Les 5 – Ervaringsleren: Onthemen met kwetsbare jongeren. Wat kunnen we
leren van Oikoten?
Inleiding
Oikoten = organisatie die binnen de Integrale Jeugdhulp langdurige staptochten en werkprojecten in
gastfamilies aanbiedt als alternatief voor gesloten instellingen.
De staptochten van Oikoten
Wat
- Opgericht in 1982 door twee sociaal werkers
- Inspiratie uit ‘Vision Quest’ coast to coast walk in VS
- Oikoten is afgeleid van het Griekse ‘oikos’ (=weg van huis, op eigen kracht)
- Oude hoeve als thuisbasis in België
- Staptocht naar Santiago, later ook andere bestemmingen en werkprojecten
- Gefinancierd als project tot 2013 – sindsdien structureel onder vzw Alba
- 450 jongeren in 30 jaar
- Oikoten maakt deel uit van het team ‘ondersteunende begeleiding’ binnen organisatie Alba
- Aantal diensten onder de noemer ‘herstelgerichte en constructieve afhandeling ‘ (HCA)
- Korte time-out projecten en andere krachtgerichte ervaringstrajecten voor jongeren
Doelgroep:
“Mensen met een normale jeugd weten niet wat het is om te leven vanuit een gebroken
achtergrond zonder de instrumenten en de ‘juiste’ vaardigheden en manieren”
- ‘kwetsbare’ jongeren tussen 15 en 18 jaar
- Gebrek aan toekomstperspectief
- Stigmatiserende ‘delinquent’ of ‘anti-sociaal’ is vervangen
- Schoolverlaters, missen degelijke steunfiguren waar ze beroep op kunnen doen in tijden van
miserie
- Jonge daders die onder bewind staan omwille van veroordelingen door de jeugdrechtbank
- Meesten verblijven in een gesloten instelling, geschiedenis van drugmisbruik, krijgen
antipsychotica en antidepressiva voorgeschreven
- Langdurig instellingsverleden + problematische band met de ouders zorgt ervoor dat ze
hunkeren naar ouderliefde en erkenning
- Hebben weinig vertrouwen in hun vaardigheden
- Moeilijkheden om impulsen en emoties te controleren, staan negatief tegenover omgeving en
leggen schuld van hun situatie gemakkelijk bij de ander
- Lijken sterk en cool, maar verlangen naar liefde en erkenning
, Wanneer en waarom
“Jeugdrechter en consulent geven toestemming”
- Jongeren nemen deel aan het programma wanneer de andere opties zijn uitgeput
- Ze hopen hun leven een nieuwe richting te geven
- Gesloten instellingen zijn de laatste fase in een lange reeks van plaatsingen + worden ervaren
als het einde van hun hoop en dromen
- Aanvraag (brief) is gebaseerd op vrijwillige keuze = bewuste keuze om teugels van het leven
opnieuw in handen te nemen
- Team van Oikoten kiest diegene die en stevig gemotiveerd is en het meest baat zou hebben
bij zo’n staptocht – kandidaten zonder perspectief en weinig context
- Na grondig gesprek volgt al dan niet de goedkeuring
Eerste tocht
- Groep van 6 jongeren en 2 begeleiders
- Liep stroef met zo’n grote groep = 1 op 1 of 1 op 2 begeleiding
- Boek “ik dus naar Compostella”:
Radicale breuk met het verleden
Nieuwe omgeving “weg van huis”
o Persoonlijke keuze
o Geen therapie
o Een te ondertekenen overeenkomst
Binnen 4 ‘regels’
Geen gsm of MP3
Regels van het land respecteren
Alles te voet
Geen gedrag dat de eenheid van de groep in gevaar brengt
Wat na selectie
- De projectleider begint met de voorbereiding
- Hij contacteert relevante netwerk van de jongere (familieleden, jeugdrechter, consulent en
persoon die tocht zal begeleiden)
- Alle betrokken dragen bij aan overeenkomst waarbij elke partner zijn verwachtingen en
engagement uitschrijft als evenwaardige partner
- Begeleider tekent de tocht uit (3 maanden), hij kiest de bestemming en ontwerpt schema
van vertrek tot aankomst met een rustdag om de 10 dagen en 25 km per dag
- Jongere en begeleider kiezen elk een steunfiguur ‘achterban’
- Deze persoon volgt zijn partner ‘van op afstand’ en komt de wandelaars 1 keer gedurende de
tocht bezoeken
- Steunfiguur van de begeleider stapt een week mee, achterban van de jongere engageert zich
ertoe om de jongere na de tocht op te volgen
leren van Oikoten?
Inleiding
Oikoten = organisatie die binnen de Integrale Jeugdhulp langdurige staptochten en werkprojecten in
gastfamilies aanbiedt als alternatief voor gesloten instellingen.
De staptochten van Oikoten
Wat
- Opgericht in 1982 door twee sociaal werkers
- Inspiratie uit ‘Vision Quest’ coast to coast walk in VS
- Oikoten is afgeleid van het Griekse ‘oikos’ (=weg van huis, op eigen kracht)
- Oude hoeve als thuisbasis in België
- Staptocht naar Santiago, later ook andere bestemmingen en werkprojecten
- Gefinancierd als project tot 2013 – sindsdien structureel onder vzw Alba
- 450 jongeren in 30 jaar
- Oikoten maakt deel uit van het team ‘ondersteunende begeleiding’ binnen organisatie Alba
- Aantal diensten onder de noemer ‘herstelgerichte en constructieve afhandeling ‘ (HCA)
- Korte time-out projecten en andere krachtgerichte ervaringstrajecten voor jongeren
Doelgroep:
“Mensen met een normale jeugd weten niet wat het is om te leven vanuit een gebroken
achtergrond zonder de instrumenten en de ‘juiste’ vaardigheden en manieren”
- ‘kwetsbare’ jongeren tussen 15 en 18 jaar
- Gebrek aan toekomstperspectief
- Stigmatiserende ‘delinquent’ of ‘anti-sociaal’ is vervangen
- Schoolverlaters, missen degelijke steunfiguren waar ze beroep op kunnen doen in tijden van
miserie
- Jonge daders die onder bewind staan omwille van veroordelingen door de jeugdrechtbank
- Meesten verblijven in een gesloten instelling, geschiedenis van drugmisbruik, krijgen
antipsychotica en antidepressiva voorgeschreven
- Langdurig instellingsverleden + problematische band met de ouders zorgt ervoor dat ze
hunkeren naar ouderliefde en erkenning
- Hebben weinig vertrouwen in hun vaardigheden
- Moeilijkheden om impulsen en emoties te controleren, staan negatief tegenover omgeving en
leggen schuld van hun situatie gemakkelijk bij de ander
- Lijken sterk en cool, maar verlangen naar liefde en erkenning
, Wanneer en waarom
“Jeugdrechter en consulent geven toestemming”
- Jongeren nemen deel aan het programma wanneer de andere opties zijn uitgeput
- Ze hopen hun leven een nieuwe richting te geven
- Gesloten instellingen zijn de laatste fase in een lange reeks van plaatsingen + worden ervaren
als het einde van hun hoop en dromen
- Aanvraag (brief) is gebaseerd op vrijwillige keuze = bewuste keuze om teugels van het leven
opnieuw in handen te nemen
- Team van Oikoten kiest diegene die en stevig gemotiveerd is en het meest baat zou hebben
bij zo’n staptocht – kandidaten zonder perspectief en weinig context
- Na grondig gesprek volgt al dan niet de goedkeuring
Eerste tocht
- Groep van 6 jongeren en 2 begeleiders
- Liep stroef met zo’n grote groep = 1 op 1 of 1 op 2 begeleiding
- Boek “ik dus naar Compostella”:
Radicale breuk met het verleden
Nieuwe omgeving “weg van huis”
o Persoonlijke keuze
o Geen therapie
o Een te ondertekenen overeenkomst
Binnen 4 ‘regels’
Geen gsm of MP3
Regels van het land respecteren
Alles te voet
Geen gedrag dat de eenheid van de groep in gevaar brengt
Wat na selectie
- De projectleider begint met de voorbereiding
- Hij contacteert relevante netwerk van de jongere (familieleden, jeugdrechter, consulent en
persoon die tocht zal begeleiden)
- Alle betrokken dragen bij aan overeenkomst waarbij elke partner zijn verwachtingen en
engagement uitschrijft als evenwaardige partner
- Begeleider tekent de tocht uit (3 maanden), hij kiest de bestemming en ontwerpt schema
van vertrek tot aankomst met een rustdag om de 10 dagen en 25 km per dag
- Jongere en begeleider kiezen elk een steunfiguur ‘achterban’
- Deze persoon volgt zijn partner ‘van op afstand’ en komt de wandelaars 1 keer gedurende de
tocht bezoeken
- Steunfiguur van de begeleider stapt een week mee, achterban van de jongere engageert zich
ertoe om de jongere na de tocht op te volgen
