Samenvatting OMT 1 HOC
Les 1: Psychometrie
De eerste psychologie test die jullie afleggen APGAR test
Psychologische tests:
- Psychologische testen spelen een grote rol in ons dagelijks leven
- We komen doorheen ons leven allemaal in aanraking met psychologische testen
- Psychologische testen kunnen vergaande gevolgen hebben voor mensen
Vergaande gevolgen van psychologische testen kunnen bepalen over leven of dood. Bv veroordeling
op basis van zwakbegaafdheid.
Het belang van psychologische testen voor jou
- Je gaat psychologische testen afnemen voor onderzoek
- Psychologische testen behoren tot het instrumentarium van psychologen
- Het is essentieel dat je de psychometrische kwaliteit van testen kan inschatten
- Er is een verschil tussen psychologische testing en assessment
o Testing: Een relatief eenvoudig proces waarbij een psychologische test wordt
afgenomen van een persoon en men tot een specifieke score op de test komt
o Assessment: Een complex proces waarbij meerdere psychologische testen worden
afgenomen, aangevuld met informatie uit andere bronnen zoals interviews en
observaties, om zo tot een holistisch beeld te komen over het functioneren van een
persoon
- Focus in deze cursus ligt op testing
Psychometrie is de wetenschappelijke studie van de kwaliteit van psychologische metingen
Wat zijn psychologische testen?
Een psychologische test is een systematische procedure om het gedrag van twee of meer
personen te vergelijken (inter-individuele verschillen), of om het gedrag van een persoon op
verschillende momenten te vergelijken (intra-individuele verschillen)
Enkele kenmerken:
1. Ze gebruiken gestandaardiseerde procedures
2. Ze leveren een staal van gedrag op
3. Ze leveren een testscore op
4. Ze maken gebruik van normen
5. Ze voorspellen gedrag buiten de test
1. Ze gebruiken systematische procedures om:
- De items, vragen, opdrachten te kiezen
- De test af te nemen
- De antwoorden op de test te scoren en interpreteren
o Objectieve scoring
o Subjectieve scoring
1
, 2. Staal van gedrag
- Een test bestaat uit een eindig aantal items (=vragen / stellingen / opdrachten)
- Selectie van deze items is dus cruciaal, ze moeten een representatief "staal" van gedrag
meten
- Deze items moeten niet noodzakelijk een rechtstreekse afspiegeling zijn van het gemeten
gedrag
3. Testscore
"Whatever exists at all exists in some amount" (Thorndike, 1918)
"Anything that exists in amount can be measured" (McCall, 1939)
- Met een test willen we een bepaald psychologisch kenmerk (construct) meten (bv.
intelligentie, creativiteit, depressie)
- Men gaat er van uit dat elke persoon dit kenmerk in zekere mate bezit
- Een testscore is een schatting van de "hoeveelheid" waarin dit kenmerk aanwezig is bij een
persoon
- Elke testscore bevat een zekere meetfout
X = T + e ( T= testscore, e= error)
4. Normen
- Stel dat je een score 130 op een intelligentietest uitkomt. Hoe moet je dit interpreteren?
- Normen = een samenvatting van testresultaten voor een grote steekproef die representatief
is voor een populatie
- Maar, niet elke test heeft normen!
- Verschil tussen norm-referenced (we gebruiken normen om score te interpreteren bv. IQ) en
criterion-referenced (score vergelijken met bepaald criterium vb. examen) testen
5. Gedrag voorspellen buiten de test
- Uiteindelijk doel is niet om te voorspellen hoe iemand scoort op de test zelf, maar hoe
iemand zich zal gedragen buiten de test omstandigheden
- Voorbeeld: "Rorschach en eyes-peering-out"
Geschiedenis van psychologische testen
2
,1. Vroege vormen van testing
China - 2200 BC
- Ambtenaren van Chinese overheid werden driejaarlijks getest
- Onderwerpen die aan bod kwamen:
o Civiel recht
o Militaire strategie
o Landbouwkunde
o Boekhouding
o Geografie
- Testafname duurde één volledige dag en nacht
- Afname vond plaats in een kleine, afgesloten ruimte
- Slechts 1-7% slaagde
Physiognomie = psychologische kenmerken afleiden uit het uitzicht van een persoon (bv. aangezicht)
Phrenologie = psychologische kenmerken afleiden uit knobbels op het
hoofd (Franz Joseph Gall; 1758 - 1828)
De experimentele psychologie
- Afzetten tegen subjectieve methodes (bv. Introspectie=
zelfwaarneming) om kennis te verzamelen
- Nadruk op objectieve, reproduceerbare methoden in laboratoria
- Aandacht voor eenvoudige, sensorische processen en lichamelijke
kenmerken
- Bronzen instrumenten tijdperk van testing
- Belangrijke figuren:
o Wilhelm Wundt
o Francis Galton
o James McKeen Catell
o Clark Wissler
Wilhelm Wundt (1832 - 1920):
- Eerste psychologisch lab in Leipzig in 1879
- Gedachtenmeter
- Verdiensten:
o Erkennen van individuele verschillen
o Empirische benadering
Francis Galton (1822 - 1911):
- Geobsedeerd door meten
- Interesse in erfelijkheid
- Eugenetica
- Anthropometrie (=meten van menselijk lichaam) versus psychometrie
- Vader van de "differentiële psychologie"
Galton's psychometrisch lab in Londen:
3
, 1. Demografische gegevens
2. Kleur haar en ogen
3. Visueel vermogen (bv. reactietijd visuele stimuli)
4. Auditief vermogen
5. Waarnemingsdrempel tastzin
6. Longcapaciteit
7. Snelheid handbeweging
8. Kracht (bv. handgrip)
9. (Arm-)Lengte
10. Gewicht
James McKeen Cattell (1860 - 1944):
- Student bij zowel Wundt als Galton
- Introduceert de ideeën van de Europese experimentele psychologen in de VS
- Introduceert de term "mentale test"
- Start zijn eigen lab, met 10 mentale testen
- Mentale test = meting van mentale sterkte (intelligentie)
1. handgrip (dynamometer)
2. snelheid van de handbeweging over een afstand van 50cm
3. 2-puntsdrempel voor tast: minimum afstand tussen 2 punten zodat ze nog als 2 aparte
stimuli waargenomen worden
4. hoeveelheid druk nodig om pijn te veroorzaken (kracht op rubber punt op voorhoofd)
5. gewichtsdifferentiatie: het relatieve gewicht van uiterlijk identieke doosjes variërend met
telkens 1g tussen 100 en 110 g
6. reactietijd voor geluid
7. tijd om kleuren te benoemen
8. bissectie van een 50-cm lijn
9. beoordeling van 10 seconden tijd
10. aantal letters herhaald na 1 keer horen
Clark Wissler (1870 - 1947):
- Verzamelde voor zijn doctoraatsonderzoek data van 300 studenten:
o Scores op "mentale tests" van Cattell
o Studieresultaten
- Vond echter zwakke correlaties:
o r(studieresultaat,digitspan) = .16
o r(studieresultaat,handgrip) = −.08
o r(studieresultaat,reactietijd) = −.02
- Mentale tests niet geschikt voor het meten van intelligentie
- Men verloor interesse in experimentele psychologie
4
Les 1: Psychometrie
De eerste psychologie test die jullie afleggen APGAR test
Psychologische tests:
- Psychologische testen spelen een grote rol in ons dagelijks leven
- We komen doorheen ons leven allemaal in aanraking met psychologische testen
- Psychologische testen kunnen vergaande gevolgen hebben voor mensen
Vergaande gevolgen van psychologische testen kunnen bepalen over leven of dood. Bv veroordeling
op basis van zwakbegaafdheid.
Het belang van psychologische testen voor jou
- Je gaat psychologische testen afnemen voor onderzoek
- Psychologische testen behoren tot het instrumentarium van psychologen
- Het is essentieel dat je de psychometrische kwaliteit van testen kan inschatten
- Er is een verschil tussen psychologische testing en assessment
o Testing: Een relatief eenvoudig proces waarbij een psychologische test wordt
afgenomen van een persoon en men tot een specifieke score op de test komt
o Assessment: Een complex proces waarbij meerdere psychologische testen worden
afgenomen, aangevuld met informatie uit andere bronnen zoals interviews en
observaties, om zo tot een holistisch beeld te komen over het functioneren van een
persoon
- Focus in deze cursus ligt op testing
Psychometrie is de wetenschappelijke studie van de kwaliteit van psychologische metingen
Wat zijn psychologische testen?
Een psychologische test is een systematische procedure om het gedrag van twee of meer
personen te vergelijken (inter-individuele verschillen), of om het gedrag van een persoon op
verschillende momenten te vergelijken (intra-individuele verschillen)
Enkele kenmerken:
1. Ze gebruiken gestandaardiseerde procedures
2. Ze leveren een staal van gedrag op
3. Ze leveren een testscore op
4. Ze maken gebruik van normen
5. Ze voorspellen gedrag buiten de test
1. Ze gebruiken systematische procedures om:
- De items, vragen, opdrachten te kiezen
- De test af te nemen
- De antwoorden op de test te scoren en interpreteren
o Objectieve scoring
o Subjectieve scoring
1
, 2. Staal van gedrag
- Een test bestaat uit een eindig aantal items (=vragen / stellingen / opdrachten)
- Selectie van deze items is dus cruciaal, ze moeten een representatief "staal" van gedrag
meten
- Deze items moeten niet noodzakelijk een rechtstreekse afspiegeling zijn van het gemeten
gedrag
3. Testscore
"Whatever exists at all exists in some amount" (Thorndike, 1918)
"Anything that exists in amount can be measured" (McCall, 1939)
- Met een test willen we een bepaald psychologisch kenmerk (construct) meten (bv.
intelligentie, creativiteit, depressie)
- Men gaat er van uit dat elke persoon dit kenmerk in zekere mate bezit
- Een testscore is een schatting van de "hoeveelheid" waarin dit kenmerk aanwezig is bij een
persoon
- Elke testscore bevat een zekere meetfout
X = T + e ( T= testscore, e= error)
4. Normen
- Stel dat je een score 130 op een intelligentietest uitkomt. Hoe moet je dit interpreteren?
- Normen = een samenvatting van testresultaten voor een grote steekproef die representatief
is voor een populatie
- Maar, niet elke test heeft normen!
- Verschil tussen norm-referenced (we gebruiken normen om score te interpreteren bv. IQ) en
criterion-referenced (score vergelijken met bepaald criterium vb. examen) testen
5. Gedrag voorspellen buiten de test
- Uiteindelijk doel is niet om te voorspellen hoe iemand scoort op de test zelf, maar hoe
iemand zich zal gedragen buiten de test omstandigheden
- Voorbeeld: "Rorschach en eyes-peering-out"
Geschiedenis van psychologische testen
2
,1. Vroege vormen van testing
China - 2200 BC
- Ambtenaren van Chinese overheid werden driejaarlijks getest
- Onderwerpen die aan bod kwamen:
o Civiel recht
o Militaire strategie
o Landbouwkunde
o Boekhouding
o Geografie
- Testafname duurde één volledige dag en nacht
- Afname vond plaats in een kleine, afgesloten ruimte
- Slechts 1-7% slaagde
Physiognomie = psychologische kenmerken afleiden uit het uitzicht van een persoon (bv. aangezicht)
Phrenologie = psychologische kenmerken afleiden uit knobbels op het
hoofd (Franz Joseph Gall; 1758 - 1828)
De experimentele psychologie
- Afzetten tegen subjectieve methodes (bv. Introspectie=
zelfwaarneming) om kennis te verzamelen
- Nadruk op objectieve, reproduceerbare methoden in laboratoria
- Aandacht voor eenvoudige, sensorische processen en lichamelijke
kenmerken
- Bronzen instrumenten tijdperk van testing
- Belangrijke figuren:
o Wilhelm Wundt
o Francis Galton
o James McKeen Catell
o Clark Wissler
Wilhelm Wundt (1832 - 1920):
- Eerste psychologisch lab in Leipzig in 1879
- Gedachtenmeter
- Verdiensten:
o Erkennen van individuele verschillen
o Empirische benadering
Francis Galton (1822 - 1911):
- Geobsedeerd door meten
- Interesse in erfelijkheid
- Eugenetica
- Anthropometrie (=meten van menselijk lichaam) versus psychometrie
- Vader van de "differentiële psychologie"
Galton's psychometrisch lab in Londen:
3
, 1. Demografische gegevens
2. Kleur haar en ogen
3. Visueel vermogen (bv. reactietijd visuele stimuli)
4. Auditief vermogen
5. Waarnemingsdrempel tastzin
6. Longcapaciteit
7. Snelheid handbeweging
8. Kracht (bv. handgrip)
9. (Arm-)Lengte
10. Gewicht
James McKeen Cattell (1860 - 1944):
- Student bij zowel Wundt als Galton
- Introduceert de ideeën van de Europese experimentele psychologen in de VS
- Introduceert de term "mentale test"
- Start zijn eigen lab, met 10 mentale testen
- Mentale test = meting van mentale sterkte (intelligentie)
1. handgrip (dynamometer)
2. snelheid van de handbeweging over een afstand van 50cm
3. 2-puntsdrempel voor tast: minimum afstand tussen 2 punten zodat ze nog als 2 aparte
stimuli waargenomen worden
4. hoeveelheid druk nodig om pijn te veroorzaken (kracht op rubber punt op voorhoofd)
5. gewichtsdifferentiatie: het relatieve gewicht van uiterlijk identieke doosjes variërend met
telkens 1g tussen 100 en 110 g
6. reactietijd voor geluid
7. tijd om kleuren te benoemen
8. bissectie van een 50-cm lijn
9. beoordeling van 10 seconden tijd
10. aantal letters herhaald na 1 keer horen
Clark Wissler (1870 - 1947):
- Verzamelde voor zijn doctoraatsonderzoek data van 300 studenten:
o Scores op "mentale tests" van Cattell
o Studieresultaten
- Vond echter zwakke correlaties:
o r(studieresultaat,digitspan) = .16
o r(studieresultaat,handgrip) = −.08
o r(studieresultaat,reactietijd) = −.02
- Mentale tests niet geschikt voor het meten van intelligentie
- Men verloor interesse in experimentele psychologie
4
