Thema 6: aerobe en anaerobe celademhaling
1. Celademhaling
• Alle levensprocessen vereisen E., geleverd dr de universele energieleverancier ATP.
• Cellen moeten dus over een systeem beschikken, waardoor ze in staat z om continue ATP te synthetiseren.
Foto-autotrofe organismen kunnen dit via het fotosyntheseproces, maar net zoals de heterotrofen z ze
aangewezen op een ander proces voor hun energiebehoeften, nl. celademhaling.
• Celademhaling komt neer op de oxidatie v voedingssto en met als doel E. uit die sto en op te slaan in de
vorm v ATP.
• Als daarbij O2 bij betrokken is —> aerobe celademhaling
• Gebeurt dat zonder tussenkomst van O2 —> anaerobe celademhaling
• De voornaamste voedingsstof die als energiebron w gebruikt, is glucose.
• Tijdens de celademhaling w glucose via een reeks chemische reacties gedissimileerd. De E. die vrijkomt bij
die reacties w opgeslagen in de vorm v ATP.
• Chemisch gezien is oxidatie dat er elektronen afgegeven worden.
• Wij hebben 2 waterstofdragers in ons lichaam: NAD+ (Nicotinamide-adenine-dinucleotide) en FAD.
• Een coenzyme is een stukje dat gaat meehelpen om het enzymen beter te laten werken.
2. Aerobe celademhaling
2.1 Verband tussen spijsvertering en oxidatie van glucose
• De voedingssto en die E. kunnen leveren z voornamelijk: sachariden, lipiden en proteïnen.
• Om vervoerd te kunnen w, moeten die moleculen eerst verkleind w tot hun bouwstenen. Dat gebeurt door
hydrolyse tijdens het spijsverteringsproces. De voedingssto en w dan vanuit het spijsverteringskanaal via de
bloedbaan getransporteerd naar alle lichaamscellen. Pas in de cellen gebeurt de oxidatie v voedingssto en
met eraan gekoppeld de productie v ATP.
• Boterham is te groot om direct te worden opgenomen in u cellen dus moet
eerst mechanisch w jngemaald. De voedingssto en, glucose (brandstof)
worden dus mechanisch jn gemaakt en in je spijsverteringsstelsel verteert mbv
enzymen. Als die compartimentjes, blokjes, monosachariden klein genoeg zijn
dan kunnen ze opgenomen worden in het bloed en in de cel w verbrandt om
dan daaruit ATP te winnen.
ff fi fi ff ff ff ff ff
, 2.2 Oxidatieproducten
• De oxidatie v voedingssto en levert naast E. ook oxidatieproducten op.
• De oxidatieproducten v proteïnen en nucleïnezuren mogen niet id cellen achterblijven. Als ze zich daar ophopen,
hebben ze een giftige werking. Ze w afgegeven aan het bloed en getransporteerd nr de nieren. Via de urine
kunnen ze dan uit ons lichaam verwijderd w.
2.3 Globale reactievergelijking van de oxidatie van glucose
• In cellen w glucose geoxideerd tot CO2 en H2O mbv O2.
• Met traceronderzoek tijdens een proefdierexperiment is mn erin geslaagd om de herkomst v C in
uitgeademde CO2 te bepalen. (Onderzoek p171: kunnen uitleggen)
—> C in uitgeademde CO2 is afkomstig vd voeding
• Globale reactievergelijking vd oxidatie v glucose is vereenvoudigd:
• Vereenvoudigd? Heel dit proces is veel ingewikkelder en er komen nog veel tussenstappen -en producten bij
kijken die niet getekent z. Dus dit is eig een samenvatting, een nette reactievergelijking.
• Verband met de rest van ons metabolisme? Al die tussenproducten kunnen gebruikt w om ergens anders in
ons lichaam een rol te spelen. Dus als er bij de vorming tss glucose en O2 iets ander w gevormd kan dat
tussenproduct ergens een andere functie hebben. (Bv het vormen van nieuwe eiwitten)
2.4 Het verloop van de oxidatie van glucose
• De 3 stappen waarin oxidatie van glucose tot CO2 en H2O verloopt?
1. Glycolyse (in cytosol)
2. Citroenzuurcyclus of Krebscyclus (in matrix)
3. Eindoxidaties (in uitstulping binnenste membraan)
2.4.1 Glycolyse
• Glycolyse verloopt in het cytosol, waar zich de enzymen bevinden die de tussenstappen katalyseren. Tijdens de
glycolyse w elke molecule glucose omgezet in 2 moleculen pyrodruivenzuur die ioniseren tot 2 moleculen
pyruvaat en 2H+.
Opdat de glycolyse zou kunnen doorgaan, w glucose eerst geactiveerd door aanhechting van 2 fosfaatgroepen
(fosforylatie), afkomstig van 2 moleculen ATP uit de energiereserve vd cel. Daardoor ontstaat fructose-1,6-
bisfosfaat, dat dan gesplitst w in 2 triosemoleculen, dat is een molecule met 3 C-atomen.
ff
1. Celademhaling
• Alle levensprocessen vereisen E., geleverd dr de universele energieleverancier ATP.
• Cellen moeten dus over een systeem beschikken, waardoor ze in staat z om continue ATP te synthetiseren.
Foto-autotrofe organismen kunnen dit via het fotosyntheseproces, maar net zoals de heterotrofen z ze
aangewezen op een ander proces voor hun energiebehoeften, nl. celademhaling.
• Celademhaling komt neer op de oxidatie v voedingssto en met als doel E. uit die sto en op te slaan in de
vorm v ATP.
• Als daarbij O2 bij betrokken is —> aerobe celademhaling
• Gebeurt dat zonder tussenkomst van O2 —> anaerobe celademhaling
• De voornaamste voedingsstof die als energiebron w gebruikt, is glucose.
• Tijdens de celademhaling w glucose via een reeks chemische reacties gedissimileerd. De E. die vrijkomt bij
die reacties w opgeslagen in de vorm v ATP.
• Chemisch gezien is oxidatie dat er elektronen afgegeven worden.
• Wij hebben 2 waterstofdragers in ons lichaam: NAD+ (Nicotinamide-adenine-dinucleotide) en FAD.
• Een coenzyme is een stukje dat gaat meehelpen om het enzymen beter te laten werken.
2. Aerobe celademhaling
2.1 Verband tussen spijsvertering en oxidatie van glucose
• De voedingssto en die E. kunnen leveren z voornamelijk: sachariden, lipiden en proteïnen.
• Om vervoerd te kunnen w, moeten die moleculen eerst verkleind w tot hun bouwstenen. Dat gebeurt door
hydrolyse tijdens het spijsverteringsproces. De voedingssto en w dan vanuit het spijsverteringskanaal via de
bloedbaan getransporteerd naar alle lichaamscellen. Pas in de cellen gebeurt de oxidatie v voedingssto en
met eraan gekoppeld de productie v ATP.
• Boterham is te groot om direct te worden opgenomen in u cellen dus moet
eerst mechanisch w jngemaald. De voedingssto en, glucose (brandstof)
worden dus mechanisch jn gemaakt en in je spijsverteringsstelsel verteert mbv
enzymen. Als die compartimentjes, blokjes, monosachariden klein genoeg zijn
dan kunnen ze opgenomen worden in het bloed en in de cel w verbrandt om
dan daaruit ATP te winnen.
ff fi fi ff ff ff ff ff
, 2.2 Oxidatieproducten
• De oxidatie v voedingssto en levert naast E. ook oxidatieproducten op.
• De oxidatieproducten v proteïnen en nucleïnezuren mogen niet id cellen achterblijven. Als ze zich daar ophopen,
hebben ze een giftige werking. Ze w afgegeven aan het bloed en getransporteerd nr de nieren. Via de urine
kunnen ze dan uit ons lichaam verwijderd w.
2.3 Globale reactievergelijking van de oxidatie van glucose
• In cellen w glucose geoxideerd tot CO2 en H2O mbv O2.
• Met traceronderzoek tijdens een proefdierexperiment is mn erin geslaagd om de herkomst v C in
uitgeademde CO2 te bepalen. (Onderzoek p171: kunnen uitleggen)
—> C in uitgeademde CO2 is afkomstig vd voeding
• Globale reactievergelijking vd oxidatie v glucose is vereenvoudigd:
• Vereenvoudigd? Heel dit proces is veel ingewikkelder en er komen nog veel tussenstappen -en producten bij
kijken die niet getekent z. Dus dit is eig een samenvatting, een nette reactievergelijking.
• Verband met de rest van ons metabolisme? Al die tussenproducten kunnen gebruikt w om ergens anders in
ons lichaam een rol te spelen. Dus als er bij de vorming tss glucose en O2 iets ander w gevormd kan dat
tussenproduct ergens een andere functie hebben. (Bv het vormen van nieuwe eiwitten)
2.4 Het verloop van de oxidatie van glucose
• De 3 stappen waarin oxidatie van glucose tot CO2 en H2O verloopt?
1. Glycolyse (in cytosol)
2. Citroenzuurcyclus of Krebscyclus (in matrix)
3. Eindoxidaties (in uitstulping binnenste membraan)
2.4.1 Glycolyse
• Glycolyse verloopt in het cytosol, waar zich de enzymen bevinden die de tussenstappen katalyseren. Tijdens de
glycolyse w elke molecule glucose omgezet in 2 moleculen pyrodruivenzuur die ioniseren tot 2 moleculen
pyruvaat en 2H+.
Opdat de glycolyse zou kunnen doorgaan, w glucose eerst geactiveerd door aanhechting van 2 fosfaatgroepen
(fosforylatie), afkomstig van 2 moleculen ATP uit de energiereserve vd cel. Daardoor ontstaat fructose-1,6-
bisfosfaat, dat dan gesplitst w in 2 triosemoleculen, dat is een molecule met 3 C-atomen.
ff
