Samenvatting H5 elektrische systemen uit systematische natuurkunde VWO 4

H5 – ELEKTRISCHE SYSTEMEN
5.1 ELEKTRISCHE STROOM EN SPANNING


APPARATEN EN ENERGIE
 Stroomkring: spanningsbron + geleiders + apparaat dat elektriciteit omzet in andere energie
 Spanningsbron produceert elektrische energie


LADING EN MATERIE
 Atoommodel van Rutherford: atoom (neutraal) is atoomkern (+) met elektronenwolk(-)
 Lading (Q in C) van 1 elektron (e) is de elementaire lading (1,602 x 10-19)
 Atoom met meer/minder elektronen = ion > Mg2+ heeft 2 elektronen minder > lading is 2e


LADING EN STROOM
 Model van metaal – positieve metaalionen met zich vrije elektronen ertussen
 Spanningsbron > elektronen van + naar –
 Netto verplaatsing lading = elektrische stroom (- naar +) I – Stroomsterkte in A
Q
 I=
t Q – Lading door draad in C
 Stroomkring tekenen d.m.v. elektrotechnische symbolen (Binas 17B)
T – tijd in s

LADING EN ENERGIE U – spanning in V
 Spanning is de meegegeven elektrische energie per 1 Coulomb
E – meegegeven energie in J
∆E
 U=
Q Q – lading in C


METEN VAN SPANNING EN STROOMSTERKTE
 Voltmeter meet spanning, Ampèremeter meet stroomsterkte, Multimeter meet beide
 Stroommeter moet je in serie met het lampje aansluiten, spanningsmeter parallel

5.2 WEERSTAND, GELEIDBAARHEID EN DE WET VAN OHM


WEERSTAND EN GELEIDBAARHEID
G – geleidbaarheid in S
 Elektronen ondervinden elektrische weerstand (R in Ω) door de positieve ionen
 Grote weerstand = kleine geleidbaarheid R – weerstand in Ω
1
 G=
R
 Geleiders hebben hoge geleidbaarheid, Isolatoren hebben lage geleidbaarheid