Hoofdstuk 7: Directe en indirecte kosten
Homogene massafabricage: het maken en verkopen van slechts één product.
Directe kosten: kosten die rechtstreeks in verbinding staan met het product.
(bijvoorbeeld: grondstof-, loon-, afschrijvings- en verpakkingskosten)
Indirecte kosten: kosten die niet rechtstreeks in verbinding staan met het product.
(bijvoorbeeld: huur, verwarmings-, accountants-, bank- en loonkosten)
Opslagmethode: indirecte kosten uitdrukken in een percentage van één of meer
directe kosten. Het toerekenen van indirecte kosten aan de eindproducten wordt ook
wel het verbijzonderen van de indirecte kosten genoemd. Er zijn twee varianten:
- Enkelvoudige (primitieve) opslagmethode
- Meervoudige (verfijnde) opslagmethode
Enkelvoudige (primitieve) opslagmethode: hierbij vormen de indirecte kosten een
bepaald percentage van de directe kosten van een product. Bij enkelvoudige
opslagmethode wordt slechts één opslagpercentage gebruikt.
Meervoudige (verfijnde) opslagmethode: hierbij wordt een verband gelegd tussen
directe kosten en verschillende delen van de indirecte kosten, bijvoorbeeld:
- Indirecte grondstofkosten, hangen samen met directe grondstofkosten
- Indirecte loonkosten, hangen samen met directe loonkosten
- Overige indirecte kosten, hangen samen met totale directe kosten
Stappenplan voor het berekenen van de kostprijs d.m.v. de opslagmethode:
1. Bepaal opslagpercentage(s) met de volgende formule:
( )
2. Bepaal de directe kosten per product
3. Bepaal de indirecte kosten per product d.m.v. opslagpercentage(s).
4. Tel de indirecte en directe kosten per product bij elkaar op en je hebt de
kostprijs berekend.
Indirecte productiekosten kunnen ook worden toegerekend aan de eindproducten
d.m.v. een tarief per machine-uur. Deze methode kan alleen worden toegepast
wanneer één machine wordt gebruikt om verschillende producten mee te maken. De
formule voor het bereken van het tarief per machine-uur is:
Met bezetting wordt hier aantal machine-uren bedoeld en niet aantal eindproducten.
Afval bestaat uit grondstoffen die tijdens het productieproces geheel of gedeeltelijk
verloren gaan. Bij uitval gaat het om eindproducten die na het productieproces
worden afgekeurd voor de normale verkoop. Alleen kosten die worden veroorzaakt
door een normale hoeveelheid uitval moeten worden doorberekend in de kostprijs
van goedgekeurde producten. Wanneer er sprake is van uitval of afval boven de
normale hoeveelheid wordt dit gezien als verspilling, dit mag dan ook niet worden
doorberekend in de kostprijs. Hierop is een uitzondering gemaakt voor initiële
uitvalkosten. Initiële uitvalkosten ontstaan in de aanloopperiode van een nieuw
Homogene massafabricage: het maken en verkopen van slechts één product.
Directe kosten: kosten die rechtstreeks in verbinding staan met het product.
(bijvoorbeeld: grondstof-, loon-, afschrijvings- en verpakkingskosten)
Indirecte kosten: kosten die niet rechtstreeks in verbinding staan met het product.
(bijvoorbeeld: huur, verwarmings-, accountants-, bank- en loonkosten)
Opslagmethode: indirecte kosten uitdrukken in een percentage van één of meer
directe kosten. Het toerekenen van indirecte kosten aan de eindproducten wordt ook
wel het verbijzonderen van de indirecte kosten genoemd. Er zijn twee varianten:
- Enkelvoudige (primitieve) opslagmethode
- Meervoudige (verfijnde) opslagmethode
Enkelvoudige (primitieve) opslagmethode: hierbij vormen de indirecte kosten een
bepaald percentage van de directe kosten van een product. Bij enkelvoudige
opslagmethode wordt slechts één opslagpercentage gebruikt.
Meervoudige (verfijnde) opslagmethode: hierbij wordt een verband gelegd tussen
directe kosten en verschillende delen van de indirecte kosten, bijvoorbeeld:
- Indirecte grondstofkosten, hangen samen met directe grondstofkosten
- Indirecte loonkosten, hangen samen met directe loonkosten
- Overige indirecte kosten, hangen samen met totale directe kosten
Stappenplan voor het berekenen van de kostprijs d.m.v. de opslagmethode:
1. Bepaal opslagpercentage(s) met de volgende formule:
( )
2. Bepaal de directe kosten per product
3. Bepaal de indirecte kosten per product d.m.v. opslagpercentage(s).
4. Tel de indirecte en directe kosten per product bij elkaar op en je hebt de
kostprijs berekend.
Indirecte productiekosten kunnen ook worden toegerekend aan de eindproducten
d.m.v. een tarief per machine-uur. Deze methode kan alleen worden toegepast
wanneer één machine wordt gebruikt om verschillende producten mee te maken. De
formule voor het bereken van het tarief per machine-uur is:
Met bezetting wordt hier aantal machine-uren bedoeld en niet aantal eindproducten.
Afval bestaat uit grondstoffen die tijdens het productieproces geheel of gedeeltelijk
verloren gaan. Bij uitval gaat het om eindproducten die na het productieproces
worden afgekeurd voor de normale verkoop. Alleen kosten die worden veroorzaakt
door een normale hoeveelheid uitval moeten worden doorberekend in de kostprijs
van goedgekeurde producten. Wanneer er sprake is van uitval of afval boven de
normale hoeveelheid wordt dit gezien als verspilling, dit mag dan ook niet worden
doorberekend in de kostprijs. Hierop is een uitzondering gemaakt voor initiële
uitvalkosten. Initiële uitvalkosten ontstaan in de aanloopperiode van een nieuw
