Koop- en consumentenkoop hoofdstuk 1: Waar gaat het consumentenrecht over?
Paragraaf 1.1 Rechten consumenten.
In het consumentenrecht worden de rechten en verplichtingen van de consument en handelaar
geregeld.
Paragraaf 1.1.1 Belang voor de consumenten.
De consumenten hebben in het kader van het consumentenrecht veel rechten waardoor zij goed
beschermd worden vóór, bij en na het aangaan van een (koop)overeenkomst.
Paragraaf 1.1.2 Belang voor de verkoper.
Voor de verkoper is het consumentenrecht onder meer van belang omdat de verkoper hierin kan zijn
wat zijn verplichtingen zijn jegens de consument.
Ook kan de verkoper de verplichtingen van de consument zien en op basis hiervan, indien nodig,
maatregelen nemen.
Paragraaf 1.2 Koopovereenkomst.
Bij het aangaan van een koopovereenkomst kan er sprake zijn van:
1. ‘Gewone’ koopovereenkomst.
Bijvoorbeeld een koopovereenkomst tussen twee ‘particulieren’ onderling.
2. Consumentenkoop.
Wat is een koopovereenkomst (art. 7:1 BW)? -> koop is de overeenkomst waarbij de een zich
verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs in geld te betalen.
Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding (art. 6:217 BW), dit geldt ook voor
een koopovereenkomst. Hierbij is het alleen niet nodig dat je als koper daadwerkelijk de koopprijs
hebt betaald.
Paragraaf 1.3 Consumentenkoop.
Niet elke koop is een consumentenkoop en je bent niet bij elke koop een consument.
De meeste beschermende regels in het kader van het consumentenrecht zijn dwingend van aard
wanneer er sprake is van een consumentenkoop. De verkoper mag van de regels die dwingend van
aard zijn niet ten nadele van de consument afwijken (art. 7:1 BW t/m art. 7:50 BW).
Om als consument te worden aangemerkt moet er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. De
definitie van een consumentenkoopovereenkomst staat in art. 7:5 lid 1 BW.
- De koop met betrekking tot een roerende zaak die wordt gesloten door een verkoper die
handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit en een koper,
natuurlijk persoon, die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit.
4 vereisten consumentenkoop:
1. Koper moet natuurlijk persoon zijn.
2. Het moet om een roerende zaak gaan (art. 3:3 BW).
3. Het moet voor privégebruik zijn.
4. Je moet het kopen bij een professionele verkoper.
Paragraaf 1.5 Geen zaak, wel consumentenkoopregels.
De consumentenkoopregels zijn in sommige gevallen ook van toepassing zonder dat er sprake is van
een koopovereenkomst met betrekking tot een zaak.
1
,Paragraaf 1.5.1 Geen zaak, wel consumentenbescherming: dieren.
Dieren zijn volgens art. 3:2a BW geen zaken. Koop je bijvoorbeeld een kat, dan is er geen sprake van
een roerende zaak dus geen consumentenkoop.
Art. 3:2a lid 2 BW geeft echter een oplossing -> de bepalingen met betrekking tot zaken zijn dus op
dieren van toepassing.
Paragraaf 1.5.2 Geen zaak, wel consumentenbescherming: elektriciteit, gas en warmte.
Sluit je een overeenkomst waarvan de inhoud betrekking heeft op de gevallen die in art. 7:5 lid 5 BW
worden genoemd, dan zijn de regels van de consumentenkoop van toepassing.
- Uitzonderingen: art. 7:9 BW, art. 7:11 BW en art. 7:19a BW.
Voorbeelden hiervan zijn: levering van elektriciteit, gas en warmte.
Paragraaf 1.5.3 Geen zaak, wel consumentenbescherming: digitale inhoud.
De regels van consumentenkoop zijn ook van toepassing op koopovereenkomsten die de levering van
digitale inhoud betreffen, denk aan downloaden of streamen van muziek en films.
Paragraaf 1.6 Gemengde overeenkomsten.
Wanneer een overeenkomst elementen bevat van twee verschillende bijzondere overeenkomsten,
dan wordt deze overeenkomst een gemengde overeenkomst genoemd (art. 7:5 lid 4 BW).
Paragraaf 1.7 Geen zaak, wel consumentenbescherming: vermogensrechten.
Ook op het kopen van vermogensrechten kan de kooptitel van toepassing zijn (art. 7:47 BW).
Paragraaf 1.8 Consumentenrecht: uitzonderingen.
Bij de volgende dingen spreken wen niet van een consumentenkoop:
- Diensten.
- Water door leidingen.
- Onroerende zaken.
Paragraaf 1.9 Regels van dwingend aard.
De wetgever heeft ervoor gekozen om regels van consumentenrecht dwingend te maken zodat de
handelaar van deze regels niet mag afwijken.
Paragraaf 1.10 Afwijking van de regels en vernietigbaarheid.
Wanneer de handelaar van de regels die dwingend van aard zijn in jouw nadeel afwijkt, dan kun je als
consument de afwijking ‘terugdraaien’.
Op basis van art. 3:40 lid 2 BW is de gemaakte afspraak waarbij van de regels met een dwingend
karakter is afgeweken vernietigbaar.
Paragraaf 1.11 Afwijking van de regels.
In de artikelen 7:1 t/m 7:6 BW wordt geregeld dat een handelaar niet ten nadele van jou mag
afwijken van de regels.
2
, Koop- en consumentenkoop hoofdstuk 2: Bronnen.
Paragraaf 2.1 Europees recht.
Het ‘nationale’ consumentenrecht van Nederland, maar ook van andere Europese landen wordt
beïnvloed door de Europese regels.
Paragraaf 2.1.1 De Europese richtlijnen.
Europese richtlijnen vormen een goed middel om de nationale wetten van de lidstaten te
harmoniseren.
Paragraaf 2.1.2 De Europese verordeningen.
Een Europese verordening is altijd rechtstreeks van toepassing. Als burger van een lidstaat kan je hier
beroep op doen.
Paragraaf 2.2 Burgerlijk Wetboek.
Belangrijkste onderdelen van het BW voor koopovereenkomsten:
- Titel 1 Boek 7 -> koop- en consumentenkoop.
- Boek 6 -> totstandkoming overeenkomst.
- Boek 3 -> vermogensrecht.
Paragraaf 2.3 Jurisprudentie.
Ook jurisprudentie is een belangrijke bron van het consumentenrecht. Niet alleen uitspraken van
nationale rechters, maar ook die van Europese rechters worden veel gebruikt.
3
Paragraaf 1.1 Rechten consumenten.
In het consumentenrecht worden de rechten en verplichtingen van de consument en handelaar
geregeld.
Paragraaf 1.1.1 Belang voor de consumenten.
De consumenten hebben in het kader van het consumentenrecht veel rechten waardoor zij goed
beschermd worden vóór, bij en na het aangaan van een (koop)overeenkomst.
Paragraaf 1.1.2 Belang voor de verkoper.
Voor de verkoper is het consumentenrecht onder meer van belang omdat de verkoper hierin kan zijn
wat zijn verplichtingen zijn jegens de consument.
Ook kan de verkoper de verplichtingen van de consument zien en op basis hiervan, indien nodig,
maatregelen nemen.
Paragraaf 1.2 Koopovereenkomst.
Bij het aangaan van een koopovereenkomst kan er sprake zijn van:
1. ‘Gewone’ koopovereenkomst.
Bijvoorbeeld een koopovereenkomst tussen twee ‘particulieren’ onderling.
2. Consumentenkoop.
Wat is een koopovereenkomst (art. 7:1 BW)? -> koop is de overeenkomst waarbij de een zich
verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs in geld te betalen.
Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding (art. 6:217 BW), dit geldt ook voor
een koopovereenkomst. Hierbij is het alleen niet nodig dat je als koper daadwerkelijk de koopprijs
hebt betaald.
Paragraaf 1.3 Consumentenkoop.
Niet elke koop is een consumentenkoop en je bent niet bij elke koop een consument.
De meeste beschermende regels in het kader van het consumentenrecht zijn dwingend van aard
wanneer er sprake is van een consumentenkoop. De verkoper mag van de regels die dwingend van
aard zijn niet ten nadele van de consument afwijken (art. 7:1 BW t/m art. 7:50 BW).
Om als consument te worden aangemerkt moet er aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. De
definitie van een consumentenkoopovereenkomst staat in art. 7:5 lid 1 BW.
- De koop met betrekking tot een roerende zaak die wordt gesloten door een verkoper die
handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit en een koper,
natuurlijk persoon, die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit.
4 vereisten consumentenkoop:
1. Koper moet natuurlijk persoon zijn.
2. Het moet om een roerende zaak gaan (art. 3:3 BW).
3. Het moet voor privégebruik zijn.
4. Je moet het kopen bij een professionele verkoper.
Paragraaf 1.5 Geen zaak, wel consumentenkoopregels.
De consumentenkoopregels zijn in sommige gevallen ook van toepassing zonder dat er sprake is van
een koopovereenkomst met betrekking tot een zaak.
1
,Paragraaf 1.5.1 Geen zaak, wel consumentenbescherming: dieren.
Dieren zijn volgens art. 3:2a BW geen zaken. Koop je bijvoorbeeld een kat, dan is er geen sprake van
een roerende zaak dus geen consumentenkoop.
Art. 3:2a lid 2 BW geeft echter een oplossing -> de bepalingen met betrekking tot zaken zijn dus op
dieren van toepassing.
Paragraaf 1.5.2 Geen zaak, wel consumentenbescherming: elektriciteit, gas en warmte.
Sluit je een overeenkomst waarvan de inhoud betrekking heeft op de gevallen die in art. 7:5 lid 5 BW
worden genoemd, dan zijn de regels van de consumentenkoop van toepassing.
- Uitzonderingen: art. 7:9 BW, art. 7:11 BW en art. 7:19a BW.
Voorbeelden hiervan zijn: levering van elektriciteit, gas en warmte.
Paragraaf 1.5.3 Geen zaak, wel consumentenbescherming: digitale inhoud.
De regels van consumentenkoop zijn ook van toepassing op koopovereenkomsten die de levering van
digitale inhoud betreffen, denk aan downloaden of streamen van muziek en films.
Paragraaf 1.6 Gemengde overeenkomsten.
Wanneer een overeenkomst elementen bevat van twee verschillende bijzondere overeenkomsten,
dan wordt deze overeenkomst een gemengde overeenkomst genoemd (art. 7:5 lid 4 BW).
Paragraaf 1.7 Geen zaak, wel consumentenbescherming: vermogensrechten.
Ook op het kopen van vermogensrechten kan de kooptitel van toepassing zijn (art. 7:47 BW).
Paragraaf 1.8 Consumentenrecht: uitzonderingen.
Bij de volgende dingen spreken wen niet van een consumentenkoop:
- Diensten.
- Water door leidingen.
- Onroerende zaken.
Paragraaf 1.9 Regels van dwingend aard.
De wetgever heeft ervoor gekozen om regels van consumentenrecht dwingend te maken zodat de
handelaar van deze regels niet mag afwijken.
Paragraaf 1.10 Afwijking van de regels en vernietigbaarheid.
Wanneer de handelaar van de regels die dwingend van aard zijn in jouw nadeel afwijkt, dan kun je als
consument de afwijking ‘terugdraaien’.
Op basis van art. 3:40 lid 2 BW is de gemaakte afspraak waarbij van de regels met een dwingend
karakter is afgeweken vernietigbaar.
Paragraaf 1.11 Afwijking van de regels.
In de artikelen 7:1 t/m 7:6 BW wordt geregeld dat een handelaar niet ten nadele van jou mag
afwijken van de regels.
2
, Koop- en consumentenkoop hoofdstuk 2: Bronnen.
Paragraaf 2.1 Europees recht.
Het ‘nationale’ consumentenrecht van Nederland, maar ook van andere Europese landen wordt
beïnvloed door de Europese regels.
Paragraaf 2.1.1 De Europese richtlijnen.
Europese richtlijnen vormen een goed middel om de nationale wetten van de lidstaten te
harmoniseren.
Paragraaf 2.1.2 De Europese verordeningen.
Een Europese verordening is altijd rechtstreeks van toepassing. Als burger van een lidstaat kan je hier
beroep op doen.
Paragraaf 2.2 Burgerlijk Wetboek.
Belangrijkste onderdelen van het BW voor koopovereenkomsten:
- Titel 1 Boek 7 -> koop- en consumentenkoop.
- Boek 6 -> totstandkoming overeenkomst.
- Boek 3 -> vermogensrecht.
Paragraaf 2.3 Jurisprudentie.
Ook jurisprudentie is een belangrijke bron van het consumentenrecht. Niet alleen uitspraken van
nationale rechters, maar ook die van Europese rechters worden veel gebruikt.
3
