Samenvatting The art and craft of policy advising – David Bromell
H1: Introductie – Theorie en praktijk van effectieve beleidsadvisering
1.1: Voor wie is dit boek en waar gaat het over
Beleid zijn verschillende ideeën of plannen hoe je moet omgaan in bepaalde situaties waarbij
akkoord wordt gegaan door een groep mensen, een zakelijke organisatie, een overheid of politieke
partij. Beleid kan dus ook het idee of plan zijn hoe het juist niet moet. In het boek wordt de publieke
beleidsvorming als incrementele sociale probleemoplossing gezien. De meeste beleidsadvisering is
gericht op verandering en aanhoudende verbetering, radicale innovatie is hierbij vaak ongewenst.
Het is belangrijk om de kunst van beleidsadvisering te blijven verbeteren voor de volgende redenen:
Het ingevoerde beleid heeft invloed op veel mensen
Er moet verantwoording worden afgedragen aan de belastingbetalers
Professionele zaken moeten zich blijven aanpassen aan nieuwe uitdagingen
1.2: De ambtenaar als analist, adviseur en behartiging
Ambtenaren vervullen dus drie functies, waarbij er wel overeenkomsten zijn tussen deze
verschillende functies.
Beleidsanalyse: verzameling van relevante data en de transformatie naar informatie ter
ondersteuning van de besluitvorming.
Beleidsadvies: het gat tussen de analyse en het besluit. Gaat om de ondersteuning van de
besluitvormers bij de selectie en implementatie van de gewenste beleidsopties. Het gaat hier
met name om communicatie en aanbevelingen doen. Hierbij moet gelet worden op neutraal
advies, de lange termijn belangen en het waarborgen van de democratie.
Beleidsbehartiging: probeert te overtuigen en pleit voor de aanbevolen opties. Hierbij moet wel
voorzichtig gewerkt worden, omdat de ongekozen autoriteiten zich bemoeien met het publieke
bestuur.
1.3: Beleidvorming in theorie en praktijk
In de theorie wordt de beleidsvorming vaak gezien als bepaalde fases of een cyclus. Echter zijn deze
fases wat minder statig in de praktijk. Het probleem met beleidscyclussen en fasemodellen is dat zij
weinig te maken hebben met de beleidsanalyse en advisering zoals het eigenlijk gebeurd. Dit komt
door de volgende redenen:
Het is onduidelijk wanneer de ene fase is voltooid en wanneer de andere fase begint. Er kan
dus beter gedacht worden vanuit een constant proces waarbij de fases door elkaar heen lopen.
Een model versimpeld een complex proces waarbij herhaling, uitproberen en falen bij komt
kijken.
Modellen benadrukken vaan de top-down benadering. De invloed van non-staat actoren,
burgers of gemeenschappen worden hierbij vaak niet meegenomen.
Modellen zijn echter niet waardeloos, ze kunnen wel enige vastigheid bieden in een complex proces.
Het geeft houvast bij het proces, het kan je een idee geven waar je aan moet denken.
Een belangrijke boodschap uit het boek is dat effectieve beleidsadvisering niet per se gaat om
cyclussen, fases en stappen maar om relaties, integriteit en communicatie.
Relaties: effectief beleidsadvisering heeft het behoud van relaties nodig en verschillend publiek
voor jouw advies; je moet je kunnen aanpassen aan je klanten. Het is hierbij belangrijk om
vertrouwen en geloof te winnen van de besluitmakers.
Integriteit: het is belangrijk om de persoonlijke en professionele integriteit ten alle tijden te
waarborgen.
Communicatie: het gaat om de macht van overtuiging, de communicatie moet dus effectief zijn;
zowel fysiek als schriftelijk.
1
,1.4: Het leren van de functie
Veel beleidsadviseurs bekleden hun baan zonder formele training in het publieke beleid. Dit kan een
dit voordelig zijn, door de open visie. Aan de andere kant kan dit te weinig vertrouwen geven bij
politici of managers. Het is in ieder geval belangrijk dat er een juiste relatie met zekerheid is tussen
de adviseur en de besluitmaker. Het creëren van een fijne relatie is dus een kunst; hier zijn geen
regels over op te stellen. Wel is het belangrijk om te blijven leren door mentoren of educatie. Het
gaat hierbij om training en ontwikkeling. Je moet mensen zoeken die bepaalde competenties of
ervaring hebben en contact maken met deze mensen, zij kunnen jou dan dingen leren over het vak.
1.5: Ethische beleidsadvisering
Effectieve beleidsadviseurs zijn vertrouwenswaardig, dit is een samenkomst van karakter en
competentie. Ethiek binnen beleidsadvies is belangrijk door de volgende redenen:
De staat is geen vrijwillige vereniging. Het is een onvrijwillige vereniging die iedereen binnen
een bepaald gebied omvat en dwingende bevoegdheden over ons uitoefent.
De mensen aan wie advies wordt gegeven leven een druk leven met meerdere
verantwoordelijkheden. Er kan van hen niet verwacht worden dat alle informatie en details van
elk beleid en project voor ogen houden.
Beleidsadviseurs zijn geen ambtenaren; de overheid moet dus gediend worden.
Door verschillende auteurs worden er verschillende ethische competenties opgesteld. Bromell kiest
voor de volgende vier competenties:
Beleefdheid: de capaciteit om bij te dragen in rationeel en reflectief oordeel dat toerekenbaar
is voor een divers publiek.
Trouw aan de publieke belangen op de lange termijn.
Respect voor de burgers als verantwoordelijke agenten: omdat mensen meer zijn dan de
onderwerpen van de beleidsinterventies.
Voorzichtigheid: het uitdragen van praktische wijsheid geïnformeerd door de kritische reflectie
op opgebouwde ervaring in concrete situaties.
2
, H2: Wie zijn mijn klanten en wat hebben zij van mij nodig?
2.1: Introductie
Het is in de publieke sector gebruikelijk om meerdere en concurrerende klanten te hebben. Maar
algemeen gezien is de burger de belangrijkste indirecte klant. Professionaliteit is hierbij dus erg
belangrijk. Het is goed om als een effectieve beleidsadvies een stabiele klantenfocus te hebben,
daarbij is ook een scheiding tussen de klant en de consument. De belangrijkste regel binnen de
consumentgerichte beleidsadvisering is simpel: behandel anderen zoals jijzelf behandeld wil worden.
Dit hoofdstuk gaat dus verder in op het idee van consument en klant en de verantwoordelijkheden
van een beleidsadviseur.
2.2: Theorie en praktijk
2.2.1: Consumenten en klanten
Consument: koopt of ontvangt de goederen of diensten.
Klant: is een loyale en terugkerende klant of iemand die een doorlopende zakelijke of
professionele relatie is aangegaan met een leverancier van goederen of diensten.
Nu onderscheid is gemaakt tussen een klant en consument, kunnen de volgende dingen worden
gesteld:
De term klant impliceert een lopende professionele of zakelijke relatie met bepaalde expliciete
of impliciete verwachten over gedrag, verplichtingen en plichten.
Als er meerdere concurrerende klanten zijn, is het soms nodig om onderscheid te maken tussen
primaire en secundaire klanten. We kijken hierbij vaak naar de politieke en organisatorische
hiërarchie in relatie met de eigen positie en rol in de organisatie.
Met de betrokkenheid van andere actoren, kan het helpen om hen te zien als consumenten in
plaats van klanten. Tijdens de relatie met sommige actoren kunnen zij veranderen van
consumenten naar klanten, maar zullen niet de primaire klant worden.
Of we nu omgaan met klanten of consumenten, effectieve beleidsadviseurs hebben als
constant doel om goede service te leveren vanuit een consumenten perspectief.
Een belangrijke ontwikkeling in de publieke sector in de jaren 80 en 90 was de introductie en
overgang naar NPM. Dit houdt het volgende in:
New public management: een benadering waarbij meer aandacht kwam voor een private visie
op publiek management. Het gaat hierbij ook om de principaal-agent relatie; de overheid als
principaal voor agenten in de publieke diensten en het publiek als principaal voor de gekozen
en toegewezen publieke medewerkers agenten. Er kwam dus meer oog voor
klantvriendelijkheid. Hierbij zijn drie dilemma’s van kracht; output/uitkomsten,
reactievermogen/gratis en openhartig advies en klant/burger.
2.2.2: Iemands plaats weten in het constitutionele stelsel van dingen
De volgende zaken zijn belangrijk bij een publieke ambtenaar:
Om te handelen in lijn met de wet
Om doordrenkt te zijn met de geest van dienstbaarheid aan de gemeenschap
Om vrij en openhartig advies te geven aan ministers en andere autoriteiten en om
verantwoordelijk te handelen
Als de wetgeving het toelaat, onafhankelijk te opereren betreft de wet
Ambtenaren werken dus in een democratisch geheel, transparantie en in lijn van de wet handelen
zijn hierbij dus belangrijk. Echter is het in de praktijk vaak niet zo eenduidig als in de theorie wordt
gesteld. Het is belangrijk om te denken aan de mate van controversie betreft de publieke kwestie, de
onmogelijkheid of onbereidheid van politici om zich uit te laten over een kwestie en de relatie macht
van twee partijen.
3
H1: Introductie – Theorie en praktijk van effectieve beleidsadvisering
1.1: Voor wie is dit boek en waar gaat het over
Beleid zijn verschillende ideeën of plannen hoe je moet omgaan in bepaalde situaties waarbij
akkoord wordt gegaan door een groep mensen, een zakelijke organisatie, een overheid of politieke
partij. Beleid kan dus ook het idee of plan zijn hoe het juist niet moet. In het boek wordt de publieke
beleidsvorming als incrementele sociale probleemoplossing gezien. De meeste beleidsadvisering is
gericht op verandering en aanhoudende verbetering, radicale innovatie is hierbij vaak ongewenst.
Het is belangrijk om de kunst van beleidsadvisering te blijven verbeteren voor de volgende redenen:
Het ingevoerde beleid heeft invloed op veel mensen
Er moet verantwoording worden afgedragen aan de belastingbetalers
Professionele zaken moeten zich blijven aanpassen aan nieuwe uitdagingen
1.2: De ambtenaar als analist, adviseur en behartiging
Ambtenaren vervullen dus drie functies, waarbij er wel overeenkomsten zijn tussen deze
verschillende functies.
Beleidsanalyse: verzameling van relevante data en de transformatie naar informatie ter
ondersteuning van de besluitvorming.
Beleidsadvies: het gat tussen de analyse en het besluit. Gaat om de ondersteuning van de
besluitvormers bij de selectie en implementatie van de gewenste beleidsopties. Het gaat hier
met name om communicatie en aanbevelingen doen. Hierbij moet gelet worden op neutraal
advies, de lange termijn belangen en het waarborgen van de democratie.
Beleidsbehartiging: probeert te overtuigen en pleit voor de aanbevolen opties. Hierbij moet wel
voorzichtig gewerkt worden, omdat de ongekozen autoriteiten zich bemoeien met het publieke
bestuur.
1.3: Beleidvorming in theorie en praktijk
In de theorie wordt de beleidsvorming vaak gezien als bepaalde fases of een cyclus. Echter zijn deze
fases wat minder statig in de praktijk. Het probleem met beleidscyclussen en fasemodellen is dat zij
weinig te maken hebben met de beleidsanalyse en advisering zoals het eigenlijk gebeurd. Dit komt
door de volgende redenen:
Het is onduidelijk wanneer de ene fase is voltooid en wanneer de andere fase begint. Er kan
dus beter gedacht worden vanuit een constant proces waarbij de fases door elkaar heen lopen.
Een model versimpeld een complex proces waarbij herhaling, uitproberen en falen bij komt
kijken.
Modellen benadrukken vaan de top-down benadering. De invloed van non-staat actoren,
burgers of gemeenschappen worden hierbij vaak niet meegenomen.
Modellen zijn echter niet waardeloos, ze kunnen wel enige vastigheid bieden in een complex proces.
Het geeft houvast bij het proces, het kan je een idee geven waar je aan moet denken.
Een belangrijke boodschap uit het boek is dat effectieve beleidsadvisering niet per se gaat om
cyclussen, fases en stappen maar om relaties, integriteit en communicatie.
Relaties: effectief beleidsadvisering heeft het behoud van relaties nodig en verschillend publiek
voor jouw advies; je moet je kunnen aanpassen aan je klanten. Het is hierbij belangrijk om
vertrouwen en geloof te winnen van de besluitmakers.
Integriteit: het is belangrijk om de persoonlijke en professionele integriteit ten alle tijden te
waarborgen.
Communicatie: het gaat om de macht van overtuiging, de communicatie moet dus effectief zijn;
zowel fysiek als schriftelijk.
1
,1.4: Het leren van de functie
Veel beleidsadviseurs bekleden hun baan zonder formele training in het publieke beleid. Dit kan een
dit voordelig zijn, door de open visie. Aan de andere kant kan dit te weinig vertrouwen geven bij
politici of managers. Het is in ieder geval belangrijk dat er een juiste relatie met zekerheid is tussen
de adviseur en de besluitmaker. Het creëren van een fijne relatie is dus een kunst; hier zijn geen
regels over op te stellen. Wel is het belangrijk om te blijven leren door mentoren of educatie. Het
gaat hierbij om training en ontwikkeling. Je moet mensen zoeken die bepaalde competenties of
ervaring hebben en contact maken met deze mensen, zij kunnen jou dan dingen leren over het vak.
1.5: Ethische beleidsadvisering
Effectieve beleidsadviseurs zijn vertrouwenswaardig, dit is een samenkomst van karakter en
competentie. Ethiek binnen beleidsadvies is belangrijk door de volgende redenen:
De staat is geen vrijwillige vereniging. Het is een onvrijwillige vereniging die iedereen binnen
een bepaald gebied omvat en dwingende bevoegdheden over ons uitoefent.
De mensen aan wie advies wordt gegeven leven een druk leven met meerdere
verantwoordelijkheden. Er kan van hen niet verwacht worden dat alle informatie en details van
elk beleid en project voor ogen houden.
Beleidsadviseurs zijn geen ambtenaren; de overheid moet dus gediend worden.
Door verschillende auteurs worden er verschillende ethische competenties opgesteld. Bromell kiest
voor de volgende vier competenties:
Beleefdheid: de capaciteit om bij te dragen in rationeel en reflectief oordeel dat toerekenbaar
is voor een divers publiek.
Trouw aan de publieke belangen op de lange termijn.
Respect voor de burgers als verantwoordelijke agenten: omdat mensen meer zijn dan de
onderwerpen van de beleidsinterventies.
Voorzichtigheid: het uitdragen van praktische wijsheid geïnformeerd door de kritische reflectie
op opgebouwde ervaring in concrete situaties.
2
, H2: Wie zijn mijn klanten en wat hebben zij van mij nodig?
2.1: Introductie
Het is in de publieke sector gebruikelijk om meerdere en concurrerende klanten te hebben. Maar
algemeen gezien is de burger de belangrijkste indirecte klant. Professionaliteit is hierbij dus erg
belangrijk. Het is goed om als een effectieve beleidsadvies een stabiele klantenfocus te hebben,
daarbij is ook een scheiding tussen de klant en de consument. De belangrijkste regel binnen de
consumentgerichte beleidsadvisering is simpel: behandel anderen zoals jijzelf behandeld wil worden.
Dit hoofdstuk gaat dus verder in op het idee van consument en klant en de verantwoordelijkheden
van een beleidsadviseur.
2.2: Theorie en praktijk
2.2.1: Consumenten en klanten
Consument: koopt of ontvangt de goederen of diensten.
Klant: is een loyale en terugkerende klant of iemand die een doorlopende zakelijke of
professionele relatie is aangegaan met een leverancier van goederen of diensten.
Nu onderscheid is gemaakt tussen een klant en consument, kunnen de volgende dingen worden
gesteld:
De term klant impliceert een lopende professionele of zakelijke relatie met bepaalde expliciete
of impliciete verwachten over gedrag, verplichtingen en plichten.
Als er meerdere concurrerende klanten zijn, is het soms nodig om onderscheid te maken tussen
primaire en secundaire klanten. We kijken hierbij vaak naar de politieke en organisatorische
hiërarchie in relatie met de eigen positie en rol in de organisatie.
Met de betrokkenheid van andere actoren, kan het helpen om hen te zien als consumenten in
plaats van klanten. Tijdens de relatie met sommige actoren kunnen zij veranderen van
consumenten naar klanten, maar zullen niet de primaire klant worden.
Of we nu omgaan met klanten of consumenten, effectieve beleidsadviseurs hebben als
constant doel om goede service te leveren vanuit een consumenten perspectief.
Een belangrijke ontwikkeling in de publieke sector in de jaren 80 en 90 was de introductie en
overgang naar NPM. Dit houdt het volgende in:
New public management: een benadering waarbij meer aandacht kwam voor een private visie
op publiek management. Het gaat hierbij ook om de principaal-agent relatie; de overheid als
principaal voor agenten in de publieke diensten en het publiek als principaal voor de gekozen
en toegewezen publieke medewerkers agenten. Er kwam dus meer oog voor
klantvriendelijkheid. Hierbij zijn drie dilemma’s van kracht; output/uitkomsten,
reactievermogen/gratis en openhartig advies en klant/burger.
2.2.2: Iemands plaats weten in het constitutionele stelsel van dingen
De volgende zaken zijn belangrijk bij een publieke ambtenaar:
Om te handelen in lijn met de wet
Om doordrenkt te zijn met de geest van dienstbaarheid aan de gemeenschap
Om vrij en openhartig advies te geven aan ministers en andere autoriteiten en om
verantwoordelijk te handelen
Als de wetgeving het toelaat, onafhankelijk te opereren betreft de wet
Ambtenaren werken dus in een democratisch geheel, transparantie en in lijn van de wet handelen
zijn hierbij dus belangrijk. Echter is het in de praktijk vaak niet zo eenduidig als in de theorie wordt
gesteld. Het is belangrijk om te denken aan de mate van controversie betreft de publieke kwestie, de
onmogelijkheid of onbereidheid van politici om zich uit te laten over een kwestie en de relatie macht
van twee partijen.
3
