Samenvatting Consumentenrecht
Week 1: Inleiding (h. 1 t/m 3)
Waar gaat het consumentenrecht over? (h. 1)
Rechten consument
De consumenten hebben in het kader van het consumentenrecht veel rechten waardoor zij goed
beschermd worden vóór, bij en na het aangaan van een (koop)overeenkomst.
Voor de verkoper is het consumentenrecht van belang omdat de verkoper hierin kan zien wat zijn
verplichtingen zijn jegens de consument zodat de verkoper hier rekening mee kan houden bij het
aanbieden, promoten, verkopen van producten en het bieden van service na het aangaan van de
(koop)overeenkomst.
Koopovereenkomst, art. 7:1 BW.
Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding, art. 6:217 BW.
Consumentenkoop
Art. 7:1 t/m 50 BW zijn zowel op de ‘gewone’ koopovk als op consumentenkoop van toepassing. In het
geval van een consumentenkoop zijn deze regels voor een groot deel dwingend van aard. De
verkoper mag van deze bepalingen niet ten nadele van de consument afwijken.
Hoewel in geval van een overeenkomst op afstand en een overeenkomst buiten de verkoopruimte de
consument extra bescherming krijgt door middel van enkele artikelen die in boek 6 BW zijn
opgenomen, blijven ook de regels voor de consumentenkoop hierop van toepassing.
Wanneer wordt het als een consumentenkoop aangemerkt? Art. 7:5 BW:
− Roerende zaak, art. 3:3 BW;
− Verkoper die handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit;
− Koper, natuurlijk persoon, die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- en beroeps-
activiteit (privédoeleinden).
Geen zaak, wel consumentenkoopregels
− Koop van dieren. Art. 3:2a lid 2 BW;
− Levering van elektriciteit, warmte, koude en gas via leidingen en stadsverwarming,
art. 7:5 lid 5 BW;
− Levering van digitale inhoud, art. 7:5 lid 5 BW;
− Vermogensrechten, art. 7:47 BW.
Gemengde overeenkomst
Overeenkomst van aanneming van werk en een consumentenkoop, art. 7:5 lid 4 BW.
Uitzonderingen
− Diensten;
− Water door leidingen;
− Onroerende zaken.
Regels van dwingend aard
Een groot deel van de kooptitel heeft een dwingend karakter; de handelaar mag niet afwijken van
deze regels. Dit is gedaan omdat je als consumenten anders niets hebt aan de beschermende
regelingen.
Art. 3:40 BW → vernietigbaarheid van de afspraak.
Art. 7:6 lid 1 BW, dwingend recht.
Art. 7:6 lid 2 BW, uitgezonderde regels van dwingend recht.
De handelaar mag niet van de bepalingen (die niet dwingend van aard zijn) standaard in de algemene
voorwaarden, ten nadele van de consument afwijken. Doet hij dat toch, dan zijn die bepalingen in de
algemene voorwaarden onredelijk bezwarend. De consument kan deze bepalingen buiten toepassing
(laten) verklaren. Gevolg → heeft de verkoper in de algemene voorwaarden afgeweken van de
bepalingen die in lid 2 van art. 7:6 BW worden genoemd en heeft de consument de bepalingen in de
algemene voorwaarden vernietigd, dan gelden gewoon de wettelijke bepalingen alsof de verkoper
niets in de algemene voorwaarden heeft opgenomen.
1
,Bronnen (h. 2)
Europees recht
Het ‘nationale’ consumentenrecht van Nederland, maar ook van andere lidstaten, zijn in vergaande
mate beïnvloed door de Europese regels. De EU wil de bescherming voor de consumenten verhogen
in alle lidstaten.
De Europese richtlijnen
Door middel van de richtlijn wordt bepaald welke doelen binnen een bepaald terrein op het gebied van
het consumentenrecht bereikt moeten zijn. De in de richtlijn vermelde regels moeten met andere
woorden in de nationale wetten worden geïmplementeerd.
De Europese verordeningen
Een Europese verordening is rechtstreeks van toepassing. Als burger van een lidstaat kun je hier een
beroep op doen. Bv: de Cosmeticaverordening.
Burgerlijk Wetboek
Boek 7, titel 1 BW.
Boek 3 BW.
Boek 6 BW is van belang omdat hierin de regels met betrekking tot het tot stand komen van een
overeenkomst te vinden zijn.
Ook van belang zijn de Telecommunicatiewet en de Wet handhaving consumentenbescherming.
Jurisprudentie
Ook jurisprudentie is een belangrijke bron van het consumentenrecht. Niet alleen de uitspraken van
de nationale rechters, maar ook van de Europese rechters is erg belangrijk in het kader van het
consumentenrecht.
Aflevering en eigendomsoverdracht (h. 3)
Hoofdverplichting verkoper, art. 7:9 BW: overdracht en afleveren.
Art. 7:9 lid 2 BW: onder aflevering wordt verstaan het stellen van de zaak in het bezit van de koper.
Art. 3:114 BW: het bezit van de zaak is verschaft in het geval wanneer de verkoper de koper in staat
stelt die macht uit te oefenen die hij zelf (dus de verkoper) over de zaak kon uitoefenen. Dit kan op
verschillende manieren geschieden:
− De meest toegepaste manier is dat de verkoper de zaak feitelijk overhandigt waarmee hij aan
zijn verplichting tot aflevering voldoet. “het fysieke bezit of de controle van de zaak door de
consument”.
− Traditio symbolica: bijvoorbeeld het overdragen van de fietssleutels.
− Constituto possessorio: art. 3:115 sub a BW. bijvoorbeeld: je verkoopt een wasmachine, maar
gebruikt hem zelf nog voor een bepaalde periode.
− Traditio brevi manu: het bezit van de zaak wordt verschaft terwijl de verkoper de zaak niet zelf
feitelijk aan de koper geeft.
− Traditio longa manu: wanneer een derde voor de vervreemder de zaak houdt en haar na de
overdracht voor de ontvanger houdt.
Aflevering: verplichting tot eigendomsoverdracht
Art. 3:84 BW, vereisten voor overdracht:
1. Geldige titel;
2. De vervreemder moet beschikkingsbevoegd zijn;
3. Levering.
Art. 7:15 en 7:16 BW geven nog meer eisen hoe een verkochte zaak in eigendom moet worden
overgedragen.
De verkoper is verplicht de verkochte zaak met toebehoren in eigendom over te dragen en af te
leveren. Onder toebehoren wordt onder meer verstaan zaken die nodig zijn om de hoofdzaak te
kunnen gebruiken. Er moet dus van geval tot geval gekeken worden of een ‘iets’ als toebehoren kan
worden aangemerkt.
Als er geen termijn is afgesproken waarbinnen de zaak moet worden afgeleverd, dient het zo snel
mogelijk na het aangaan van de koopovereenkomst te worden afgeleverd. Art. 7:9 lid 4 BW: dit dient
in ieder geval binnen dertig dagen te gebeuren.
2
, Leerdoelen:
− Weet je wanneer er sprake is van consumentenrecht;
− Ken je de belangrijkste bronnen van het consumentenrecht;
− Ken je de rechten en plichten van de consument en verkoper met betrekking tot aflevering en
eigendomsoverdracht van de zaak.
3
Week 1: Inleiding (h. 1 t/m 3)
Waar gaat het consumentenrecht over? (h. 1)
Rechten consument
De consumenten hebben in het kader van het consumentenrecht veel rechten waardoor zij goed
beschermd worden vóór, bij en na het aangaan van een (koop)overeenkomst.
Voor de verkoper is het consumentenrecht van belang omdat de verkoper hierin kan zien wat zijn
verplichtingen zijn jegens de consument zodat de verkoper hier rekening mee kan houden bij het
aanbieden, promoten, verkopen van producten en het bieden van service na het aangaan van de
(koop)overeenkomst.
Koopovereenkomst, art. 7:1 BW.
Een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding, art. 6:217 BW.
Consumentenkoop
Art. 7:1 t/m 50 BW zijn zowel op de ‘gewone’ koopovk als op consumentenkoop van toepassing. In het
geval van een consumentenkoop zijn deze regels voor een groot deel dwingend van aard. De
verkoper mag van deze bepalingen niet ten nadele van de consument afwijken.
Hoewel in geval van een overeenkomst op afstand en een overeenkomst buiten de verkoopruimte de
consument extra bescherming krijgt door middel van enkele artikelen die in boek 6 BW zijn
opgenomen, blijven ook de regels voor de consumentenkoop hierop van toepassing.
Wanneer wordt het als een consumentenkoop aangemerkt? Art. 7:5 BW:
− Roerende zaak, art. 3:3 BW;
− Verkoper die handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit;
− Koper, natuurlijk persoon, die handelt voor doeleinden buiten zijn bedrijfs- en beroeps-
activiteit (privédoeleinden).
Geen zaak, wel consumentenkoopregels
− Koop van dieren. Art. 3:2a lid 2 BW;
− Levering van elektriciteit, warmte, koude en gas via leidingen en stadsverwarming,
art. 7:5 lid 5 BW;
− Levering van digitale inhoud, art. 7:5 lid 5 BW;
− Vermogensrechten, art. 7:47 BW.
Gemengde overeenkomst
Overeenkomst van aanneming van werk en een consumentenkoop, art. 7:5 lid 4 BW.
Uitzonderingen
− Diensten;
− Water door leidingen;
− Onroerende zaken.
Regels van dwingend aard
Een groot deel van de kooptitel heeft een dwingend karakter; de handelaar mag niet afwijken van
deze regels. Dit is gedaan omdat je als consumenten anders niets hebt aan de beschermende
regelingen.
Art. 3:40 BW → vernietigbaarheid van de afspraak.
Art. 7:6 lid 1 BW, dwingend recht.
Art. 7:6 lid 2 BW, uitgezonderde regels van dwingend recht.
De handelaar mag niet van de bepalingen (die niet dwingend van aard zijn) standaard in de algemene
voorwaarden, ten nadele van de consument afwijken. Doet hij dat toch, dan zijn die bepalingen in de
algemene voorwaarden onredelijk bezwarend. De consument kan deze bepalingen buiten toepassing
(laten) verklaren. Gevolg → heeft de verkoper in de algemene voorwaarden afgeweken van de
bepalingen die in lid 2 van art. 7:6 BW worden genoemd en heeft de consument de bepalingen in de
algemene voorwaarden vernietigd, dan gelden gewoon de wettelijke bepalingen alsof de verkoper
niets in de algemene voorwaarden heeft opgenomen.
1
,Bronnen (h. 2)
Europees recht
Het ‘nationale’ consumentenrecht van Nederland, maar ook van andere lidstaten, zijn in vergaande
mate beïnvloed door de Europese regels. De EU wil de bescherming voor de consumenten verhogen
in alle lidstaten.
De Europese richtlijnen
Door middel van de richtlijn wordt bepaald welke doelen binnen een bepaald terrein op het gebied van
het consumentenrecht bereikt moeten zijn. De in de richtlijn vermelde regels moeten met andere
woorden in de nationale wetten worden geïmplementeerd.
De Europese verordeningen
Een Europese verordening is rechtstreeks van toepassing. Als burger van een lidstaat kun je hier een
beroep op doen. Bv: de Cosmeticaverordening.
Burgerlijk Wetboek
Boek 7, titel 1 BW.
Boek 3 BW.
Boek 6 BW is van belang omdat hierin de regels met betrekking tot het tot stand komen van een
overeenkomst te vinden zijn.
Ook van belang zijn de Telecommunicatiewet en de Wet handhaving consumentenbescherming.
Jurisprudentie
Ook jurisprudentie is een belangrijke bron van het consumentenrecht. Niet alleen de uitspraken van
de nationale rechters, maar ook van de Europese rechters is erg belangrijk in het kader van het
consumentenrecht.
Aflevering en eigendomsoverdracht (h. 3)
Hoofdverplichting verkoper, art. 7:9 BW: overdracht en afleveren.
Art. 7:9 lid 2 BW: onder aflevering wordt verstaan het stellen van de zaak in het bezit van de koper.
Art. 3:114 BW: het bezit van de zaak is verschaft in het geval wanneer de verkoper de koper in staat
stelt die macht uit te oefenen die hij zelf (dus de verkoper) over de zaak kon uitoefenen. Dit kan op
verschillende manieren geschieden:
− De meest toegepaste manier is dat de verkoper de zaak feitelijk overhandigt waarmee hij aan
zijn verplichting tot aflevering voldoet. “het fysieke bezit of de controle van de zaak door de
consument”.
− Traditio symbolica: bijvoorbeeld het overdragen van de fietssleutels.
− Constituto possessorio: art. 3:115 sub a BW. bijvoorbeeld: je verkoopt een wasmachine, maar
gebruikt hem zelf nog voor een bepaalde periode.
− Traditio brevi manu: het bezit van de zaak wordt verschaft terwijl de verkoper de zaak niet zelf
feitelijk aan de koper geeft.
− Traditio longa manu: wanneer een derde voor de vervreemder de zaak houdt en haar na de
overdracht voor de ontvanger houdt.
Aflevering: verplichting tot eigendomsoverdracht
Art. 3:84 BW, vereisten voor overdracht:
1. Geldige titel;
2. De vervreemder moet beschikkingsbevoegd zijn;
3. Levering.
Art. 7:15 en 7:16 BW geven nog meer eisen hoe een verkochte zaak in eigendom moet worden
overgedragen.
De verkoper is verplicht de verkochte zaak met toebehoren in eigendom over te dragen en af te
leveren. Onder toebehoren wordt onder meer verstaan zaken die nodig zijn om de hoofdzaak te
kunnen gebruiken. Er moet dus van geval tot geval gekeken worden of een ‘iets’ als toebehoren kan
worden aangemerkt.
Als er geen termijn is afgesproken waarbinnen de zaak moet worden afgeleverd, dient het zo snel
mogelijk na het aangaan van de koopovereenkomst te worden afgeleverd. Art. 7:9 lid 4 BW: dit dient
in ieder geval binnen dertig dagen te gebeuren.
2
, Leerdoelen:
− Weet je wanneer er sprake is van consumentenrecht;
− Ken je de belangrijkste bronnen van het consumentenrecht;
− Ken je de rechten en plichten van de consument en verkoper met betrekking tot aflevering en
eigendomsoverdracht van de zaak.
3
