Onderwijzen leidt niet automatisch tot leren! Daarom veel onderzoek naar kwaliteitsvol onderwijs:
Concepties over onderwijs Bepalen Onderwijsaanpak (approach)
Onderwijzen = LP vergemakkelijken: Onderwijzen = Kennis overdragen
- tegemoetkomen ad noden van lln - informatie overdragen
- helpen om zelfstandig te leren - eenvoudiger maken om te begrijpen
LEERGERICHT INHOUDSGERICHT
Studentgerichte aanpak (ITTF: Information transmission/teacher focused) Docentgerichte aanpak (CCSF: Conceptual change/student focused)
→ Nadruk op student, passend leren, kennis construeren, leren (lln) + lesgeven (lkr) → Nadruk op inhoud/materiaal, kennisoverdracht, trad lesgeven, lln als passieve
verbeteren ontvanger
Leerproces: Leerproces:
- plannen: vanuit behoeftes/VK/verwachtingen lln + flexibiliteit - plannen: vanuit interesse lkr, lkr ontwerpt cursus en planning
- Onderwijspraktijk: improvisatie, kennisconstructie, wisselende/actieve werkvormn - Onderwijspraktijk: Lkr houdt zich ah plan, feiten/details, kennis overbrengen,
- Evaluatie: meten van diepe inzichten + ≠ vormen - Evaluatie: traditionele vormen van eval methode = comfort lkr
Leeromgeving: Leeromgeving:
- Lkr: gelijkwaardigheid (leren v elkaar), aanmoedigen kritisch/actief zijn, positiviteit - Lkr: afstandelijke relatie met lln, wijst op inhoud, expert, verplicht als academicus
- Lln: actief, individu, zelf verantwoordelijk voor leren, construeert kennis - Lln: passief, luisteraar, weinig van verwachten, publiek, lkr verantw vr leerproces
- interactie: verbetert prestaties en wordt ingezet ongeacht grootte vd groep - interactie: verbeter leren niet, nt in grote groepen, lkr wil/durft gn interactie
- Atmosfeer: je mag vragen stellen, mening geven, samen opbouwen met de lln - Atmosfeer: goede sfeer = goede prestaties of humor, dominantie lkr
Opvattingen over leren: Opvattingen over leren:
- leren = inzicht, kritisch denken, toepassen, diepe verwerking, constructie v kennis - leren = memoriseren, herinneren, goede antwoorden staan id cursus
Pedagogische ontwikkeling: Pedagogische ontwikkeling:
Lkr is zelfbewust + motiv om zz te ontwikkelen → betere resultaten bij de lln Weinig motiv om zz te ontw, doel = promotie/loon+, lkr doet nt a zelfreflect
LE3_leeromgeving_Approaches to teaching
, Leeropvattingen (wat verstaan lln onder leren, hoe interpreteren zij doelen, taken en Onderwijsopvattingen (hoe ziet de lkr onderwijs) → onderwijsaanpak
onderwijsmaatregelen) + leeroriëntaties (doelen, motieven, verwachtingen, attitudes,
vooroordelen, twijfels) → leeractiviteiten (cognitief: kennis, begrip, vaardigheden, rechtstreeks
resultaat + affectief: omgaan met emoties, stemming + metacognitief: controle over eigen
cognitieve/affectieve LA, … )
Leerfuncties (LF): vervuld door de lln = Leerfuncties: vervuld door de lkr (=
(leeractiviteiten) doceeractiviteiten).
Bv selecteren: markeren in de cursus wat belangrijks is Bv selecteren: lkr zegt wat belangrijk is
Combinatie van LA = leerstrategie Mate van sturing
(bv combinatie relateren, structureren, kritisch verwerken • Strakke externe controle: overnemen LF
= diepe verwerking)
doel = verduidelijken, vergemakkelijken,
reguleren/controleren
• Gedeelde controle: activeren vd lln om
Combinatie van consistente keuze vr LA + bepaalde LF te gebruiken
leerconcepties/oriëntaties = leerstijl/patroon.
• Losse externe controle: zelfst.LA
Instructiestrategieën
Congruentie: leer- en onderwijsstrateg sluiten bij elkaar aan (vgl zone van actuele
Wisselwerking lkr-regulatie en lln-regulatie
ontwikkeling, lln komt toe met wat hij heeft). Uitkomst → mathemagene effecten
Bv: lage zelfsturing lln + hoge sturing lkr = kenniswinst! (gn zelfregulatie winst!)
Substitutiestrategie lkr kan lln afhankelijk maken OF modelleringsfunctie (bv luidop redeneren lkr)
Constructieve frictie: sturing lkr en lln vullen elkaar pos aan, frictie leidt tot
uitdaging/verandering (zone v naaste ontwikkeling). Uitkomst → mathematantische effecten
vb: lkr vraagt om vbn te bedenken, terwijl ze dit nt gewoon zijn
Destructieve frictie: sturing lkr en lln zijn uit evenwicht (vb: strakke sturing bij hoge zelfregulatie)
Streven naar congruentie en constructie frictie door procesgericht onderwijs: stimuleren
van betekenisgericht en toepassingsgericht LP → lkr moet denkprocessen initiëren,
ondersteunen en beïnvloeden → lkr kan hierin verschillende rollen opnemen.
LE3_leeromgeving_model van de frictie
, TRANSFER
= toepassen van wat je geleerd hebt in een
andere context of nieuwe situatie
→ Vanzelfsprekendheid! Als het inzetten van
iets dat je ooit hebt geleerd, NIET
vanzelfsprekend is = transfer!
Hoeveelheid kennis/vaardigheden die worden getransfereerd: Afstand: verschilt de context veel/weinig van de oorspronkelijke context?
• Grote hoeveelheid • Near transfer: contexten lijken hard op elkaar
• Kleine hoeveelheid • Far transfer: contexten lijken niet op elkaar
Low road transfer high road transfer
Transfermechanisme
Grote hoeveelheid + near transfer + automatisch en onbewust kleine hoeveelheid + far transfer + niet automatisch en bewust
Geleidelijk aan naar contexten die verder weg liggen via oefenen Specifieke principes, geen grote hoeveelheden transfer
Spontaan, onbewust, geautomatiseerd kennis/vaardigh. in een andere Bewuste, expliciete abstractie van cognitieve elementen om in een
context gebruiken, weinig inspanning, soms via incidenteel leren andere context te gebruiken
Mechanismen: Mechanismen:
- gevarieerde oefening: in veel ≠ contexten oefenen - abstractie: loskoppelen van de context er meer over nadenken
- automatisatie: geen bewuste controle meer - Mindfulness: bewust nadenken, mentale inspanning, nt automatisch
→ Mindful abstraction
vb: overstappen van automerk 1 naar automerk 2
vb: autorijden in Engeland – je moet weer nadenken
Forward-reaching: je zit nog in de leersituatie en je trekt het al los van
de context (bv: WER zal ik nog kunnen gebruiken voor masterproef)
Backward-reaching: je zit in een nieuwe context en grijpt terug naar
wat je ooit hebt geleerd
LE3_leeromgeving_transfer
, Leereenheid 3
Bevorderen van leerprocessen
OOW
------------------------
UANTWERPEN
2020 -2021
Concepties over onderwijs Bepalen Onderwijsaanpak (approach)
Onderwijzen = LP vergemakkelijken: Onderwijzen = Kennis overdragen
- tegemoetkomen ad noden van lln - informatie overdragen
- helpen om zelfstandig te leren - eenvoudiger maken om te begrijpen
LEERGERICHT INHOUDSGERICHT
Studentgerichte aanpak (ITTF: Information transmission/teacher focused) Docentgerichte aanpak (CCSF: Conceptual change/student focused)
→ Nadruk op student, passend leren, kennis construeren, leren (lln) + lesgeven (lkr) → Nadruk op inhoud/materiaal, kennisoverdracht, trad lesgeven, lln als passieve
verbeteren ontvanger
Leerproces: Leerproces:
- plannen: vanuit behoeftes/VK/verwachtingen lln + flexibiliteit - plannen: vanuit interesse lkr, lkr ontwerpt cursus en planning
- Onderwijspraktijk: improvisatie, kennisconstructie, wisselende/actieve werkvormn - Onderwijspraktijk: Lkr houdt zich ah plan, feiten/details, kennis overbrengen,
- Evaluatie: meten van diepe inzichten + ≠ vormen - Evaluatie: traditionele vormen van eval methode = comfort lkr
Leeromgeving: Leeromgeving:
- Lkr: gelijkwaardigheid (leren v elkaar), aanmoedigen kritisch/actief zijn, positiviteit - Lkr: afstandelijke relatie met lln, wijst op inhoud, expert, verplicht als academicus
- Lln: actief, individu, zelf verantwoordelijk voor leren, construeert kennis - Lln: passief, luisteraar, weinig van verwachten, publiek, lkr verantw vr leerproces
- interactie: verbetert prestaties en wordt ingezet ongeacht grootte vd groep - interactie: verbeter leren niet, nt in grote groepen, lkr wil/durft gn interactie
- Atmosfeer: je mag vragen stellen, mening geven, samen opbouwen met de lln - Atmosfeer: goede sfeer = goede prestaties of humor, dominantie lkr
Opvattingen over leren: Opvattingen over leren:
- leren = inzicht, kritisch denken, toepassen, diepe verwerking, constructie v kennis - leren = memoriseren, herinneren, goede antwoorden staan id cursus
Pedagogische ontwikkeling: Pedagogische ontwikkeling:
Lkr is zelfbewust + motiv om zz te ontwikkelen → betere resultaten bij de lln Weinig motiv om zz te ontw, doel = promotie/loon+, lkr doet nt a zelfreflect
LE3_leeromgeving_Approaches to teaching
, Leeropvattingen (wat verstaan lln onder leren, hoe interpreteren zij doelen, taken en Onderwijsopvattingen (hoe ziet de lkr onderwijs) → onderwijsaanpak
onderwijsmaatregelen) + leeroriëntaties (doelen, motieven, verwachtingen, attitudes,
vooroordelen, twijfels) → leeractiviteiten (cognitief: kennis, begrip, vaardigheden, rechtstreeks
resultaat + affectief: omgaan met emoties, stemming + metacognitief: controle over eigen
cognitieve/affectieve LA, … )
Leerfuncties (LF): vervuld door de lln = Leerfuncties: vervuld door de lkr (=
(leeractiviteiten) doceeractiviteiten).
Bv selecteren: markeren in de cursus wat belangrijks is Bv selecteren: lkr zegt wat belangrijk is
Combinatie van LA = leerstrategie Mate van sturing
(bv combinatie relateren, structureren, kritisch verwerken • Strakke externe controle: overnemen LF
= diepe verwerking)
doel = verduidelijken, vergemakkelijken,
reguleren/controleren
• Gedeelde controle: activeren vd lln om
Combinatie van consistente keuze vr LA + bepaalde LF te gebruiken
leerconcepties/oriëntaties = leerstijl/patroon.
• Losse externe controle: zelfst.LA
Instructiestrategieën
Congruentie: leer- en onderwijsstrateg sluiten bij elkaar aan (vgl zone van actuele
Wisselwerking lkr-regulatie en lln-regulatie
ontwikkeling, lln komt toe met wat hij heeft). Uitkomst → mathemagene effecten
Bv: lage zelfsturing lln + hoge sturing lkr = kenniswinst! (gn zelfregulatie winst!)
Substitutiestrategie lkr kan lln afhankelijk maken OF modelleringsfunctie (bv luidop redeneren lkr)
Constructieve frictie: sturing lkr en lln vullen elkaar pos aan, frictie leidt tot
uitdaging/verandering (zone v naaste ontwikkeling). Uitkomst → mathematantische effecten
vb: lkr vraagt om vbn te bedenken, terwijl ze dit nt gewoon zijn
Destructieve frictie: sturing lkr en lln zijn uit evenwicht (vb: strakke sturing bij hoge zelfregulatie)
Streven naar congruentie en constructie frictie door procesgericht onderwijs: stimuleren
van betekenisgericht en toepassingsgericht LP → lkr moet denkprocessen initiëren,
ondersteunen en beïnvloeden → lkr kan hierin verschillende rollen opnemen.
LE3_leeromgeving_model van de frictie
, TRANSFER
= toepassen van wat je geleerd hebt in een
andere context of nieuwe situatie
→ Vanzelfsprekendheid! Als het inzetten van
iets dat je ooit hebt geleerd, NIET
vanzelfsprekend is = transfer!
Hoeveelheid kennis/vaardigheden die worden getransfereerd: Afstand: verschilt de context veel/weinig van de oorspronkelijke context?
• Grote hoeveelheid • Near transfer: contexten lijken hard op elkaar
• Kleine hoeveelheid • Far transfer: contexten lijken niet op elkaar
Low road transfer high road transfer
Transfermechanisme
Grote hoeveelheid + near transfer + automatisch en onbewust kleine hoeveelheid + far transfer + niet automatisch en bewust
Geleidelijk aan naar contexten die verder weg liggen via oefenen Specifieke principes, geen grote hoeveelheden transfer
Spontaan, onbewust, geautomatiseerd kennis/vaardigh. in een andere Bewuste, expliciete abstractie van cognitieve elementen om in een
context gebruiken, weinig inspanning, soms via incidenteel leren andere context te gebruiken
Mechanismen: Mechanismen:
- gevarieerde oefening: in veel ≠ contexten oefenen - abstractie: loskoppelen van de context er meer over nadenken
- automatisatie: geen bewuste controle meer - Mindfulness: bewust nadenken, mentale inspanning, nt automatisch
→ Mindful abstraction
vb: overstappen van automerk 1 naar automerk 2
vb: autorijden in Engeland – je moet weer nadenken
Forward-reaching: je zit nog in de leersituatie en je trekt het al los van
de context (bv: WER zal ik nog kunnen gebruiken voor masterproef)
Backward-reaching: je zit in een nieuwe context en grijpt terug naar
wat je ooit hebt geleerd
LE3_leeromgeving_transfer
, Leereenheid 3
Bevorderen van leerprocessen
OOW
------------------------
UANTWERPEN
2020 -2021
