Maatschappijleer h3 verzorgingsstaat
Paragraaf 1: de overheid of mensen zelf?
Nederland is een verzorgingsstaat. Dat is een samenleving waarin de overheid zich
garant stelt voor noodzakelijke materiële en immateriële voorzieningen voor alle
burgers.
De overheid kan de zorg financieren door alle burgers belastingen of premies te laten
betalen voor de zorg. Iedereen in de samenleving betaald dan dus mee.
Verzorging door de overheid heeft als groot voordeel dat er voor alle lichamelijke of
verstandelijke beperkte kinderen opvang is. Iedereen in dezelfde situatie zit, krijgt
dan dezelfde behandeling en dezelfde hulp. Er is dus sprake van gelijkheid. Nadeel
is wel dat er voor de ouders en kinderen geen keuzevrijheid is: iedereen in dezelfde
situatie krijgt dezelfde hulp.
Zorg door familie, vrienden, kennissen en vrijwilligers wordt mantelzorg genoemd.
Mantelzorg is een voorbeeld van zorg via het particulier initiatief.
Bij deze vorm van hulp staat naastenliefde voorop. Bij het particulier initiatief helpen
mensen elkaar dus niet vanuit een verplichting, omdat het nu eenmaal zo geregeld is
via de wet. Mensen helpen en ondersteunen elkaar, omdat ze om elkaar geven of
omdat ze het zorgen voor elkaar als een belangrijke norm zien. Een belangrijk
voordeel van het particulier initiatief is dat de banden tussen mensen in de
samenleving worden versterkt. Een ander voordeel is dat het de samenleving geen
geld kost in de vorm van belastingen en premies. Nadeel is wel dat er geen
ondersteuning is wanneer mensen geen (sterk) sociaal netwerk om zich heen
hebben. In dat geval is dus ook geen goede verzorging mogelijk.
Zorg kan ook via de markt geregeld worden. In dat geval wordt Loïs niet verzorgd
door haar ouders, familie en andere vrijwilligers. De zorg is ook niet wettelijk geregeld
door de overheid. De ouders van Loïs regelen en betalen dan zelf de zorg voor hun
dochter. De (ouders van) hulpbehoevende kunnen zelf op basis van wederkerigheid
een contract afsluiten met een professionele zorgaanbieder of een behandelcentrum.
Wederkerigheid houdt in dat mensen iets doen omdat ze er iets voor terugkrijgen:
voor wat, hoort wat. In dit geval betalen de ouders de professionele zorgaanbieder
en krijgen daarvoor zorg terug.
Een groot voordeel voor (de ouders van) hulpbehoevende die de zorg via de markt
regelen, is da ze keuzevrijheid hebben. Ze kunnen zelf bepalen welke hulp ze willen
hebben, wanneer ze die willen hebben en hoeveel geld ze daarvoor willen uitgeven.
Een nadeel is wel dat het voor de ouders heel duur kan zijn. voor mensen met een
hoog inkomen is dat misschien nog wel te betalen, maar je hebt pech als je niet
zoveel verdient. Dit zou betekenen dat er sprake is van ongelijkheid: voor sommige
hulpbehoevenden is er meer en betere verzorging voorhanden dan voor andere.
, In grote lijnen zijn er in de samenleving dus drie mechanismen om hulp en inkomsten
te produceren en te verdelen:
- De overheid
- Het particulier initiatief
- De markt
Deze drie mechanismen zijn samen verbeeld in de welfare triangle
Liberalen hebben traditioneel een sterkere voorkeur voor de markt. Voor liberalen is
vrijheid een centrale waarde en zij geloven dat de markt mensen de meeste vrijheid
biedt. Deze vrije keuze leidt volgens de liberalen in de samenleving tot een efficiënt
gebruik van middelen en welvaart. Voorwaarde is wel dat er sprake is van middelen
en welvaart. Voorwaarde is wel dat er sprake is van concurrentie. Aanbieders die te
duur zijn of geen goede kwaliteit leveren, verliezen dan klanten en inkomsten. Alleen
de beste aanbieders, die met de laagste kosten de beste kwaliteit leveren, overleven
die concurrentiestrijd. De markt kan volgens de liberalen een bijdrage leveren aan de
(keuze)vrijheid van individuen, maar zij zorgt niet voor gelijkheid.
Sociaaldemocraten hebben als bezwaar tegen de vrije markt dat deze zorgt voor
ongelijkheid. Op de markt heerst immers het spel van vraag en aanbod. Op de
arbeidsmarkt zullen de chronisch zieken of mensen met een beperkt
opleidingsniveau het verliezen van de ‘sterkeren’. Sociaaldemocraten kiezen daarom
voor een overheid die op basis van wetgeving hulp en zorg (her-)verdeelt.
Christendemocraten kiezen voor het particulier initiatief. Zij gaan ervan uit dat
mensen in de samenleving elkaar nodig hebben en voor elkaar moeten zorgen. Het
gezin moet als hoeksteen van de samenleving een belangrijke rol spelen, net als
kerken, wijkvaders, buurt- of sportverenigingen. Mensen hebben elkaar nodig. Zij
pleiten daarom ook voor naastenliefde.
Paragraaf 1: de overheid of mensen zelf?
Nederland is een verzorgingsstaat. Dat is een samenleving waarin de overheid zich
garant stelt voor noodzakelijke materiële en immateriële voorzieningen voor alle
burgers.
De overheid kan de zorg financieren door alle burgers belastingen of premies te laten
betalen voor de zorg. Iedereen in de samenleving betaald dan dus mee.
Verzorging door de overheid heeft als groot voordeel dat er voor alle lichamelijke of
verstandelijke beperkte kinderen opvang is. Iedereen in dezelfde situatie zit, krijgt
dan dezelfde behandeling en dezelfde hulp. Er is dus sprake van gelijkheid. Nadeel
is wel dat er voor de ouders en kinderen geen keuzevrijheid is: iedereen in dezelfde
situatie krijgt dezelfde hulp.
Zorg door familie, vrienden, kennissen en vrijwilligers wordt mantelzorg genoemd.
Mantelzorg is een voorbeeld van zorg via het particulier initiatief.
Bij deze vorm van hulp staat naastenliefde voorop. Bij het particulier initiatief helpen
mensen elkaar dus niet vanuit een verplichting, omdat het nu eenmaal zo geregeld is
via de wet. Mensen helpen en ondersteunen elkaar, omdat ze om elkaar geven of
omdat ze het zorgen voor elkaar als een belangrijke norm zien. Een belangrijk
voordeel van het particulier initiatief is dat de banden tussen mensen in de
samenleving worden versterkt. Een ander voordeel is dat het de samenleving geen
geld kost in de vorm van belastingen en premies. Nadeel is wel dat er geen
ondersteuning is wanneer mensen geen (sterk) sociaal netwerk om zich heen
hebben. In dat geval is dus ook geen goede verzorging mogelijk.
Zorg kan ook via de markt geregeld worden. In dat geval wordt Loïs niet verzorgd
door haar ouders, familie en andere vrijwilligers. De zorg is ook niet wettelijk geregeld
door de overheid. De ouders van Loïs regelen en betalen dan zelf de zorg voor hun
dochter. De (ouders van) hulpbehoevende kunnen zelf op basis van wederkerigheid
een contract afsluiten met een professionele zorgaanbieder of een behandelcentrum.
Wederkerigheid houdt in dat mensen iets doen omdat ze er iets voor terugkrijgen:
voor wat, hoort wat. In dit geval betalen de ouders de professionele zorgaanbieder
en krijgen daarvoor zorg terug.
Een groot voordeel voor (de ouders van) hulpbehoevende die de zorg via de markt
regelen, is da ze keuzevrijheid hebben. Ze kunnen zelf bepalen welke hulp ze willen
hebben, wanneer ze die willen hebben en hoeveel geld ze daarvoor willen uitgeven.
Een nadeel is wel dat het voor de ouders heel duur kan zijn. voor mensen met een
hoog inkomen is dat misschien nog wel te betalen, maar je hebt pech als je niet
zoveel verdient. Dit zou betekenen dat er sprake is van ongelijkheid: voor sommige
hulpbehoevenden is er meer en betere verzorging voorhanden dan voor andere.
, In grote lijnen zijn er in de samenleving dus drie mechanismen om hulp en inkomsten
te produceren en te verdelen:
- De overheid
- Het particulier initiatief
- De markt
Deze drie mechanismen zijn samen verbeeld in de welfare triangle
Liberalen hebben traditioneel een sterkere voorkeur voor de markt. Voor liberalen is
vrijheid een centrale waarde en zij geloven dat de markt mensen de meeste vrijheid
biedt. Deze vrije keuze leidt volgens de liberalen in de samenleving tot een efficiënt
gebruik van middelen en welvaart. Voorwaarde is wel dat er sprake is van middelen
en welvaart. Voorwaarde is wel dat er sprake is van concurrentie. Aanbieders die te
duur zijn of geen goede kwaliteit leveren, verliezen dan klanten en inkomsten. Alleen
de beste aanbieders, die met de laagste kosten de beste kwaliteit leveren, overleven
die concurrentiestrijd. De markt kan volgens de liberalen een bijdrage leveren aan de
(keuze)vrijheid van individuen, maar zij zorgt niet voor gelijkheid.
Sociaaldemocraten hebben als bezwaar tegen de vrije markt dat deze zorgt voor
ongelijkheid. Op de markt heerst immers het spel van vraag en aanbod. Op de
arbeidsmarkt zullen de chronisch zieken of mensen met een beperkt
opleidingsniveau het verliezen van de ‘sterkeren’. Sociaaldemocraten kiezen daarom
voor een overheid die op basis van wetgeving hulp en zorg (her-)verdeelt.
Christendemocraten kiezen voor het particulier initiatief. Zij gaan ervan uit dat
mensen in de samenleving elkaar nodig hebben en voor elkaar moeten zorgen. Het
gezin moet als hoeksteen van de samenleving een belangrijke rol spelen, net als
kerken, wijkvaders, buurt- of sportverenigingen. Mensen hebben elkaar nodig. Zij
pleiten daarom ook voor naastenliefde.
