Intervention mapping
Www.nursing.nl (Foto: Arno Massee)
1
,Inhoudsopgave
Inleiding................................................................................................................................... 4
Stap 1 – Gezondheidskundige analyse...................................................................................5
1.1 Wat is het gezondheidsprobleem? Welke invloed heeft het gezondheidsprobleem op de
kwaliteit van leven? > Analyse aan de hand van gezondheidsindicatoren.........................................5
1.1.1 Gezondheidsprobleem...........................................................................................................5
1.1.2 Invloed van het gezondheidsprobleem op de kwaliteit van leven m.b.t. de casus.....................5
1.1.3 Definitie van het gezondheidsprobleem kindermishandeling....................................................5
1.1.4 Voorbeelden en vormen van kindermishandeling zijn................................................................5
1.2 Gezondheidsindicatoren...............................................................................................................6
1.2.1 Mortaliteit.................................................................................................................................6
1.2.2 Prevalentie.................................................................................................................................6
1.2.2.1 Tabel prevalentieschatting in percentages.........................................................................6
1.2.3....................................................................................................................................................7
............................................................................................................................................................7
1.2.5 Spreiding en incidentie...............................................................................................................7
1.2.5.1 Tabel kerncijfers Veilig Thuis...............................................................................................7
1.2.5.2 Tabel aantal binnengekomen meldingen............................................................................8
1.2.6 Zelfredzaamheid........................................................................................................................9
1.3 Gevolgen van kindermishandeling..............................................................................................10
1.3.2 Lichamelijke verwaarlozing......................................................................................................10
1.3.4 Korte en langetermijngevolgen van verwaarlozing..................................................................10
1.3.4.1 Korte termijngevolgen van verwaarlozing “Mishandelde jeugdigen hebben een twee tot
drie keer hoger risico op een onveilige gehechtheid” (Baer & Martinez, 2006; Van IJzendoorn,
Schuengel, & Bakermans - Kranenburg, 1999).............................................................................10
1.3.4.2 Lange termijngevolgen van verwaarlozing De Adverse Childhood Experiences (ACE)-
studie (Felitti et al., 1998) heeft onderzoek gedaan voor de belemmerende
langetermijngevolgen van negatieve ervaringen in de kindertijd door kindermishandeling en
andere problemen binnen het gezin. Hieruit is gebleken dat er een verband zit tussen het
meemaken van negatieve ervaringen in de kindertijd en (het risico op) roken, ernstig
overgewicht, lichamelijke inactiviteit, risicovol seksueel gedrag, een lager inkomen, depressieve
stemming, laag zelfbeeld en poging tot suïcide. Hoe meer verschillende soorten negatieve
ervaring men in vroegere jaren heeft meegemaakt, hoe hoger het risico op de bovengenoemde
problematiek................................................................................................................................11
1.4 Wat is de relatie tussen het gezondheidsprobleem en het gezondheidsgedrag? >
Gedragsanalyse met een inventarisatie van relevante leefstijlindicatoren.............................11
2
, 1.4.1 Wat is de relatie tussen het gezondheidsprobleem en de omgeving? > Omgevingsanalyse met
een inventarisatie van relevante omgevingsfactoren.......................................................................11
2.2 Matrix van gedragsdeterminanten, gedragsdoelen en veranderdoelen....................................14
Stap 3 - Methoden en theorieën om intentie en gedrag te veranderen..................................16
3.1 Verschillende methodieken:.......................................................................................................16
3.2 Stages of change.........................................................................................................................16
3.2.1 Precontemplatie...................................................................................................................17
3.2.2 Contemplatie...........................................................................................................................17
3.2.3 Preparatie............................................................................................................................17
3.2.4 Actie.....................................................................................................................................17
3.2.5 Consolidatie.........................................................................................................................17
3.3 Conclusie Stages of change van Frederik....................................................................................17
Stap 4 – Ontwerp van de gezondheidskundige analyse........................................................19
4.1 Contact leggen met de patiënt – risicoperceptie........................................................................20
4.2 Verandering van gedragsdeterminanten – Attitudes veranderen..............................................21
4.3 Veranderen van de gedragsdeterminant subjectieve normen en sociale invloed......................21
4.5 Gedragsverandering...................................................................................................................22
4.6 Gedragsbehoud..........................................................................................................................22
4.7 Nawoord.....................................................................................................................................23
5.1 EHealth.......................................................................................................................................27
5.2 Nawoord.....................................................................................................................................28
Stap 6 – Evaluatieplan.......................................................................................................... 29
6.1 Effectiviteit..................................................................................................................................33
7.0 Algehele conclusie.......................................................................................................... 34
Bijlage 1................................................................................................................................ 35
Bijlage 2................................................................................................................................ 36
Plan van aanpak................................................................................................................... 46
Literatuurlijst.......................................................................................................................... 47
3
, Inleiding
In dit verslag is te zien hoe wij hebben gewerkt met intervention mapping. Door middel van
intervention mapping kunnen wij op basis van evidence gezondheidskundige interventies ontwikkelen
en uitvoeren.
Wij zijn begonnen met het inzicht krijgen in de gezondheidsproblemen die spelen in de toegewezen
casus. Dit hebben wij gedaan aan de hand van gezondheidsindicatoren en het bepalen van leefstijl-
en omgevingsfactoren. Onze casus gaat over Frederik, Frederik is op 18-jarige leeftijd vader
geworden, inmiddels is Frederik 21. Hij moet alleen voor zijn zoontje Kasper zorgen omdat zijn
toenmalige vriendin ergens anders is gaan wonen om te werken aan haar carrière. Frederik is overdag
aan het werk en ’s avonds is hij vaak weg, hij laat zijn zoontje dan alleen thuis. De buurvrouw heeft
een melding gedaan bij de huisarts omdat zij het gevoel heeft dat Frederik de opvoeding niet aan kan.
Uit de casus komt naar voren dat Frederik zijn zoontje mogelijk verwaarloosd. De hele casus is te
vinden in de bijlage.
Naast dat wij de gezondheidsproblemen in de casus hebben geanalyseerd, hebben wij ook doelen
opgesteld om ervoor te zorgen dat Frederik zich gezond gaat gedragen. Verder hebben wij onderzoek
gedaan naar screeningsmethoden, eHealth, de ontwikkelingspsychologie en passende interventies
om de doelen te bereiken. Na het ontwikkelen van de interventies hebben wij een implementatie- en
een evaluatieplan gemaakt.
4
Www.nursing.nl (Foto: Arno Massee)
1
,Inhoudsopgave
Inleiding................................................................................................................................... 4
Stap 1 – Gezondheidskundige analyse...................................................................................5
1.1 Wat is het gezondheidsprobleem? Welke invloed heeft het gezondheidsprobleem op de
kwaliteit van leven? > Analyse aan de hand van gezondheidsindicatoren.........................................5
1.1.1 Gezondheidsprobleem...........................................................................................................5
1.1.2 Invloed van het gezondheidsprobleem op de kwaliteit van leven m.b.t. de casus.....................5
1.1.3 Definitie van het gezondheidsprobleem kindermishandeling....................................................5
1.1.4 Voorbeelden en vormen van kindermishandeling zijn................................................................5
1.2 Gezondheidsindicatoren...............................................................................................................6
1.2.1 Mortaliteit.................................................................................................................................6
1.2.2 Prevalentie.................................................................................................................................6
1.2.2.1 Tabel prevalentieschatting in percentages.........................................................................6
1.2.3....................................................................................................................................................7
............................................................................................................................................................7
1.2.5 Spreiding en incidentie...............................................................................................................7
1.2.5.1 Tabel kerncijfers Veilig Thuis...............................................................................................7
1.2.5.2 Tabel aantal binnengekomen meldingen............................................................................8
1.2.6 Zelfredzaamheid........................................................................................................................9
1.3 Gevolgen van kindermishandeling..............................................................................................10
1.3.2 Lichamelijke verwaarlozing......................................................................................................10
1.3.4 Korte en langetermijngevolgen van verwaarlozing..................................................................10
1.3.4.1 Korte termijngevolgen van verwaarlozing “Mishandelde jeugdigen hebben een twee tot
drie keer hoger risico op een onveilige gehechtheid” (Baer & Martinez, 2006; Van IJzendoorn,
Schuengel, & Bakermans - Kranenburg, 1999).............................................................................10
1.3.4.2 Lange termijngevolgen van verwaarlozing De Adverse Childhood Experiences (ACE)-
studie (Felitti et al., 1998) heeft onderzoek gedaan voor de belemmerende
langetermijngevolgen van negatieve ervaringen in de kindertijd door kindermishandeling en
andere problemen binnen het gezin. Hieruit is gebleken dat er een verband zit tussen het
meemaken van negatieve ervaringen in de kindertijd en (het risico op) roken, ernstig
overgewicht, lichamelijke inactiviteit, risicovol seksueel gedrag, een lager inkomen, depressieve
stemming, laag zelfbeeld en poging tot suïcide. Hoe meer verschillende soorten negatieve
ervaring men in vroegere jaren heeft meegemaakt, hoe hoger het risico op de bovengenoemde
problematiek................................................................................................................................11
1.4 Wat is de relatie tussen het gezondheidsprobleem en het gezondheidsgedrag? >
Gedragsanalyse met een inventarisatie van relevante leefstijlindicatoren.............................11
2
, 1.4.1 Wat is de relatie tussen het gezondheidsprobleem en de omgeving? > Omgevingsanalyse met
een inventarisatie van relevante omgevingsfactoren.......................................................................11
2.2 Matrix van gedragsdeterminanten, gedragsdoelen en veranderdoelen....................................14
Stap 3 - Methoden en theorieën om intentie en gedrag te veranderen..................................16
3.1 Verschillende methodieken:.......................................................................................................16
3.2 Stages of change.........................................................................................................................16
3.2.1 Precontemplatie...................................................................................................................17
3.2.2 Contemplatie...........................................................................................................................17
3.2.3 Preparatie............................................................................................................................17
3.2.4 Actie.....................................................................................................................................17
3.2.5 Consolidatie.........................................................................................................................17
3.3 Conclusie Stages of change van Frederik....................................................................................17
Stap 4 – Ontwerp van de gezondheidskundige analyse........................................................19
4.1 Contact leggen met de patiënt – risicoperceptie........................................................................20
4.2 Verandering van gedragsdeterminanten – Attitudes veranderen..............................................21
4.3 Veranderen van de gedragsdeterminant subjectieve normen en sociale invloed......................21
4.5 Gedragsverandering...................................................................................................................22
4.6 Gedragsbehoud..........................................................................................................................22
4.7 Nawoord.....................................................................................................................................23
5.1 EHealth.......................................................................................................................................27
5.2 Nawoord.....................................................................................................................................28
Stap 6 – Evaluatieplan.......................................................................................................... 29
6.1 Effectiviteit..................................................................................................................................33
7.0 Algehele conclusie.......................................................................................................... 34
Bijlage 1................................................................................................................................ 35
Bijlage 2................................................................................................................................ 36
Plan van aanpak................................................................................................................... 46
Literatuurlijst.......................................................................................................................... 47
3
, Inleiding
In dit verslag is te zien hoe wij hebben gewerkt met intervention mapping. Door middel van
intervention mapping kunnen wij op basis van evidence gezondheidskundige interventies ontwikkelen
en uitvoeren.
Wij zijn begonnen met het inzicht krijgen in de gezondheidsproblemen die spelen in de toegewezen
casus. Dit hebben wij gedaan aan de hand van gezondheidsindicatoren en het bepalen van leefstijl-
en omgevingsfactoren. Onze casus gaat over Frederik, Frederik is op 18-jarige leeftijd vader
geworden, inmiddels is Frederik 21. Hij moet alleen voor zijn zoontje Kasper zorgen omdat zijn
toenmalige vriendin ergens anders is gaan wonen om te werken aan haar carrière. Frederik is overdag
aan het werk en ’s avonds is hij vaak weg, hij laat zijn zoontje dan alleen thuis. De buurvrouw heeft
een melding gedaan bij de huisarts omdat zij het gevoel heeft dat Frederik de opvoeding niet aan kan.
Uit de casus komt naar voren dat Frederik zijn zoontje mogelijk verwaarloosd. De hele casus is te
vinden in de bijlage.
Naast dat wij de gezondheidsproblemen in de casus hebben geanalyseerd, hebben wij ook doelen
opgesteld om ervoor te zorgen dat Frederik zich gezond gaat gedragen. Verder hebben wij onderzoek
gedaan naar screeningsmethoden, eHealth, de ontwikkelingspsychologie en passende interventies
om de doelen te bereiken. Na het ontwikkelen van de interventies hebben wij een implementatie- en
een evaluatieplan gemaakt.
4
