Inkoopmanagement
Lotte van Kooten
Lotte van Kooten
TIO Rotterdam
Meneer de Zoete
HEM2
1
Lotte van Kooten INM
,Voorwoord
Beste lezer,
Ik ben Lotte van Kooten en zit momenteel in het tweede jaar van de opleiding Hotel- en
Eventmanagement aan Hogeschool TIO te Rotterdam. Voor het vak inkoopmanagement heb ik
onderzoek gedaan naar wat het bedrijf The Coca-Cola Company doet op het gebied van
inkoopmanagement.
Om meer duidelijkheid te krijgen wat alles inhoudt, verwijs ik u door naar het verslag.
Veel leesplezier,
Lotte van Kooten
2
Lotte van Kooten INM
,Inhoudsopgave
Voorwoord...............................................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1 - Inleiding organisatie.......................................................................................................................6
1.1 Algemene informatie Coca-Cola......................................................................................................................6
1.2 Grondstof, service, component en duurzaam productiemiddel....................................................................6
1.3 Financiële cijfers Coca-Cola.............................................................................................................................7
Hoofdstuk 2 – Onderzoek inkoopmarkt................................................................................................................8
2.1 Fisher model.......................................................................................................................................................8
2.1.1 Grondstof; Cocabladeren............................................................................................................................8
2.1.2 Service; transport......................................................................................................................................11
2.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................13
2.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................15
Hoofdstuk 3 – Management van inkoop.............................................................................................................17
3.1 Taken en verantwoordelijkheden van inkoop..............................................................................................17
3.1.1 Vier primaire taken;..................................................................................................................................17
3.1.2 Implementatie............................................................................................................................................17
3.2 Inkoopontwikkelingsmodel............................................................................................................................19
3.2.1 Inkoopfase Coca-Cola...............................................................................................................................19
3.2.2 Multidisciplinaire teams............................................................................................................................19
3.2.3 Offshoring.................................................................................................................................................20
3.2.4 Conclusie...................................................................................................................................................20
Hoofdstuk 4 – Organisatie van inkoop................................................................................................................21
4.1 Inkoopstructuur..............................................................................................................................................21
4.1.1 Centraal of decentraal inkopen?...............................................................................................................21
4.2 Vier goederen; centraal of decentraal inkocht?...........................................................................................22
Hoofdstuk 5 – Inkoop in strategisch perspectief................................................................................................23
5.1 Marktvorm vier goederen...............................................................................................................................23
5.1.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................23
5.1.2 Service; transport......................................................................................................................................24
5.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................24
5.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................24
5.2 Strategische keuzes..........................................................................................................................................24
5.2.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................24
3
Lotte van Kooten INM
, 5.2.2 Service; transport......................................................................................................................................25
5.2.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................25
5.2.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................25
Hoofdstuk 6 – Inkooptraject................................................................................................................................26
6.1 Inkoopspecificatie van de 4 goederen............................................................................................................26
6.1.1 Bepalen functionele specificatie................................................................................................................26
6.1.2 Opstellen programma van eisen................................................................................................................26
6.1.3 Technische- en logistieke specificatie.......................................................................................................27
6.2 Hoe de leveranciersselecties plaats vinden van de 4 goederen....................................................................28
6.2.1 Grondstof; cocabladeren (weinig aanbieders).........................................................................................28
6.2.2 Service; transport (veel aanbieders).........................................................................................................28
6.2.3 Component; blikje van Coca-Cola (weinig aanbieders)...........................................................................28
6.2.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine (veel aanbieders).....................................................28
6.3 Vijf belangrijkste contractuele issues van de 4 goederen............................................................................29
6.3.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................29
6.3.2 Service; transport......................................................................................................................................29
6.3.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................29
6.3.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................29
Hoofdstuk 7 – Operationele inkoop.....................................................................................................................30
7.1 Prestatie-indicatoren.......................................................................................................................................30
7.1.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................30
7.1.2 Service; transport......................................................................................................................................31
7.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................32
7.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................34
7.2 E-procurement.................................................................................................................................................35
7.2.1 Procurement management: Topmanagement...........................................................................................35
7.2.2 Strategic sourcing; Inkoopmanagers........................................................................................................35
7.2.3 Source to contract: een selectie van de leveranciers en contracteren van leveranciers..........................36
7.2.4 Purchase to pay: Facturatie.....................................................................................................................36
Hoofdstuk 8 - Kraljic inkoopportfoliomatrix.....................................................................................................37
8.1 Type product....................................................................................................................................................37
8.1.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................37
8.1.2 Service; transport......................................................................................................................................37
8.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................38
8.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................38
8.2 Inkoopstrategie................................................................................................................................................38
4
Lotte van Kooten INM
, 8.2.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................38
8.2.2 Service; transport......................................................................................................................................38
8.2.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................39
8.2.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................39
Hoofdstuk 9 – Risico- en stakeholdermanagement............................................................................................40
9.1 Stakeholders inkoopproces.............................................................................................................................40
9.1.1 Stakeholders cocabladeren.......................................................................................................................40
9.1.2 Stakeholders transport..............................................................................................................................41
9.1.3 Stakeholders blikjes Coca-Cola................................................................................................................41
9.1.4 Stakeholders bottle filling machine...........................................................................................................42
9.2 Hoe worden de relaties met de stakeholders gemanaged?..........................................................................44
9.2.1 Relaties met de stakeholders van de cocabladeren managen...................................................................44
9.2.2 Relaties met de stakeholders van het transport managen.........................................................................45
9.2.3 Relaties met de stakeholders van de blikjes van Coca-Cola managen.....................................................47
9.2.4 Relaties met de stakeholders van de bottle filling machine managen.......................................................48
9.3 Risico’s per goed en strategie van managen.................................................................................................50
9.3.1 Risico’s cocabladeren...............................................................................................................................50
9.3.2 Risico’s transport......................................................................................................................................50
9.3.3 Risico’s blikjes..........................................................................................................................................51
9.3.4 Risico’s bottle filling machine...................................................................................................................51
9.4 Risicomatrix.....................................................................................................................................................52
Hoofdstuk 10 – Duurzaamheid............................................................................................................................53
10.1 People, planet, profit.....................................................................................................................................53
10.1.1 People......................................................................................................................................................53
10.1.2 Planet......................................................................................................................................................53
10.1.3 Profit.......................................................................................................................................................54
10.2 Rol van inkoop...............................................................................................................................................54
Bibliografie.............................................................................................................................................................55
5
Lotte van Kooten INM
, Hoofdstuk 1 - Inleiding organisatie
1.1 Algemene informatie Coca-Cola
In dit hoofdstuk 1.1 wordt er verteld over het product Coca-Cola. Voor het vak Inkoopmanagement is
gekozen voor het bedrijf Coca-Cola. Coca-Cola is een suiker- en koolzuurhoudende frisdrank. Cola-
Cola wordt verhandeld door The Coca-Cola Company. Coca-Cola is bedacht in 1886 door John
Pemberton en is als handelsmerk geregistreerd in 1893. (Wikipedia, 2019)
Het hoofdkantoor van The Coca-Cola Company bevindt zich in Atlanta, in Amerika. In totaal zijn er
1.000 fabrieken van Coca-Cola, waaronder 400 in Amerika. Een daarvan ligt in Los Angeles, genaamd
Coca-Cola Building. Maar ook in België zijn er fabrieken van Coca-Cola. Een daarvan ligt in Gent. In
Nederland is er in het Noord-Brabantse Dongen een Coca-Cola fabriek. (Coca Cola Journey , 2020)
1.2 Grondstof, service, component en duurzaam productiemiddel
In hoofdstuk 1.2 wordt van Coca-Cola een grondstof, service, component en duurzaam
productiemiddel gekozen.
Grondstof; cocabladeren
Er is voor de grondstof cocabladeren gekozen omdat dit een belangrijk
ingrediënt is van Coca-Cola. Daarbij is de naam van Coca-Cola ook
ontstaan door de cocabladeren. Deze cocabladeren komen van de
cocaplant (zie afbeelding 1.1).
Coca is een plant die oorspronkelijk van Zuid-Amerika komt.
Van de cocabladeren wordt gebruik gemaakt na extractie van de
cocaïne.
Figuur 1; Cocaplant (Wikipedia,
2019)
Service; transport
De belangrijkste service van Coca-Cola is het transport van het product. Daaruit geconcludeerd, is er
gekozen voor transport bij ‘service’. Het is belangrijk dat het transport van de flesjes, blikjes, enz. van
Coca-Cola goed verloopt en alles op tijd bij de klant is.
6
Lotte van Kooten INM
,Component; blikje van Coca-Cola
De verpakking van Coca-Cola is een belangrijk onderdeel van het product. Het drankje zit zowel in
flesjes maar ook in blikjes. In een blikje gaat 33 cl. Het merk Coca-Cola staat bekend om zijn
uitstraling. Iedereen kent het logo van Coca-Cola en mede daarom is het blikje zo populair.
Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine
Een belangrijke machine voor de totstandkoming van Coca-Cola als geheel is de bottle filling machine.
Het is de machine die al de drank in de flesjes en blikjes doet.
In de fabriek in Gent worden bijvoorbeeld 25.500 flessen van anderhalve liter gevuld in 1 uur. (Coca
Cola Company, 2020)
Figuur 2; Bottle filling machine (SIPA, 2020)
1.3 Financiële cijfers Coca-Cola
In hoofdstuk 1.3 worden verschillende financiële cijfers van Coca-Cola besproken. Het gaat hier om de
omzet en het inkoopbudget.
- De omzet van Coca-Cola is in 2018 31,85 miljard dollars. Dit is naar euro omgerekend
ongeveer 28,71 miljard euro. (Wikipedia , 2018)
- Verder ligt het inkoopbudget van Coca-Cola rond de 17,22 miljoen.
7
Lotte van Kooten INM
, Hoofdstuk 2 – Onderzoek inkoopmarkt
2.1 Fisher model
In hoofdstuk 2.1 wordt het Fishermodel ter sprake gebracht. De inkoopmarkt van de vier goederen
worden onderzocht met behulp van het Fishermodel op basis van productcomplexiteit en commerciële
onzekerheid. Daarna wordt de aard van het inkoopproces benoemd.
2.1.1 Grondstof; Cocabladeren
Laag Productcomplexiteit Hoog
Standaardproduct X Gedifferentieerd product
Technisch eenvoud X Technisch complex
Gevestigd product X Nieuw product
Eerder gekocht X Eerste aankoop
Bestaande toepassing X Nieuwe toepassing
Gemakkelijk te installeren N.v.t. Specialistische installatie
Geen service na aankoop N.v.t. Technische service na aankoop
Laag Commerciële Hoog
onzekerheid
Geringe investering X Grote investering
Kleine order Grote order X
Verbondenheid op korte termijn Verbondenheid op lange X
termijn
Geen aanpassing vereist als Belangrijke aanpassingen X
gevolg van de aankoop noodzakelijk
Gering potentieel effect op de Groot potentieel effect op de X
winstgevendheid winstgevendheid
Commerciële onzekerheid Laag Product complexiteit Hoog
Laag Inkoper bepalend Technische specialisten
bepalend
8
Lotte van Kooten INM
Lotte van Kooten
Lotte van Kooten
TIO Rotterdam
Meneer de Zoete
HEM2
1
Lotte van Kooten INM
,Voorwoord
Beste lezer,
Ik ben Lotte van Kooten en zit momenteel in het tweede jaar van de opleiding Hotel- en
Eventmanagement aan Hogeschool TIO te Rotterdam. Voor het vak inkoopmanagement heb ik
onderzoek gedaan naar wat het bedrijf The Coca-Cola Company doet op het gebied van
inkoopmanagement.
Om meer duidelijkheid te krijgen wat alles inhoudt, verwijs ik u door naar het verslag.
Veel leesplezier,
Lotte van Kooten
2
Lotte van Kooten INM
,Inhoudsopgave
Voorwoord...............................................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1 - Inleiding organisatie.......................................................................................................................6
1.1 Algemene informatie Coca-Cola......................................................................................................................6
1.2 Grondstof, service, component en duurzaam productiemiddel....................................................................6
1.3 Financiële cijfers Coca-Cola.............................................................................................................................7
Hoofdstuk 2 – Onderzoek inkoopmarkt................................................................................................................8
2.1 Fisher model.......................................................................................................................................................8
2.1.1 Grondstof; Cocabladeren............................................................................................................................8
2.1.2 Service; transport......................................................................................................................................11
2.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................13
2.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................15
Hoofdstuk 3 – Management van inkoop.............................................................................................................17
3.1 Taken en verantwoordelijkheden van inkoop..............................................................................................17
3.1.1 Vier primaire taken;..................................................................................................................................17
3.1.2 Implementatie............................................................................................................................................17
3.2 Inkoopontwikkelingsmodel............................................................................................................................19
3.2.1 Inkoopfase Coca-Cola...............................................................................................................................19
3.2.2 Multidisciplinaire teams............................................................................................................................19
3.2.3 Offshoring.................................................................................................................................................20
3.2.4 Conclusie...................................................................................................................................................20
Hoofdstuk 4 – Organisatie van inkoop................................................................................................................21
4.1 Inkoopstructuur..............................................................................................................................................21
4.1.1 Centraal of decentraal inkopen?...............................................................................................................21
4.2 Vier goederen; centraal of decentraal inkocht?...........................................................................................22
Hoofdstuk 5 – Inkoop in strategisch perspectief................................................................................................23
5.1 Marktvorm vier goederen...............................................................................................................................23
5.1.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................23
5.1.2 Service; transport......................................................................................................................................24
5.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................24
5.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................24
5.2 Strategische keuzes..........................................................................................................................................24
5.2.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................24
3
Lotte van Kooten INM
, 5.2.2 Service; transport......................................................................................................................................25
5.2.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................25
5.2.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................25
Hoofdstuk 6 – Inkooptraject................................................................................................................................26
6.1 Inkoopspecificatie van de 4 goederen............................................................................................................26
6.1.1 Bepalen functionele specificatie................................................................................................................26
6.1.2 Opstellen programma van eisen................................................................................................................26
6.1.3 Technische- en logistieke specificatie.......................................................................................................27
6.2 Hoe de leveranciersselecties plaats vinden van de 4 goederen....................................................................28
6.2.1 Grondstof; cocabladeren (weinig aanbieders).........................................................................................28
6.2.2 Service; transport (veel aanbieders).........................................................................................................28
6.2.3 Component; blikje van Coca-Cola (weinig aanbieders)...........................................................................28
6.2.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine (veel aanbieders).....................................................28
6.3 Vijf belangrijkste contractuele issues van de 4 goederen............................................................................29
6.3.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................29
6.3.2 Service; transport......................................................................................................................................29
6.3.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................29
6.3.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................29
Hoofdstuk 7 – Operationele inkoop.....................................................................................................................30
7.1 Prestatie-indicatoren.......................................................................................................................................30
7.1.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................30
7.1.2 Service; transport......................................................................................................................................31
7.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................32
7.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................34
7.2 E-procurement.................................................................................................................................................35
7.2.1 Procurement management: Topmanagement...........................................................................................35
7.2.2 Strategic sourcing; Inkoopmanagers........................................................................................................35
7.2.3 Source to contract: een selectie van de leveranciers en contracteren van leveranciers..........................36
7.2.4 Purchase to pay: Facturatie.....................................................................................................................36
Hoofdstuk 8 - Kraljic inkoopportfoliomatrix.....................................................................................................37
8.1 Type product....................................................................................................................................................37
8.1.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................37
8.1.2 Service; transport......................................................................................................................................37
8.1.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................38
8.1.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................38
8.2 Inkoopstrategie................................................................................................................................................38
4
Lotte van Kooten INM
, 8.2.1 Grondstof; cocabladeren..........................................................................................................................38
8.2.2 Service; transport......................................................................................................................................38
8.2.3 Component; blikje van Coca-Cola............................................................................................................39
8.2.4 Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine..................................................................................39
Hoofdstuk 9 – Risico- en stakeholdermanagement............................................................................................40
9.1 Stakeholders inkoopproces.............................................................................................................................40
9.1.1 Stakeholders cocabladeren.......................................................................................................................40
9.1.2 Stakeholders transport..............................................................................................................................41
9.1.3 Stakeholders blikjes Coca-Cola................................................................................................................41
9.1.4 Stakeholders bottle filling machine...........................................................................................................42
9.2 Hoe worden de relaties met de stakeholders gemanaged?..........................................................................44
9.2.1 Relaties met de stakeholders van de cocabladeren managen...................................................................44
9.2.2 Relaties met de stakeholders van het transport managen.........................................................................45
9.2.3 Relaties met de stakeholders van de blikjes van Coca-Cola managen.....................................................47
9.2.4 Relaties met de stakeholders van de bottle filling machine managen.......................................................48
9.3 Risico’s per goed en strategie van managen.................................................................................................50
9.3.1 Risico’s cocabladeren...............................................................................................................................50
9.3.2 Risico’s transport......................................................................................................................................50
9.3.3 Risico’s blikjes..........................................................................................................................................51
9.3.4 Risico’s bottle filling machine...................................................................................................................51
9.4 Risicomatrix.....................................................................................................................................................52
Hoofdstuk 10 – Duurzaamheid............................................................................................................................53
10.1 People, planet, profit.....................................................................................................................................53
10.1.1 People......................................................................................................................................................53
10.1.2 Planet......................................................................................................................................................53
10.1.3 Profit.......................................................................................................................................................54
10.2 Rol van inkoop...............................................................................................................................................54
Bibliografie.............................................................................................................................................................55
5
Lotte van Kooten INM
, Hoofdstuk 1 - Inleiding organisatie
1.1 Algemene informatie Coca-Cola
In dit hoofdstuk 1.1 wordt er verteld over het product Coca-Cola. Voor het vak Inkoopmanagement is
gekozen voor het bedrijf Coca-Cola. Coca-Cola is een suiker- en koolzuurhoudende frisdrank. Cola-
Cola wordt verhandeld door The Coca-Cola Company. Coca-Cola is bedacht in 1886 door John
Pemberton en is als handelsmerk geregistreerd in 1893. (Wikipedia, 2019)
Het hoofdkantoor van The Coca-Cola Company bevindt zich in Atlanta, in Amerika. In totaal zijn er
1.000 fabrieken van Coca-Cola, waaronder 400 in Amerika. Een daarvan ligt in Los Angeles, genaamd
Coca-Cola Building. Maar ook in België zijn er fabrieken van Coca-Cola. Een daarvan ligt in Gent. In
Nederland is er in het Noord-Brabantse Dongen een Coca-Cola fabriek. (Coca Cola Journey , 2020)
1.2 Grondstof, service, component en duurzaam productiemiddel
In hoofdstuk 1.2 wordt van Coca-Cola een grondstof, service, component en duurzaam
productiemiddel gekozen.
Grondstof; cocabladeren
Er is voor de grondstof cocabladeren gekozen omdat dit een belangrijk
ingrediënt is van Coca-Cola. Daarbij is de naam van Coca-Cola ook
ontstaan door de cocabladeren. Deze cocabladeren komen van de
cocaplant (zie afbeelding 1.1).
Coca is een plant die oorspronkelijk van Zuid-Amerika komt.
Van de cocabladeren wordt gebruik gemaakt na extractie van de
cocaïne.
Figuur 1; Cocaplant (Wikipedia,
2019)
Service; transport
De belangrijkste service van Coca-Cola is het transport van het product. Daaruit geconcludeerd, is er
gekozen voor transport bij ‘service’. Het is belangrijk dat het transport van de flesjes, blikjes, enz. van
Coca-Cola goed verloopt en alles op tijd bij de klant is.
6
Lotte van Kooten INM
,Component; blikje van Coca-Cola
De verpakking van Coca-Cola is een belangrijk onderdeel van het product. Het drankje zit zowel in
flesjes maar ook in blikjes. In een blikje gaat 33 cl. Het merk Coca-Cola staat bekend om zijn
uitstraling. Iedereen kent het logo van Coca-Cola en mede daarom is het blikje zo populair.
Duurzaam productiemiddel; Bottle filling machine
Een belangrijke machine voor de totstandkoming van Coca-Cola als geheel is de bottle filling machine.
Het is de machine die al de drank in de flesjes en blikjes doet.
In de fabriek in Gent worden bijvoorbeeld 25.500 flessen van anderhalve liter gevuld in 1 uur. (Coca
Cola Company, 2020)
Figuur 2; Bottle filling machine (SIPA, 2020)
1.3 Financiële cijfers Coca-Cola
In hoofdstuk 1.3 worden verschillende financiële cijfers van Coca-Cola besproken. Het gaat hier om de
omzet en het inkoopbudget.
- De omzet van Coca-Cola is in 2018 31,85 miljard dollars. Dit is naar euro omgerekend
ongeveer 28,71 miljard euro. (Wikipedia , 2018)
- Verder ligt het inkoopbudget van Coca-Cola rond de 17,22 miljoen.
7
Lotte van Kooten INM
, Hoofdstuk 2 – Onderzoek inkoopmarkt
2.1 Fisher model
In hoofdstuk 2.1 wordt het Fishermodel ter sprake gebracht. De inkoopmarkt van de vier goederen
worden onderzocht met behulp van het Fishermodel op basis van productcomplexiteit en commerciële
onzekerheid. Daarna wordt de aard van het inkoopproces benoemd.
2.1.1 Grondstof; Cocabladeren
Laag Productcomplexiteit Hoog
Standaardproduct X Gedifferentieerd product
Technisch eenvoud X Technisch complex
Gevestigd product X Nieuw product
Eerder gekocht X Eerste aankoop
Bestaande toepassing X Nieuwe toepassing
Gemakkelijk te installeren N.v.t. Specialistische installatie
Geen service na aankoop N.v.t. Technische service na aankoop
Laag Commerciële Hoog
onzekerheid
Geringe investering X Grote investering
Kleine order Grote order X
Verbondenheid op korte termijn Verbondenheid op lange X
termijn
Geen aanpassing vereist als Belangrijke aanpassingen X
gevolg van de aankoop noodzakelijk
Gering potentieel effect op de Groot potentieel effect op de X
winstgevendheid winstgevendheid
Commerciële onzekerheid Laag Product complexiteit Hoog
Laag Inkoper bepalend Technische specialisten
bepalend
8
Lotte van Kooten INM
