Samenvatting TMA

Toegepaste Multivariate Analyse
Contents
1 SAS Viya...............................................................................................................................................1
1.1 Introductie....................................................................................................................................1
1.1.1 Opties in SAS..........................................................................................................................1
1.1.2 Databestanden......................................................................................................................1
1.1.3 Syntax....................................................................................................................................1
1.2 Basisbewerkingn...........................................................................................................................2
1.2.1 Importeren met proc import.................................................................................................2
1.2.2 Importeren met een data stap...............................................................................................3
1.2.3 Gegevens exporteren.............................................................................................................3
1.2.4 SAS output exporteren..........................................................................................................3
1.2.5 Wegschrijven in PPT...............................................................................................................4
1.3 Databeheer...................................................................................................................................4
1.3.1 Nieuwe databestanden maken..............................................................................................4
1.3.2 Bestanden samenvoegen.......................................................................................................5
1.3.3 Bestand kantelen...................................................................................................................5
1.3.4 Bestand aggregeren...............................................................................................................5
1.3.5 Selectie van variabelen..........................................................................................................5
1.3.6 Cases......................................................................................................................................6
1.3.7 Databeheer met variabelen...................................................................................................6
1.3.8 Werken met voorwaarden.....................................................................................................9
1.3.9 Lussen en arrays....................................................................................................................9
1.4 Analyses doen in SAS....................................................................................................................9
1.4.1 Ruwe data bekijken...............................................................................................................9
1.4.2 Sorteren van gegevens..........................................................................................................9
1.4.3 Tabellen maken...................................................................................................................10
1.4.4 Grafieken maken..................................................................................................................10
2 Structurele vergelijkingsmodellen.....................................................................................................10
2.1 Het doel......................................................................................................................................10
2.2 Vereisten voor SEM....................................................................................................................11
2.2.1 Interval meetniveau.............................................................................................................11
2.2.2 Geen missende waarden.....................................................................................................11
2.2.3 Multivariate normaliteit.......................................................................................................11


i

, 2.3 Padanalyse..................................................................................................................................11
2.3.1 Assumpties...........................................................................................................................11
2.3.2 Padanalyses met regressie (PROC REG)...............................................................................11
2.3.3 Een padmodel in structurele vergelijkingen........................................................................13
2.3.4 Padanalyse met PROC CALIS................................................................................................13
2.4 Confirmatieve Factoranalyse......................................................................................................20
2.4.1 Soorten factoranalyse..........................................................................................................20
2.4.2 Basisregels van Hatcher.......................................................................................................21
2.4.3 Van pijlenschema naar CALIS-programma...........................................................................22
2.4.4 Output.................................................................................................................................23
2.5 Structurele regressiemodellen....................................................................................................29
2.5.1 Basisregels (Hatcher)...........................................................................................................29
2.5.2 Het schatten van het meetmodel........................................................................................29
2.5.3 Het schatten van het structureel model..............................................................................29
2.5.4 Controle en interpretatie van het structureel model...........................................................31
2.5.5 SEM modellen vergelijken...................................................................................................33
3 Multilevel analyse..............................................................................................................................33
3.1 Inleiding en theorie.....................................................................................................................33
3.1.1 Wat is een multilevel-analyse?............................................................................................33
3.1.2 Geclusterde data..................................................................................................................33
3.1.3 OLS en clustering: foute manieren om met geclusterde data om te gaan...........................35
3.1.4 Van OLS-regressie naar multilevel model............................................................................36
3.1.5 Uitbreiding model................................................................................................................37
3.2 Overzicht Multilevel-modellen...................................................................................................38
3.2.1 Null random intercept model..............................................................................................38
3.2.2 Het random intercept model...............................................................................................39
3.2.3 Het fully random of random slopes model..........................................................................39
3.2.4 Fully random model met level-2 predictoren......................................................................40
3.3 Multilevel analyse in SAS............................................................................................................40
3.3.1 Fase 1: Voorbereiding - databeheer....................................................................................40
3.3.2 Fase 2: Variantie component modellen...............................................................................42
3.3.3 Fase 3: Random slopes testen.............................................................................................48
3.3.4 Fase 4: Verfijnen en afwerken.............................................................................................53
4 Longitudinale analyse........................................................................................................................56
4.1 Cross-sectioneel vs longitudinaal................................................................................................56
4.1.1 Soorten Longitudinaal..........................................................................................................56

ii

,4.2 Designs- causaliteit – experimenten...........................................................................................57
4.3 Wat zijn paneldata......................................................................................................................59
4.4 Modellen om paneldata te analyseren.......................................................................................59
4.4.1 Pooled model.......................................................................................................................59
4.4.2 Random effects model.........................................................................................................61
4.4.3 Fixed vs random...................................................................................................................62
4.4.4 MLE vs panel modellen........................................................................................................62
4.5 Fixed effects models (boek)........................................................................................................62
4.5.1 Introduction.........................................................................................................................62
4.5.2 Fixed effects modellen voor lineaire regressie.....................................................................64




iii

, 1 SAS Viya
PROC => keyword voor procedure

SGPLOT => SAS graphics plot

1.1 Introductie
1.1.1Opties in SAS
Starten met het commando OPTIONS

 Linesize: regellengte voor output
 Pagesize: # regels per blad
 Nocenter: uitlijning
 Nodate: datum in output
 Log:
o Nosource: syntax wordt niet meer weergegeven
o Nonotes: geen notes (=enkel mededelend)
o Errors: aantal keer dat identitieke error in 1 programmaregel wordt weergegeven
o Nofmterr: onderdrukt errors wanneer formats ontbreken

1.1.2Databestanden
 Databestanden = fysieke bestanden op server
 Tijdelijke bestanden:
o Best practice = werken met tijdelijke bestanden => vermijd permanente
wijzigingen aan opgeslagen files
o worden in de WORK library geplaatst (geen prefix nodig)
o verwijderd bij afsluiten sessie
 Verwijs naar databestanden via libraries of via volledig pad
 Bestanden die open staan in programma kunnen niet gewijzigd worden (plots e.d. kunnen,
sort kan niet)
 Bv “ess” = work
 Ess.ess = verwijzing naar library ess dat gedefinieerd werd in libname commando

LIBNAME => aanmaken van library

 Library: Gedeelde SAS map met databestanden waarnaar je kan verwijzen
 Home: ruimte waar je bestanden kan opslaan voor eigen gebruik
 SAS Contents: gedeelde ruimte om te werken aan bestanden

3 soorten bestanden:

 .sas = sas syntax programma’s
 .sas7bdat = data in sas formaat
 .sas7bcat = SAS-cataloogbestanden (voor formatting)

1.1.3Syntax
 Elke regel afsluiten met ;
 Programmastap afsluiten met RUN
 “=” teken bij definiëren van teksten (formats of labels)
 Wordt in twee stappen uitgevoerd:

1