Verkapte samenvatting verzuim en arbeidsongeschiktheid
Literatuur 1: UWV-kennisverslag 2020-3
Belangrijkste ontwikkelingen 2018-2020:
De verwachting is dat in 2020 het aantal WW-uitkeringen zal toenemen als gevolg van het
coronavirus. In welke mate is op dit moment niet in schatten.
De instroomstijging bij de WIA in 2019 heeft drie oorzaken: een toename van het aantal
werknemers als gevolg van de economische ontwikkeling, een toename van de instroom van
60-plussers door de verhoging van de pensioenleeftijd en een toename van het aantal
verstrekte voorschotten. De drie oorzaken dragen in ongeveer gelijke mate bij aan de WIA-
stijging. De toename door het aantal voorschotten is een statistisch effect. Gecorrigeerd voor
de extra voorschotten is de stijging van de WIA-instroom 3,6%, niet 5,5%.
Drie factoren die van invloed zijn in het dalen van de WW-uitkeringen door corona:
1. De duur van de crisis
2. Een tweede belangrijke factor is dat de bestaande regeling voor werktijdverkorting (wtv) is
vervangen door een nieuwe regeling: de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging
Werkgelegenheid (NOW) bedrijven met meer dan 20% omzetverlies als gevolg van corona
kunnen een tegemoetkoming krijgen tot maximaal 90% van de loonsom personeel hoeft
niet ontslagen te worden minder WW-uitkeringen
3. De arbeidsmarkt is de derde factor. Het grootste deel van de aanvragen ontslag-WW heeft
betrekking op mensen met een tijdelijk dienstverband tijdelijke contracten worden niet
verlengd en er wordt geen tijdelijk personeel aangenomen dit zal het aantal WW-
aanvragen laten stijgen WW-duur zal gaan toenemen omdat de vacatures voor tijdelijke
dienstverbanden worden ingetrokken waardoor er meer WW-uitkeringen zullen zijn
Drie redenen stijging WIA
1. Verhoging van de pensioensleeftijd van 66 jaar in 2018 naar 66 jaar en 4 maanden in 2019
hierdoor groeit de groep werkende mensen in de leeftijdscategorie 60-plus en neemt het
aantal 60-plussers dat de WIA instroomt toe
2. Stijging in de WIA doordat de economie aantrok in de afgelopen jaren
3. Stijging van het aantal voorschotten in 2019 mensen krijgen een voorschot als de WIA-
aanvraag niet binnen de wettelijke termijn wordt afgehandeld dit komt doordat het UWV
over onvoldoende verzekeringsartsencapaciteit beschikte om het toenemend aantal
benodigde sociaal-medische beoordelingen te verrichten voorschotten van WIA-
uitkeringen worden meegeteld in de WIA-statistiek waardoor door de voorschotten ook de
WIA-aanvragen stijgen.
De WIA kent twee regelingen:
De IVA (Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten) voor mensen die volledig en
duurzaam arbeidsongeschikt zijn.
De WGA (Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten) voor mensen die gedeeltelijk
arbeidsongeschikt zijn (ongeveer een derde van de instromende WGA’ers) of volledig
arbeidsongeschikt zijn met nog kans op verbetering van het arbeidsvermogen (ongeveer
twee derde).
, Binnen de WIA wordt er onderscheid gemaakt in drie herkomstgroepen:
1. Zieke werknemers: mensen die een dienstverband hebben op het moment dat zij ziek
worden en dit gedurende de eerste twee ziektejaren behouden.
2. Zieke WW’ers: mensen die ziek worden terwijl ze een WW-uitkering hebben.
3. Zieke flexwerkers: deze groep bestaat uit eindedienstverbanders (mensen die aan het einde
van hun vaste of tijdelijk dienstverband ziek zijn of ziek worden binnen vier weken daarna) en
uitzendkrachten (idem voor mensen met een uitzendbaan). De begeleiding en re-integratie
van deze groep valt onder verantwoordelijkheid van UWV.
Gevolgen langer doorwerken WIA
Meer 60-plussers meer kans op ziekte en eerder arbeidsongeschikt dan jongeren.
Literatuur 2: Arbobalans, samenvatting
De beroepsbevolking verandert
Werkgelegenheid in de bedrijfseconomische, administratieve en commerciële beroepen
daalt
De arbeidsomstandigheden van werknemers zijn overwegend stabiel, maar de psychosociale
belasting neemt toe
Voorbeelden psychosociale arbeidsbelasting:
Regelmatig kracht moeten zetten
Werken in een ongunstige houding
Herhalende bewegingen maken
Lawaaiige omgeving
Gevaarlijk werk, werken met gevaarlijke stoffen
Emotionele belasting
Ongewenst gedrag door collega’s of externen
Zzp’ers hebben vaker lichamelijk belastend werk en minder werkdruk
Waarom? ZZP’ers ondervinden minder werkdruk door minder hoge taakeisen en meer autonomie
Arbobeleid in bedrijven is niet altijd toereikend of passend
Wettelijke verplichtingen: hebben van een RI&E, een preventiemedewerker, ziekteverzuimbeleid en
een contract met een arbodienstverlener
Wat zijn volgens werkgevers de belangrijkste arbeidsrisico’s? Werkdruk en fysieke belasting
Wat zijn volgens werknemers de belangrijkste arbeidsrisico’s? Werkdruk en werkstress, klachten
van arm, nek, schouders, emotioneel zwaar werk, fysiek zwaar werk
Pensioenleeftijd stijgt verder, leeftijd tot wanneer werknemers kunnen en willen doorwerken neemt
af
Waarom werkt de werknemerspopulatie langer door dan dat zij (nu) zegt te kunnen of te willen?
Door de afschaffing van mogelijkheden om vervroegd uit te treden
Literatuur 1: UWV-kennisverslag 2020-3
Belangrijkste ontwikkelingen 2018-2020:
De verwachting is dat in 2020 het aantal WW-uitkeringen zal toenemen als gevolg van het
coronavirus. In welke mate is op dit moment niet in schatten.
De instroomstijging bij de WIA in 2019 heeft drie oorzaken: een toename van het aantal
werknemers als gevolg van de economische ontwikkeling, een toename van de instroom van
60-plussers door de verhoging van de pensioenleeftijd en een toename van het aantal
verstrekte voorschotten. De drie oorzaken dragen in ongeveer gelijke mate bij aan de WIA-
stijging. De toename door het aantal voorschotten is een statistisch effect. Gecorrigeerd voor
de extra voorschotten is de stijging van de WIA-instroom 3,6%, niet 5,5%.
Drie factoren die van invloed zijn in het dalen van de WW-uitkeringen door corona:
1. De duur van de crisis
2. Een tweede belangrijke factor is dat de bestaande regeling voor werktijdverkorting (wtv) is
vervangen door een nieuwe regeling: de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging
Werkgelegenheid (NOW) bedrijven met meer dan 20% omzetverlies als gevolg van corona
kunnen een tegemoetkoming krijgen tot maximaal 90% van de loonsom personeel hoeft
niet ontslagen te worden minder WW-uitkeringen
3. De arbeidsmarkt is de derde factor. Het grootste deel van de aanvragen ontslag-WW heeft
betrekking op mensen met een tijdelijk dienstverband tijdelijke contracten worden niet
verlengd en er wordt geen tijdelijk personeel aangenomen dit zal het aantal WW-
aanvragen laten stijgen WW-duur zal gaan toenemen omdat de vacatures voor tijdelijke
dienstverbanden worden ingetrokken waardoor er meer WW-uitkeringen zullen zijn
Drie redenen stijging WIA
1. Verhoging van de pensioensleeftijd van 66 jaar in 2018 naar 66 jaar en 4 maanden in 2019
hierdoor groeit de groep werkende mensen in de leeftijdscategorie 60-plus en neemt het
aantal 60-plussers dat de WIA instroomt toe
2. Stijging in de WIA doordat de economie aantrok in de afgelopen jaren
3. Stijging van het aantal voorschotten in 2019 mensen krijgen een voorschot als de WIA-
aanvraag niet binnen de wettelijke termijn wordt afgehandeld dit komt doordat het UWV
over onvoldoende verzekeringsartsencapaciteit beschikte om het toenemend aantal
benodigde sociaal-medische beoordelingen te verrichten voorschotten van WIA-
uitkeringen worden meegeteld in de WIA-statistiek waardoor door de voorschotten ook de
WIA-aanvragen stijgen.
De WIA kent twee regelingen:
De IVA (Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten) voor mensen die volledig en
duurzaam arbeidsongeschikt zijn.
De WGA (Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten) voor mensen die gedeeltelijk
arbeidsongeschikt zijn (ongeveer een derde van de instromende WGA’ers) of volledig
arbeidsongeschikt zijn met nog kans op verbetering van het arbeidsvermogen (ongeveer
twee derde).
, Binnen de WIA wordt er onderscheid gemaakt in drie herkomstgroepen:
1. Zieke werknemers: mensen die een dienstverband hebben op het moment dat zij ziek
worden en dit gedurende de eerste twee ziektejaren behouden.
2. Zieke WW’ers: mensen die ziek worden terwijl ze een WW-uitkering hebben.
3. Zieke flexwerkers: deze groep bestaat uit eindedienstverbanders (mensen die aan het einde
van hun vaste of tijdelijk dienstverband ziek zijn of ziek worden binnen vier weken daarna) en
uitzendkrachten (idem voor mensen met een uitzendbaan). De begeleiding en re-integratie
van deze groep valt onder verantwoordelijkheid van UWV.
Gevolgen langer doorwerken WIA
Meer 60-plussers meer kans op ziekte en eerder arbeidsongeschikt dan jongeren.
Literatuur 2: Arbobalans, samenvatting
De beroepsbevolking verandert
Werkgelegenheid in de bedrijfseconomische, administratieve en commerciële beroepen
daalt
De arbeidsomstandigheden van werknemers zijn overwegend stabiel, maar de psychosociale
belasting neemt toe
Voorbeelden psychosociale arbeidsbelasting:
Regelmatig kracht moeten zetten
Werken in een ongunstige houding
Herhalende bewegingen maken
Lawaaiige omgeving
Gevaarlijk werk, werken met gevaarlijke stoffen
Emotionele belasting
Ongewenst gedrag door collega’s of externen
Zzp’ers hebben vaker lichamelijk belastend werk en minder werkdruk
Waarom? ZZP’ers ondervinden minder werkdruk door minder hoge taakeisen en meer autonomie
Arbobeleid in bedrijven is niet altijd toereikend of passend
Wettelijke verplichtingen: hebben van een RI&E, een preventiemedewerker, ziekteverzuimbeleid en
een contract met een arbodienstverlener
Wat zijn volgens werkgevers de belangrijkste arbeidsrisico’s? Werkdruk en fysieke belasting
Wat zijn volgens werknemers de belangrijkste arbeidsrisico’s? Werkdruk en werkstress, klachten
van arm, nek, schouders, emotioneel zwaar werk, fysiek zwaar werk
Pensioenleeftijd stijgt verder, leeftijd tot wanneer werknemers kunnen en willen doorwerken neemt
af
Waarom werkt de werknemerspopulatie langer door dan dat zij (nu) zegt te kunnen of te willen?
Door de afschaffing van mogelijkheden om vervroegd uit te treden
