In de afgelopen jaren is er meer toezicht gekomen voor zowel inter- als nationale bedrijven. Naast
hogere straffen zijn ook de eisen verscherpt. Er zijn twee tegenstrijdige handhavingsstijlen;
1. Coöperatief, gericht op een samenwerkende manier.
2. Punitief, gericht op een straffende manier.
Het begrip ‘responsive’ geeft aan dat de wijze waarop gereageerd wordt op regelovertredingen
afgestemd moet zijn op de houding en beweegredenen van de regelovertreder. Het principe die
hierbij belangrijk is, de escalatie van interventies.
Het bekendste boek van Braithwaite is zonder twijfel Crime, Shame and Reintegration (1989).
Centraal hierin staat:
• Shaming als mechanisme voor sociale controle, kan worden gebruikt voor zowel het gedrag
van individuele personen als van organisaties te beïnvloeden.
• Shaming betekent enerzijds: te schande maken, moreel veroordelen, anderzijds:
schaamtegevoelens ontwikkelen.
• Regelovertreders het meest effectief aangepakt als hun gedrag expliciet en scherp wordt
veroordeeld. Dit zal ertoe leiden dat de overtreder zich zal schamen en dat schaamtegevoel
hem er in de toekomst van zal weerhouden opnieuw in de fout te gaan.
• Shaming-strategie is niet alleen effectief, maar ook efficiënt: overtuigen is goedkoper dan
straffen.
Handhavingspiramide
Volgens Braithwaite zijn de volgende aspecten belangrijk aan de handhavingspiramide.
• Handhavers beschikken over een rijkgeschakeerd sanctiearsenaal beschikken, met een
opbouw van lichte sancties (zoals het sturen van een waarschuwingsbrief) naar de meest
verregaande, het intrekken van de vergunning en stillegging van de organisatie. De zware
sancties vormen een stok achter de deur (benign big guns).
• Strategieën gebaseerd op overtuiging en zelfregulering worden misbruikt.
• Door mee te werken aan de handhaving, dwingt de overtreder de lagere sanctie af.
• Sanctie is gericht op afschrikking; cruciaal hierbij is niet de hoogte, maar de morele kracht
van de straf.
• In Nederland nemen twee toezichthouders (Inspectie Verkeer en Waterstaat – IVW en de
Onderwijsinspectie) de handhavingspiramide van Braithwaite bijna letterlijk over.
, Handhavingspiramide droom en daad
De handhavingspiramide is gebaseerd op de gedachte dat handhavers hun optreden en sancties
afstemmen op de ‘instelling’ of de ‘goede wil’ van de onderneming. In de praktijk blijkt de piramide
meer een idealistische vorm dan realistisch. Dat komt door de volgende aspecten:
1. De kennis van individuele bedrijven blijkt in de praktijk beperkt, omdat directe controles
steekproefsgewijs en projectmatig plaatsvinden. Terugkerende controles, waarmee de
toezichthouder zou kunnen achterhalen in welke mate bedrijven verbeteringen doorvoeren,
zijn zeldzaam.
2. In de tweede plaats veronderstelt de tit-for-tat-strategie dat handhavers in staat zijn om
sancties ‘op te schalen’ als de situatie daarom vraagt. Maar is dit wel een realistische
veronderstelling? In het Nederlandse stelsel van handhaving kan de sfeerovergang tussen
bestuurs- en strafrechtelijke handhaving als een mooi voor- beeld van zo’n escalatiestrategie
worden beschouwd.
3. In de derde plaats kan worden opgemerkt dat de piramide idealistisch is, omdat ervan wordt
uitgegaan dat de toezichthouders erop gericht zijn om te bereiken dat bedrijven regels
naleven. Maar van een dergelijke houding is niet altijd sprake.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IVKstudenthu2021. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.05. You're not tied to anything after your purchase.
