VOORBEELDEN EXAMENVRAGEN
REVALIDATIE IN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG: PREVENTIE EN
BEHANDELING – DAVY VANCAMPFORT
Verklaar de onderstaande begrippen, termen of concepten.
LES 1 – INTRODUCTIE IN GGZ EN HAAR VOORZIENINGEN
PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE (29)
Gaat op zoek naar onderliggende gevoelens, gedachten en motieven. Hierbij gaat men er vaak van uit dat veel
van onze psychische én vaak ook lichamelijke problemen terug te voeren zijn naar ervaringen uit onze prille
kindertijd, zoals een verstoorde hechting tussen ouder en kind. Doordat de patiënt zich van deze onbewuste
processen bewust wordt, kan deze ermee aan de slag gaan en verandering in gang zetten.
COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE (30)
Deze therapievorm vertrekt van de veronderstelling dat alle gedrag is aangeleerd. De therapie is erop gericht
de belemmerende gedrags- en gedachtenpatronen geleidelijk aan te vervangen door ‘gezondere’.
Acceptance en commitment therapie en mindfulness based therapie zijn vormen van cognitieve
gedragstherapie die we ook binnen de kinesitherapie vaak toepassen. Ze zijn erop gericht stil te staan bij de
gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen van de patiënt op een bepaald moment. Zo kan deze
leren te kiezen hoe hij/zij met deze gewaarwordingen omgaat, in plaats van er automatisch op te reageren. De
patiënt probeert gevoelens of gedachten niet zozeer te veranderen. Men accepteert dat ze er zijn, ook al zijn
ze moeilijk.
ERVARINGSGERICHTE THERAPIE (31)
Ook hier is het gevoel en de beleving het uitgangspunt, maar je gaat niet zozeer op zoek naar wat er in het
verleden gebeurde, maar naar wat er vandaag speelt.
In de Gestalttherapie bijvoorbeeld gaat ook aandacht uit naar lichamelijke gewaarwordingen en wordt naast
gesprekken ook gewerkt met lichaamsgerichte oefeningen om meer bewust te worden van wat er precies zich
afspeelt in het lichaam en waarom. Heel wat psychische problemen komen immers lichamelijk tot uiting in de
vorm van lichamelijke vermoeidheid, spierspanning, spierstijfheid, pijn, enzovoort.
SYSTEEMTHERAPIE (32)
Deze therapievorm heeft als uitgangspunt dat problemen grotendeels ontstaan door de manier waarop
mensen met elkaar in interactie staan. Het probleem van één persoon in het gezin wordt dan gezien als een
symptoom van het functioneren van het gezin als geheel. Stoornissen (vb. een eetstoornis, of een kind dat
probleemgedrag vertoont) kunnen een manier zijn om het hele gezin in een, weliswaar wankel, evenwicht te
houden. Dergelijke therapieën gaan dan ook met de relatie of het hele gezin aan de slag. Dit betekent ook dat
je gezinsleden bereid moeten zijn om mee naar de therapeut te komen.
,DE AMBULANTE ZORGVERLENING BINNEN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (53)
Ambulante zorg wordt ook wel extramuraal (buiten de muren) genoemd.
Onder ambulante zorg verstaan we de zorg die niet in een instelling (psyschiatrisch ziekenhuis, psychiatrisch
verzorgingstehuis, etc.) verleend wordt. Mensen die van deze zorg gebruik maken worden niet opgenomen,
wonen veelal zelfstandig, maar hebben wel op een bepaalde manier zorg nodig.
Voorzieningen die werkzaam zijn binnen de ambulante zorgverlening zijn:
De centra voor geestelijke gezondheidszorg (= CGG)
o “consultatiebureaus”: leveren psycho-medische-sociale zorgen
o Gespecialiseerd in een multidisciplinaire aanpak
o Vormen stap in maatschappelijke aanpassing van voormalige patiënten die woonachtig
waren in een gesloten verzorgingstehuis
o Functies
Eerste opvang bieden (analyse, verwijzing, …)
Diagnose stellen
Vroegtijdige detectie psychiatrische problemen
De psychiatrische thuiszorg biedt dan weer een intensief (één huisbezoek/week aan één patiënt)
hulpaanbod aan psychiatrische patiënten.
DE SEMI-MURALE ZORGVERLENING BINNEN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (43)
= tussenvoorzieningen
De mensen die hier gebruik van maken wonen niet zelfstandig, maar hoeven ook niet opgenomen te worden
of in verzorgingstehuis te wonen.
Deze semimurale zorg wordt verleend op de volgende manieren:
Beschermd wonen
o = woonvorm voor mensen met een psychiatrische problemen die geen
ziekenhuisbehandeling meer nodig hebben
o Bewoners wonen individueel of in kleine groepjes, enkele keren per week komt begeleider
langs.
Dagbesteding voor personen met een verstandelijke of lichamelijke beperking
o Doel: personen met een fysieke en/of mentale beperking te assisteren om hun dag zinvol in
te vullen obv hun eigen talenten, interesses en verwachtingen
Beschutte werkplaatsen (= sociale werkplaatsen)
o Doel: bedrijven willen personen met een arbeidshandicap tewerk stellen
DE INTRA-MURALE ZORGVERLENING BINNEN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (38)
De intramurale zorg = zorg die binnen de muren van een instelling verleend wordt en waarbij de mensen
opgenomen worden in deze instelling en hier ook meerdere nachten verblijven, waaronder:
Voorzieningen:
De PAAZ of een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis.
o Dringende psychiatrische crisishulpverlening = crisisinterventie
2
, o Liaisonpsychiatrie
= de scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de geneeskunde in het algemeen
ziekenhuis verkleinen
Psychiatrische ziekenhuizen
o Biedt een specialistische diagnosestelling en behandeling voor mensen met psychiatrische
stoornissen, en dit multidisciplinair. De duur en doelstellingen van de behandeling zijn
afgestemd op de individuele mogelijkheden en behoeften van de patiënt.
o Volledige of partiële hospitalisatie/opname mogelijk
Psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT)
o Bedoeld voor mensen met een langdurige en gestabiliseerde psychiatrische stoornis en voor
mensen met een verstandelijke beperking die nood hebben aan continue begeleiding om
bewoners hun autonomie te herwinnen
o Het is een beschermende collectieve woonvorm
Instelling voor personen met een verstandelijke beperking
o Het verblijven van personen met een verstandelijke beperking die een permanente zorg- en
woonondersteuning nodig hebben
LIAISONPSYCHIATRIE (41)
= scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de geneeskunde in het algemeen ziekenhuis te verkleinen
WAT ZIJN MANTELZORGERS?(51)
Mensen die onbetaald en langdurig zorg verlenen aan een naaste die vanwege problemen extra hulp nodig
heeft.
PARENTEE-PSYLOS (NIET OP SLIDES, WEL BIJ VOORBEELDVRAGEN)
Federatie voor sport en recreatie voor personen met een beperking/kwetsbaarheid
= overkoepelt en ondersteunt sportclubs voor personen met een verstandelijke beperking
- Doelgroep: personen met een verstandelijke beperking
- Doelen:
o Stimulatie tot blijvende vrijetijdsbesteding en gezonde levensstijl
o Brugfunctie zodat patiënten makkelijker kunnen doorstromen naar het reguliere
sportaanbod
3
, 4
REVALIDATIE IN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG: PREVENTIE EN
BEHANDELING – DAVY VANCAMPFORT
Verklaar de onderstaande begrippen, termen of concepten.
LES 1 – INTRODUCTIE IN GGZ EN HAAR VOORZIENINGEN
PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE (29)
Gaat op zoek naar onderliggende gevoelens, gedachten en motieven. Hierbij gaat men er vaak van uit dat veel
van onze psychische én vaak ook lichamelijke problemen terug te voeren zijn naar ervaringen uit onze prille
kindertijd, zoals een verstoorde hechting tussen ouder en kind. Doordat de patiënt zich van deze onbewuste
processen bewust wordt, kan deze ermee aan de slag gaan en verandering in gang zetten.
COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE (30)
Deze therapievorm vertrekt van de veronderstelling dat alle gedrag is aangeleerd. De therapie is erop gericht
de belemmerende gedrags- en gedachtenpatronen geleidelijk aan te vervangen door ‘gezondere’.
Acceptance en commitment therapie en mindfulness based therapie zijn vormen van cognitieve
gedragstherapie die we ook binnen de kinesitherapie vaak toepassen. Ze zijn erop gericht stil te staan bij de
gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen van de patiënt op een bepaald moment. Zo kan deze
leren te kiezen hoe hij/zij met deze gewaarwordingen omgaat, in plaats van er automatisch op te reageren. De
patiënt probeert gevoelens of gedachten niet zozeer te veranderen. Men accepteert dat ze er zijn, ook al zijn
ze moeilijk.
ERVARINGSGERICHTE THERAPIE (31)
Ook hier is het gevoel en de beleving het uitgangspunt, maar je gaat niet zozeer op zoek naar wat er in het
verleden gebeurde, maar naar wat er vandaag speelt.
In de Gestalttherapie bijvoorbeeld gaat ook aandacht uit naar lichamelijke gewaarwordingen en wordt naast
gesprekken ook gewerkt met lichaamsgerichte oefeningen om meer bewust te worden van wat er precies zich
afspeelt in het lichaam en waarom. Heel wat psychische problemen komen immers lichamelijk tot uiting in de
vorm van lichamelijke vermoeidheid, spierspanning, spierstijfheid, pijn, enzovoort.
SYSTEEMTHERAPIE (32)
Deze therapievorm heeft als uitgangspunt dat problemen grotendeels ontstaan door de manier waarop
mensen met elkaar in interactie staan. Het probleem van één persoon in het gezin wordt dan gezien als een
symptoom van het functioneren van het gezin als geheel. Stoornissen (vb. een eetstoornis, of een kind dat
probleemgedrag vertoont) kunnen een manier zijn om het hele gezin in een, weliswaar wankel, evenwicht te
houden. Dergelijke therapieën gaan dan ook met de relatie of het hele gezin aan de slag. Dit betekent ook dat
je gezinsleden bereid moeten zijn om mee naar de therapeut te komen.
,DE AMBULANTE ZORGVERLENING BINNEN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (53)
Ambulante zorg wordt ook wel extramuraal (buiten de muren) genoemd.
Onder ambulante zorg verstaan we de zorg die niet in een instelling (psyschiatrisch ziekenhuis, psychiatrisch
verzorgingstehuis, etc.) verleend wordt. Mensen die van deze zorg gebruik maken worden niet opgenomen,
wonen veelal zelfstandig, maar hebben wel op een bepaalde manier zorg nodig.
Voorzieningen die werkzaam zijn binnen de ambulante zorgverlening zijn:
De centra voor geestelijke gezondheidszorg (= CGG)
o “consultatiebureaus”: leveren psycho-medische-sociale zorgen
o Gespecialiseerd in een multidisciplinaire aanpak
o Vormen stap in maatschappelijke aanpassing van voormalige patiënten die woonachtig
waren in een gesloten verzorgingstehuis
o Functies
Eerste opvang bieden (analyse, verwijzing, …)
Diagnose stellen
Vroegtijdige detectie psychiatrische problemen
De psychiatrische thuiszorg biedt dan weer een intensief (één huisbezoek/week aan één patiënt)
hulpaanbod aan psychiatrische patiënten.
DE SEMI-MURALE ZORGVERLENING BINNEN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (43)
= tussenvoorzieningen
De mensen die hier gebruik van maken wonen niet zelfstandig, maar hoeven ook niet opgenomen te worden
of in verzorgingstehuis te wonen.
Deze semimurale zorg wordt verleend op de volgende manieren:
Beschermd wonen
o = woonvorm voor mensen met een psychiatrische problemen die geen
ziekenhuisbehandeling meer nodig hebben
o Bewoners wonen individueel of in kleine groepjes, enkele keren per week komt begeleider
langs.
Dagbesteding voor personen met een verstandelijke of lichamelijke beperking
o Doel: personen met een fysieke en/of mentale beperking te assisteren om hun dag zinvol in
te vullen obv hun eigen talenten, interesses en verwachtingen
Beschutte werkplaatsen (= sociale werkplaatsen)
o Doel: bedrijven willen personen met een arbeidshandicap tewerk stellen
DE INTRA-MURALE ZORGVERLENING BINNEN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG (38)
De intramurale zorg = zorg die binnen de muren van een instelling verleend wordt en waarbij de mensen
opgenomen worden in deze instelling en hier ook meerdere nachten verblijven, waaronder:
Voorzieningen:
De PAAZ of een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis.
o Dringende psychiatrische crisishulpverlening = crisisinterventie
2
, o Liaisonpsychiatrie
= de scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de geneeskunde in het algemeen
ziekenhuis verkleinen
Psychiatrische ziekenhuizen
o Biedt een specialistische diagnosestelling en behandeling voor mensen met psychiatrische
stoornissen, en dit multidisciplinair. De duur en doelstellingen van de behandeling zijn
afgestemd op de individuele mogelijkheden en behoeften van de patiënt.
o Volledige of partiële hospitalisatie/opname mogelijk
Psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT)
o Bedoeld voor mensen met een langdurige en gestabiliseerde psychiatrische stoornis en voor
mensen met een verstandelijke beperking die nood hebben aan continue begeleiding om
bewoners hun autonomie te herwinnen
o Het is een beschermende collectieve woonvorm
Instelling voor personen met een verstandelijke beperking
o Het verblijven van personen met een verstandelijke beperking die een permanente zorg- en
woonondersteuning nodig hebben
LIAISONPSYCHIATRIE (41)
= scheiding tussen de psychiatrie en de rest van de geneeskunde in het algemeen ziekenhuis te verkleinen
WAT ZIJN MANTELZORGERS?(51)
Mensen die onbetaald en langdurig zorg verlenen aan een naaste die vanwege problemen extra hulp nodig
heeft.
PARENTEE-PSYLOS (NIET OP SLIDES, WEL BIJ VOORBEELDVRAGEN)
Federatie voor sport en recreatie voor personen met een beperking/kwetsbaarheid
= overkoepelt en ondersteunt sportclubs voor personen met een verstandelijke beperking
- Doelgroep: personen met een verstandelijke beperking
- Doelen:
o Stimulatie tot blijvende vrijetijdsbesteding en gezonde levensstijl
o Brugfunctie zodat patiënten makkelijker kunnen doorstromen naar het reguliere
sportaanbod
3
, 4
