap per stap nadenken
Aporie= een probleem waarin je vastraakt.
Deel 2: medische filosofie
1. De grieken
Inleiding
Men twijfelde er niet aan dat de waarheid bereikbaar was.
Filosofie= ontstaan in Griekenland
De Griekse polis en het medisch-filosofische denken
, Polis= nieuwe sociale ruimte, plaats voor discussie. Iedereen kon er toekijken hoe
politieke beslissingen gemaakt werden
Agora= publieke ruimte
Logos= het rationele beargumenteren van een standpunt en het tegensprekelijke debat
dat daaruit volgt.
Logos en politiek hebben een grote rol gespeeld bij het ontstaan van de wijfbegeerte
Socrates bestormde mensen met vragen over mens en wereld.
Aristoteles= een van de belangrijkste inspiratoren van de polis. ‘een slaaf was van nature
een object van een ander.’
Logos en de kunde van het genezen
Geneeskunde
- Innige verhouding medisch en filosofisch denken: filosofie en pharmakon voor de
ziel.
- Geneeskunde is gericht op evenwicht
- Consultatie in publieke aangelegenheid
- Hippocratische geneeskunde= genezen van het individu en dus plichten van
genezer.
Link tussen logos en geneeskunde:
- Medische theoriën oorspronkelijk uit de filosofie
- Filosofie= geneesmiddel
Filosofen keerden terug naar de natuurelementen
Elementenleer:
- Alles bestaat uit 4 oerelementen= empedocles
- Ding: tijdelijke verbinding van elementdeeltjes
- Elke elemant: 2 basiskwaliteiten
- Strijd, liefde en haat zorgen voor ontstaan en vergaan van verbindingen
- Aarde (koud, droog)
- Water (vochtig, koud)
- Lucht (vochtig, heet)
- Vuur (heet, droog)
, Natuurfilosofen:
- Rationele zoektocht naar inzicht in de wereld
- Vertoont orde die mens moet ontrafelen
- Vertrekpunt: 4 natuurelementen, bv Herakleitos: alles ontstaat uit vuur
- Wereld als louter fysisch gebeuren (geen goden meer)
Hippocrates van Kos
- vader van de geneeskunde
- hij baseerde zich op de ionische en Milezische natuurfilosofen= presocratici
- hij lag aan de basis van de humoresleer (leer van de lichaamssappen)
- richtte medische school op ( corpus Hippocraticum)
- empirisch werken, geen experimenten
- systematisch medische kennis verzamelen door observatie
- verbinging mens- kosmos (bv impact van seizoenen op ziekte)
humorale leer
- toepassing elementenleer op menselijk lichaam
- mens bestaat uit vier lichaamssappen: bloed, slijm, gele gal ( door lever
uitgescheiden )en zwarte gal (aantasting van de bijnieren)
- ziekte als gevolg van onevenwicht tussen humores
- oplossing: evenwicht humores herstellen
- vandaar-> focus op inname en uitstoting van sappen
corpus hippocraticum: het noodzakelijk evenwicht van lichaamssappen als
voorwaarde voor een goede gezondheid -> heel veel speculatie
de lichaamssappen corresponderen niet alleen met de elementen, ze bepalen ook
het temperament van iemand, naargelang de dominantie van een bepaalde
humor
temperament humor element
melancholisch Zwarte gal aarde
flegmatisch slijm water
sanguinisch bloed lucht
cholerisch Gele gal vuur
Conclusie hippocratische geneeskunde
Deel 1: inleiding tot de wijsbegeerte
Def filosofie= de begeerte naar wijsheid
3 kennisaspecten van de filosofie
Methodische twijfel
René Descartes 17de E twijfelde aan bestaande theorie
Bv is doping geoorloofd of niet?
Paradox= twee tegengestelde waarheden die niet tegelijk waar kunne zijn (het regent
of niet)
Feiten en mening
- Objectief= feiten, dan moet je zonder mensen werken
- Subjectief= niet alles is experimenteel verifieerbaar
- Subjectivistisch= mening, er zijn mensen bij betrokken dus wordt het complexer
Niet te snel van iets zeker zijn, soms eens door een andere bril kijken, blijven zoeken
naar verbeteringen
Fundamenteel nadenken
Gezondheid= fysiek, sociaal en mentaal welbevinden
Systematisch en logisch redeneren
Logisch stap per stap nadenken
Aporie= een probleem waarin je vastraakt.
Deel 2: medische filosofie
1. De grieken
Inleiding
Men twijfelde er niet aan dat de waarheid bereikbaar was.
Filosofie= ontstaan in Griekenland
De Griekse polis en het medisch-filosofische denken
, Polis= nieuwe sociale ruimte, plaats voor discussie. Iedereen kon er toekijken hoe
politieke beslissingen gemaakt werden
Agora= publieke ruimte
Logos= het rationele beargumenteren van een standpunt en het tegensprekelijke debat
dat daaruit volgt.
Logos en politiek hebben een grote rol gespeeld bij het ontstaan van de wijfbegeerte
Socrates bestormde mensen met vragen over mens en wereld.
Aristoteles= een van de belangrijkste inspiratoren van de polis. ‘een slaaf was van nature
een object van een ander.’
Logos en de kunde van het genezen
Geneeskunde
- Innige verhouding medisch en filosofisch denken: filosofie en pharmakon voor de
ziel.
- Geneeskunde is gericht op evenwicht
- Consultatie in publieke aangelegenheid
- Hippocratische geneeskunde= genezen van het individu en dus plichten van
genezer.
Link tussen logos en geneeskunde:
- Medische theoriën oorspronkelijk uit de filosofie
- Filosofie= geneesmiddel
Filosofen keerden terug naar de natuurelementen
Elementenleer:
- Alles bestaat uit 4 oerelementen= empedocles
- Ding: tijdelijke verbinding van elementdeeltjes
- Elke elemant: 2 basiskwaliteiten
- Strijd, liefde en haat zorgen voor ontstaan en vergaan van verbindingen
- Aarde (koud, droog)
- Water (vochtig, koud)
- Lucht (vochtig, heet)
- Vuur (heet, droog)
, Natuurfilosofen:
- Rationele zoektocht naar inzicht in de wereld
- Vertoont orde die mens moet ontrafelen
- Vertrekpunt: 4 natuurelementen, bv Herakleitos: alles ontstaat uit vuur
- Wereld als louter fysisch gebeuren (geen goden meer)
Hippocrates van Kos
- vader van de geneeskunde
- hij baseerde zich op de ionische en Milezische natuurfilosofen= presocratici
- hij lag aan de basis van de humoresleer (leer van de lichaamssappen)
- richtte medische school op ( corpus Hippocraticum)
- empirisch werken, geen experimenten
- systematisch medische kennis verzamelen door observatie
- verbinging mens- kosmos (bv impact van seizoenen op ziekte)
humorale leer
- toepassing elementenleer op menselijk lichaam
- mens bestaat uit vier lichaamssappen: bloed, slijm, gele gal ( door lever
uitgescheiden )en zwarte gal (aantasting van de bijnieren)
- ziekte als gevolg van onevenwicht tussen humores
- oplossing: evenwicht humores herstellen
- vandaar-> focus op inname en uitstoting van sappen
corpus hippocraticum: het noodzakelijk evenwicht van lichaamssappen als
voorwaarde voor een goede gezondheid -> heel veel speculatie
de lichaamssappen corresponderen niet alleen met de elementen, ze bepalen ook
het temperament van iemand, naargelang de dominantie van een bepaalde
humor
temperament humor element
melancholisch Zwarte gal aarde
flegmatisch slijm water
sanguinisch bloed lucht
cholerisch Gele gal vuur
Conclusie hippocratische geneeskunde
