Hoorcollege 5: Nieuwe cultuurgeschiedenis
Inleiding
- Van Sociale naar Nieuwe Cultuurgeschiedenis: Twee verhalen.
- Crisis binnen sociale geschiedenis rond 1970.
o Vanuit deze crisis nieuwe perspectieven ontwikkeld en nieuwe methoden toegepast
en geïntroduceerd.
o Verandering zat ingebouwd, sprake van harmonieuze ontwikkeling.
- De linguistic turn / cultural turn.
o Sprake van ‘revolutie’ en breuk.
- De nieuwe cultuurgeschiedenis en gender.
1: Crisis binnen sociale geschiedenis rond 1970
- Met alle veranderingen en uitbreidingen bleef er een groot belang voor en vertrouwen in
sociale modellen van verklaringen van grote historische veranderingen.
o Nog altijd blijven werken aan grote verhalen en narratieven.
o Geschiedenis van sociale groepen en bewegingen te bestuderen als uitdrukking van
sociale belangen.
o Grote aandacht voor kwantitatieve benaderingen -> in kaart brengen grote
structurele veranderingen.
Ontevredenheid over stand van zaken. Uitbreiding geschiedenis naar de lagere
klassen. Dominante benaderingen leverden geen complex beeld op van lagere
klassen, bleef gereduceerd beeld.
- Ontevredenheid leidt tot uitbreiden van perspectief naar achterliggende culturele patronen
en drijfveren:
o E.P. Thompson “The Moral Economy of the English Crowd in the Eighteenth Century”.
Hongeropstanden in Engeland.
o Natalie Zemon Davis “The Rites of Violence”.
Religieuze opstanden in Frankrijk.
- Klemtoon op collectieve idealen en overtuigingen doet denken aal oude cultuurgeschiedenis.
Nieuw is de bewuste klemtoon op sociale lagere klassen.
- Centrale problemen:
o Teleurstellende resultaten van grootschalig kwantitatief onderzoek en
reductionistische beeld dat hiermee gepaard ging.
o Sociale categorieën in dit onderzoek refereerden naar iets verschillend per plaats en
tijd.
Crisis van het positivisme.
- Microgeschiedenis:
o Hoe kun je in grotere context en met de aannames die je hebt een kleine
geschiedenis begrijpen?
o Emmanuel Le Roy Ladurie “Montaillou, Village Occitan”.
o Carlo Ginzburg “The Cheese and the Worms”.
- Mentaliteitsgeschiedenis:
o Hoe kun je begrijpen hoe mensen naar de wereld keken en zichzelf en de wereld
begrepen?
o Georges Duby “Les trois orders ou l’imaginaire du féodalisme”.
o Jacques Le Goff “La naissance du Purgatoire”.
Inleiding
- Van Sociale naar Nieuwe Cultuurgeschiedenis: Twee verhalen.
- Crisis binnen sociale geschiedenis rond 1970.
o Vanuit deze crisis nieuwe perspectieven ontwikkeld en nieuwe methoden toegepast
en geïntroduceerd.
o Verandering zat ingebouwd, sprake van harmonieuze ontwikkeling.
- De linguistic turn / cultural turn.
o Sprake van ‘revolutie’ en breuk.
- De nieuwe cultuurgeschiedenis en gender.
1: Crisis binnen sociale geschiedenis rond 1970
- Met alle veranderingen en uitbreidingen bleef er een groot belang voor en vertrouwen in
sociale modellen van verklaringen van grote historische veranderingen.
o Nog altijd blijven werken aan grote verhalen en narratieven.
o Geschiedenis van sociale groepen en bewegingen te bestuderen als uitdrukking van
sociale belangen.
o Grote aandacht voor kwantitatieve benaderingen -> in kaart brengen grote
structurele veranderingen.
Ontevredenheid over stand van zaken. Uitbreiding geschiedenis naar de lagere
klassen. Dominante benaderingen leverden geen complex beeld op van lagere
klassen, bleef gereduceerd beeld.
- Ontevredenheid leidt tot uitbreiden van perspectief naar achterliggende culturele patronen
en drijfveren:
o E.P. Thompson “The Moral Economy of the English Crowd in the Eighteenth Century”.
Hongeropstanden in Engeland.
o Natalie Zemon Davis “The Rites of Violence”.
Religieuze opstanden in Frankrijk.
- Klemtoon op collectieve idealen en overtuigingen doet denken aal oude cultuurgeschiedenis.
Nieuw is de bewuste klemtoon op sociale lagere klassen.
- Centrale problemen:
o Teleurstellende resultaten van grootschalig kwantitatief onderzoek en
reductionistische beeld dat hiermee gepaard ging.
o Sociale categorieën in dit onderzoek refereerden naar iets verschillend per plaats en
tijd.
Crisis van het positivisme.
- Microgeschiedenis:
o Hoe kun je in grotere context en met de aannames die je hebt een kleine
geschiedenis begrijpen?
o Emmanuel Le Roy Ladurie “Montaillou, Village Occitan”.
o Carlo Ginzburg “The Cheese and the Worms”.
- Mentaliteitsgeschiedenis:
o Hoe kun je begrijpen hoe mensen naar de wereld keken en zichzelf en de wereld
begrepen?
o Georges Duby “Les trois orders ou l’imaginaire du féodalisme”.
o Jacques Le Goff “La naissance du Purgatoire”.
