Een verklaring voor het positieve verband tussen pro-sociale uitgaven en
subjectief welzijn
De rol van autonomie en verwantschap
Naam: Nica Pepers
Studentnummer: 509707
Afdeling van Psychologie & Pedagogische wetenschappen (DPECS)
Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB)
Erasmus Universiteit Rotterdam
Abstract
Pro-sociale uitgaven zorgen voor een verhoogd subjectief welzijn. In dit literatuuronderzoek
wordt gekeken naar welke factoren een rol spelen in de relatie tussen pro-sociale uitgaven en
subjectief welzijn. Twee verklarende factoren komen duidelijk terug. Meerdere recente studies
suggereren dat zodra er tijdens pro-sociale uitgaven wordt voldaan aan de menselijke basis
behoefte aan autonomie en verwantschap, dit zal leiden tot meer subjectief welzijn. Doordat
onderzoek naar subjectief welzijn voornamelijk is gebaseerd op subjectieve verslagen, is het
lastig om causale verbanden te trekken. Vervolgonderzoek naar het verschil tussen pro-
sociaal gedrag en pro-sociale uitgeven is cruciaal om een beter beeld te krijgen van wat het
meeste subjectief welzijn veroorzaakt.
Sleutelwoorden: pro-sociale uitgaven, pro-sociaal gedrag, geluk, subjectief welzijn,
autonomie, levenstevredenheid, verwantschap
Een behoefte waar veel mensen naar streven is ‘geluk’. De betere benaming hiervoor is
subjectief welzijn. Hiermee wordt gedoeld op de mate van tevredenheid die een individu
ervaart, met betrekking tot verschillende levensaspecten, zowel cognitief als affectief. Al
meer dan 2000 jaar wordt gespeculeerd over de oorzaken en gevolgen van geluk (Nelson,
Layous, Cole & Lyubomirsky, 2016). In een van de eerste, meer concrete onderzoeken
hiernaar, door Ed Diener (geciteerd in Steger, Kashdan & Oishi, 2008), wordt subjectief
welzijn onderverdeeld in drie onafhankelijke elementen: levenstevredenheid, positieve
invloeden en negatieve invloeden. Later is hier het component dankbaarheid aan toegevoegd
(Steger, Kashdan & Oishi, 2008). Inmiddels zijn er meer verschillende indicatoren die
subjectief welzijn aantonen, de meest gebruikte zijn: zelfvertrouwen, optimisme,
, 2
levenstevredenheid en in hoeverre iemand ervaart invloed te hebben op zijn eigen leven. Er
wordt gebruik gemaakt van veel verschillende manieren om subjectief welzijn te meten omdat
er nog geen theorie bestaat die allesomvattend is. Daarom wordt er in dit artikel rekening
gehouden met de multidimensionale aard van subjectief welzijn (Nelson, Layous, Cole &
Lyubomirsky, 2016).
Vaak wordt er een connectie gemaakt tussen subjectief welzijn en geld. Wat gebeurt er
met het algemeen welzijnspeil in een land als de koopkracht stijgt? Maakt meer geld
gelukkig? Een veelal geaccepteerde visie binnen de psychologie is dat geld, ondanks
statistische significantie, weinig invloed heeft op subjectief welzijn (Headey, Muffels &
Wooden, 2008). Dit beeld verandert enigszins wanneer er wordt gekeken naar hoe mensen
hun geld uitgeven, in plaats van naar de hoeveelheid geld die ze bezitten. In dit artikel wordt
dieper ingegaan op pro-sociale uitgaven. Onder pro-sociale uitgaven verstaan we koopgedrag
dat niet alleen gericht is op het eigen welzijn, maar ook op dat van anderen (Steger, Kashdan,
Oishi, 2008). Uit transversaal en longitudinaal onderzoek van Norton, Dunn en Aknin (2008),
is gebleken dat mensen die hun inkomen besteden aan anderen, een grotere voorspelde kans
hebben op geluk. In een nationaal representatieve steekproef met 632 Amerikanen, toonde zij
aan dat persoonlijke uitgaven niet gerelateerd zijn aan subjectief welzijn, in tegenstelling tot
pro-sociale uitgaven. Daarnaast bleek uit een veldstudie over financiële meevallers, dat de
deelnemers die willekeurig werden toegewezen om geld aan anderen uit te geven, meer geluk
ervaarden dan degenen die waren aangewezen om geld aan zichzelf uit te geven (Norton,
Dunn, Aknin, 2008). De resultaten van een onderzoek gebaseerd op twee dagelijkse
dagboekstudies bij 65 studenten, tonen ook aan dat pro-sociale uitgaven een grote invloed
hebben op de kwestie of mensen hun leven als bevredigend en zinvol ervaren (Steger,
Kashdan, Oishi, 2008). Tientallen andere onderzoeken door Chancellor et al., Layous et al.,
Lyubomirsky, Sheldon, et al., Nelson et al., Otake et al., Sheldon et al., Weinstein & Ryan
(geciteerd in Nelson, Layous, Cole & Lyubomirsky, 2016) stellen ook dat het helpen van
anderen leidt tot een toename in subjectief welzijn.
Dat pro-sociale uitgaven het subjectief welzijn van mensen kan beïnvloeden is
bewezen. Er is nog weinig bekend gemaakt over welke factoren dit positieve verband kunnen
verklaren. In dit literatuuronderzoek luidt de centrale onderzoeksvraag daarom als volgt:
welke factoren beïnvloeden de relatie tussen pro-sociale uitgaven en subjectief welzijn? In dit
artikel komen twee verschillende factoren aan bod. Er wordt gekeken naar de autonomie die
een persoon ervaart en naar sociale relaties die verbeterd worden. In de discussie wordt
uitgewerkt in hoeverre er sprake is van tekortkomingen in de studies. Daarnaast wordt
subjectief welzijn
De rol van autonomie en verwantschap
Naam: Nica Pepers
Studentnummer: 509707
Afdeling van Psychologie & Pedagogische wetenschappen (DPECS)
Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB)
Erasmus Universiteit Rotterdam
Abstract
Pro-sociale uitgaven zorgen voor een verhoogd subjectief welzijn. In dit literatuuronderzoek
wordt gekeken naar welke factoren een rol spelen in de relatie tussen pro-sociale uitgaven en
subjectief welzijn. Twee verklarende factoren komen duidelijk terug. Meerdere recente studies
suggereren dat zodra er tijdens pro-sociale uitgaven wordt voldaan aan de menselijke basis
behoefte aan autonomie en verwantschap, dit zal leiden tot meer subjectief welzijn. Doordat
onderzoek naar subjectief welzijn voornamelijk is gebaseerd op subjectieve verslagen, is het
lastig om causale verbanden te trekken. Vervolgonderzoek naar het verschil tussen pro-
sociaal gedrag en pro-sociale uitgeven is cruciaal om een beter beeld te krijgen van wat het
meeste subjectief welzijn veroorzaakt.
Sleutelwoorden: pro-sociale uitgaven, pro-sociaal gedrag, geluk, subjectief welzijn,
autonomie, levenstevredenheid, verwantschap
Een behoefte waar veel mensen naar streven is ‘geluk’. De betere benaming hiervoor is
subjectief welzijn. Hiermee wordt gedoeld op de mate van tevredenheid die een individu
ervaart, met betrekking tot verschillende levensaspecten, zowel cognitief als affectief. Al
meer dan 2000 jaar wordt gespeculeerd over de oorzaken en gevolgen van geluk (Nelson,
Layous, Cole & Lyubomirsky, 2016). In een van de eerste, meer concrete onderzoeken
hiernaar, door Ed Diener (geciteerd in Steger, Kashdan & Oishi, 2008), wordt subjectief
welzijn onderverdeeld in drie onafhankelijke elementen: levenstevredenheid, positieve
invloeden en negatieve invloeden. Later is hier het component dankbaarheid aan toegevoegd
(Steger, Kashdan & Oishi, 2008). Inmiddels zijn er meer verschillende indicatoren die
subjectief welzijn aantonen, de meest gebruikte zijn: zelfvertrouwen, optimisme,
, 2
levenstevredenheid en in hoeverre iemand ervaart invloed te hebben op zijn eigen leven. Er
wordt gebruik gemaakt van veel verschillende manieren om subjectief welzijn te meten omdat
er nog geen theorie bestaat die allesomvattend is. Daarom wordt er in dit artikel rekening
gehouden met de multidimensionale aard van subjectief welzijn (Nelson, Layous, Cole &
Lyubomirsky, 2016).
Vaak wordt er een connectie gemaakt tussen subjectief welzijn en geld. Wat gebeurt er
met het algemeen welzijnspeil in een land als de koopkracht stijgt? Maakt meer geld
gelukkig? Een veelal geaccepteerde visie binnen de psychologie is dat geld, ondanks
statistische significantie, weinig invloed heeft op subjectief welzijn (Headey, Muffels &
Wooden, 2008). Dit beeld verandert enigszins wanneer er wordt gekeken naar hoe mensen
hun geld uitgeven, in plaats van naar de hoeveelheid geld die ze bezitten. In dit artikel wordt
dieper ingegaan op pro-sociale uitgaven. Onder pro-sociale uitgaven verstaan we koopgedrag
dat niet alleen gericht is op het eigen welzijn, maar ook op dat van anderen (Steger, Kashdan,
Oishi, 2008). Uit transversaal en longitudinaal onderzoek van Norton, Dunn en Aknin (2008),
is gebleken dat mensen die hun inkomen besteden aan anderen, een grotere voorspelde kans
hebben op geluk. In een nationaal representatieve steekproef met 632 Amerikanen, toonde zij
aan dat persoonlijke uitgaven niet gerelateerd zijn aan subjectief welzijn, in tegenstelling tot
pro-sociale uitgaven. Daarnaast bleek uit een veldstudie over financiële meevallers, dat de
deelnemers die willekeurig werden toegewezen om geld aan anderen uit te geven, meer geluk
ervaarden dan degenen die waren aangewezen om geld aan zichzelf uit te geven (Norton,
Dunn, Aknin, 2008). De resultaten van een onderzoek gebaseerd op twee dagelijkse
dagboekstudies bij 65 studenten, tonen ook aan dat pro-sociale uitgaven een grote invloed
hebben op de kwestie of mensen hun leven als bevredigend en zinvol ervaren (Steger,
Kashdan, Oishi, 2008). Tientallen andere onderzoeken door Chancellor et al., Layous et al.,
Lyubomirsky, Sheldon, et al., Nelson et al., Otake et al., Sheldon et al., Weinstein & Ryan
(geciteerd in Nelson, Layous, Cole & Lyubomirsky, 2016) stellen ook dat het helpen van
anderen leidt tot een toename in subjectief welzijn.
Dat pro-sociale uitgaven het subjectief welzijn van mensen kan beïnvloeden is
bewezen. Er is nog weinig bekend gemaakt over welke factoren dit positieve verband kunnen
verklaren. In dit literatuuronderzoek luidt de centrale onderzoeksvraag daarom als volgt:
welke factoren beïnvloeden de relatie tussen pro-sociale uitgaven en subjectief welzijn? In dit
artikel komen twee verschillende factoren aan bod. Er wordt gekeken naar de autonomie die
een persoon ervaart en naar sociale relaties die verbeterd worden. In de discussie wordt
uitgewerkt in hoeverre er sprake is van tekortkomingen in de studies. Daarnaast wordt
