onSamenvatting de
mensenmaatschappij
Hoofdstuk 4: Hoe mensen zich van elkaar onderscheiden:
stratificaties
Thomas-regel: als mensen verwachten dat iets gebeurt heeft dat gevolgen
voor wat er gebeurt.
Grotere verschillen leiden tot meer ongelijke sociale verhoudingen.
1. Machtsverhoudingen; zijn afhankelijkheidsverhoudingen met een
minteken. Als iemand van een ander afhankelijk is om iets te
bereiken. De een heeft dan macht over de ander = machtspositie.
Machtsbalans; binnen een netwerk zijn er mensen van iemand
afhankelijk en diezelfde persoon is weer afhankelijk van hen. Van
een positief machtssaldo is sprake als de afhankelijkheden van
anderen ten opzichte van iemand zwaarder wegen dan de
afhankelijkheden van die persoon ten opzichte van anderen.
Leerling-leraar. Machtsverdeling ontstaan door machtsvorming =
machtsverhoudingen vormen zich over verloop van tijd en sluiten
aan op voorafgaande verhoudingen. Hindermacht = kindermacht.
Ook kennis is macht –dokter-patiënt. Manipulatie; het vervalsen van
verwachtingen van mensen die onderling niet rechtstreeks
verbonden zijn, maar allemaal in directe verbindingen staan met de
manipulator. Koningsmechanisme; koningen zetten lagere adelijken
tegen elkaar op. Economische machtsverhoudingen over de hele
wereld. Gezagsverhoudingen; wanneer mensen de bestaande
machtsverhoudingen ook als rechtmatig aanvaarden.
2. Bezitsverhoudingen: bezit is de feitelijke beschikkingsmacht over
goederen, ook over land en levende have. Het is een verhouding
tussen mensen en mensen die niet over dat goed bezitten:
exclusieve beschikkingsmacht; hierdoor kunnen zij andere
mensen weer van elkaar afhankelijk maken. Bezitsvorming doet zich
pas voor wanneer mensen iets blijvends voortbrengen zoals
ontginnen zoals; agrarische revolutie. Bezitsverhoudingen zijn het
gevolg van verovering, schenking overerving, ruil of koop; ze worden
gerechtvaardigd door rechtsregels. Eigendom; is rechtmatig bezit.
Postindustriële samenleving met name kennis groot bezit
geworden; cultureel kapitaal. Vermogen; waarde van iemands geld.
3. Prestigeverhoudingen; prestige is de waardering die iemand in
een bepaalde netwerkpositie van anderen krijgt. Dat prestige
bestaat alleen in de ogen van anderen. Het is letterlijk aanzien.
Mensen ontlenen prestige aan alles waarin zij beter zijn, hoger staan
=BNNER. Prestige berust op vergelijkingen en vanuit hun aard ook
ongelijk. Prestige wordt tegenwoordig met name ontleend aan eigen
, prestaties en niet zozeer aan aangeboren posities.
Statusdiscrepantie – een positie met veel macht of bezit zonder
veel aanzien of met veel aanzien en weinig macht of bezit =
bijvoorbeeld kunstenaars. Statusconversie – de omzetting van
macht naar bezit en aanzien of omgekeerd. Van macht naar bezit;
een minister die na zijn aftreden bedrijfsleider wordt. Corruptie;
wanneer een politicus zijn machtspositie gebruikt om zich
steekpenningen te laten toeschuiven
4. Stratificatie: proces waarin zich sociale lagen vormen. Verschillen
doen zich voor op alle drie de ordeningen; bezit, macht en
prestige. Slavenmaatschappijen zijn de meest gestratificeerde
samenlevingen. Kastensamenleving; geboorte is beslissend voor
iemands positie en zijn de verschillen zeer scherp zichtbaar – India.
Standenmaatschappij in de middeleeuwen. In industriële
samenleving; bourgeoisie en proletariaat = klassensamenleving.
Sociale stijging en daling – sociale mobiliteit. Verticale mobiliteit
kan binnen iemands leven zijn maar ook generatie op generatie.
5. Man-vrouwverhoudingen; positie van vrouwen in de samenleving
is speciaal in de wetenschap toegenomen door o.a. scholing.
Aangeboren sekseverschillen tussen mannen en vrouwen worden
sociaal gevormd tot geslachtsverschillen. Ook hangen ze samen met
posities binnen het echtelijke gezin of ouderlijk huis.
6. Jongeren en ouderen; biologisch van aard en toch ook sociaal
gevormd. Jonge mensen hebben in het algemeen minder aanzien,
minder bezit en zwakkere machtsposities dan ouderen. De
generaties – leeftijdsgroepen vormen in een eigentijdse
samenleving geen afzonderlijke sociale laag. Geboortecohort;
lichting mensen die in een bepaalde periode geboren zijn.
Gebeurtenissen kunnen hun leven veranderen; levenservaring.
7. Gevestigden en nieuwkomers; mensen die in dezelfde
samenleving thuis zijn als hun ouders en grootouders voor hen, zijn
meestal in het voordeel tegenover mensen die er pas zijn komen
wonen. Banen en woningen zijn al verdeeld onder de gevestigde
inwoners. Om die uitsluiting door te kunnen voeren worden
verschillen tussen de gevestigden en de nieuwkomers aangedikt.
H7 samenlevingen
Mannen, vrouwen en kinderen
7.1 aantal universele gegevens aan onderlinge relaties tussen mannen,
vrouwen en kinderen:
De seksuele aantrekkingskracht tussen mensen en in het bijzonder
tussen mensen van verschillende sekse
Het feit dat de voortplanting beide seksen nodig zijn
Het feit dat vrouwen kinderen baren en zogen
mensenmaatschappij
Hoofdstuk 4: Hoe mensen zich van elkaar onderscheiden:
stratificaties
Thomas-regel: als mensen verwachten dat iets gebeurt heeft dat gevolgen
voor wat er gebeurt.
Grotere verschillen leiden tot meer ongelijke sociale verhoudingen.
1. Machtsverhoudingen; zijn afhankelijkheidsverhoudingen met een
minteken. Als iemand van een ander afhankelijk is om iets te
bereiken. De een heeft dan macht over de ander = machtspositie.
Machtsbalans; binnen een netwerk zijn er mensen van iemand
afhankelijk en diezelfde persoon is weer afhankelijk van hen. Van
een positief machtssaldo is sprake als de afhankelijkheden van
anderen ten opzichte van iemand zwaarder wegen dan de
afhankelijkheden van die persoon ten opzichte van anderen.
Leerling-leraar. Machtsverdeling ontstaan door machtsvorming =
machtsverhoudingen vormen zich over verloop van tijd en sluiten
aan op voorafgaande verhoudingen. Hindermacht = kindermacht.
Ook kennis is macht –dokter-patiënt. Manipulatie; het vervalsen van
verwachtingen van mensen die onderling niet rechtstreeks
verbonden zijn, maar allemaal in directe verbindingen staan met de
manipulator. Koningsmechanisme; koningen zetten lagere adelijken
tegen elkaar op. Economische machtsverhoudingen over de hele
wereld. Gezagsverhoudingen; wanneer mensen de bestaande
machtsverhoudingen ook als rechtmatig aanvaarden.
2. Bezitsverhoudingen: bezit is de feitelijke beschikkingsmacht over
goederen, ook over land en levende have. Het is een verhouding
tussen mensen en mensen die niet over dat goed bezitten:
exclusieve beschikkingsmacht; hierdoor kunnen zij andere
mensen weer van elkaar afhankelijk maken. Bezitsvorming doet zich
pas voor wanneer mensen iets blijvends voortbrengen zoals
ontginnen zoals; agrarische revolutie. Bezitsverhoudingen zijn het
gevolg van verovering, schenking overerving, ruil of koop; ze worden
gerechtvaardigd door rechtsregels. Eigendom; is rechtmatig bezit.
Postindustriële samenleving met name kennis groot bezit
geworden; cultureel kapitaal. Vermogen; waarde van iemands geld.
3. Prestigeverhoudingen; prestige is de waardering die iemand in
een bepaalde netwerkpositie van anderen krijgt. Dat prestige
bestaat alleen in de ogen van anderen. Het is letterlijk aanzien.
Mensen ontlenen prestige aan alles waarin zij beter zijn, hoger staan
=BNNER. Prestige berust op vergelijkingen en vanuit hun aard ook
ongelijk. Prestige wordt tegenwoordig met name ontleend aan eigen
, prestaties en niet zozeer aan aangeboren posities.
Statusdiscrepantie – een positie met veel macht of bezit zonder
veel aanzien of met veel aanzien en weinig macht of bezit =
bijvoorbeeld kunstenaars. Statusconversie – de omzetting van
macht naar bezit en aanzien of omgekeerd. Van macht naar bezit;
een minister die na zijn aftreden bedrijfsleider wordt. Corruptie;
wanneer een politicus zijn machtspositie gebruikt om zich
steekpenningen te laten toeschuiven
4. Stratificatie: proces waarin zich sociale lagen vormen. Verschillen
doen zich voor op alle drie de ordeningen; bezit, macht en
prestige. Slavenmaatschappijen zijn de meest gestratificeerde
samenlevingen. Kastensamenleving; geboorte is beslissend voor
iemands positie en zijn de verschillen zeer scherp zichtbaar – India.
Standenmaatschappij in de middeleeuwen. In industriële
samenleving; bourgeoisie en proletariaat = klassensamenleving.
Sociale stijging en daling – sociale mobiliteit. Verticale mobiliteit
kan binnen iemands leven zijn maar ook generatie op generatie.
5. Man-vrouwverhoudingen; positie van vrouwen in de samenleving
is speciaal in de wetenschap toegenomen door o.a. scholing.
Aangeboren sekseverschillen tussen mannen en vrouwen worden
sociaal gevormd tot geslachtsverschillen. Ook hangen ze samen met
posities binnen het echtelijke gezin of ouderlijk huis.
6. Jongeren en ouderen; biologisch van aard en toch ook sociaal
gevormd. Jonge mensen hebben in het algemeen minder aanzien,
minder bezit en zwakkere machtsposities dan ouderen. De
generaties – leeftijdsgroepen vormen in een eigentijdse
samenleving geen afzonderlijke sociale laag. Geboortecohort;
lichting mensen die in een bepaalde periode geboren zijn.
Gebeurtenissen kunnen hun leven veranderen; levenservaring.
7. Gevestigden en nieuwkomers; mensen die in dezelfde
samenleving thuis zijn als hun ouders en grootouders voor hen, zijn
meestal in het voordeel tegenover mensen die er pas zijn komen
wonen. Banen en woningen zijn al verdeeld onder de gevestigde
inwoners. Om die uitsluiting door te kunnen voeren worden
verschillen tussen de gevestigden en de nieuwkomers aangedikt.
H7 samenlevingen
Mannen, vrouwen en kinderen
7.1 aantal universele gegevens aan onderlinge relaties tussen mannen,
vrouwen en kinderen:
De seksuele aantrekkingskracht tussen mensen en in het bijzonder
tussen mensen van verschillende sekse
Het feit dat de voortplanting beide seksen nodig zijn
Het feit dat vrouwen kinderen baren en zogen
