Geestelijke gezondheid
Inhoudsopgave
Maatschappelijke en juridische noten...................................................................................................................................... 3
Borderline Times (De Wachter).........................................................................................................................................................3
Rusteloosheid....................................................................................................................................................................................3
De kunst van het ongelukkig zijn.......................................................................................................................................................4
Emanuel Levinas................................................................................................................................................................................4
Wetenschappelijke noten met betrekking tot ggz en ergotherapie........................................................................................... 5
Psychiatrie als wetenschap...............................................................................................................................................................5
Kandels nieuwe visie op psychotherapie......................................................................................................................................5
De subjectieve beleving................................................................................................................................................................5
Ergotherapie.................................................................................................................................................................................6
Ergotherapie en wetenschappelijk denken binnen psychiatrie...................................................................................................6
Flow theorie............................................................................................................................................................................ 6
Wat is flow........................................................................................................................................................................................6
Theoretisch model: evolutie..............................................................................................................................................................6
Samenvatting....................................................................................................................................................................................7
Model of lifestyle balance........................................................................................................................................................ 7
Onderzoek tijdgebruik.......................................................................................................................................................................8
Aanname.......................................................................................................................................................................................8
Assessments..................................................................................................................................................................................8
Event sampling..............................................................................................................................................................................8
Conclusie.......................................................................................................................................................................................8
Model of lifestyle balance.................................................................................................................................................................9
Dimensie gezondheid....................................................................................................................................................................9
Dimensie relaties..........................................................................................................................................................................9
Dimensie uitdaging.......................................................................................................................................................................9
Dimensie betekenis en identiek....................................................................................................................................................9
Model of lifestyle balance.............................................................................................................................................................9
Assessment om life balance te meten.............................................................................................................................................10
Kinderpsychiatrie................................................................................................................................................................... 11
Systeemtheorie................................................................................................................................................................................11
Algemene systeemtheorie..........................................................................................................................................................11
Psychiatrie: sociaal systeem.......................................................................................................................................................11
Familiale levenscyclus.................................................................................................................................................................11
MOHO.........................................................................................................................................................................................12
CMOP-E.......................................................................................................................................................................................12
OTPF............................................................................................................................................................................................12
KAWA..........................................................................................................................................................................................12
Therapievormen in de kinderpsychiatrie....................................................................................................................................12
Experiëntiële benadering................................................................................................................................................................13
Rogers.........................................................................................................................................................................................13
3 P’s.............................................................................................................................................................................................13
Richt zich op beleving.................................................................................................................................................................14
Kinderpsychodiagnostiek................................................................................................................................................................14
1
, Diagnostische systemen..................................................................................................................................................................15
Transactioneel model.................................................................................................................................................................15
Diagnostische classificatie..........................................................................................................................................................16
Het multidisciplinaire team.............................................................................................................................................................17
Ergotherapie in de kinder- en jeugdpsychiatrie..............................................................................................................................17
Taken ergo in MDT......................................................................................................................................................................17
Hechting..........................................................................................................................................................................................18
Hechtingstheorie........................................................................................................................................................................18
Ontwikkeling van hechting - intern werkmodel.........................................................................................................................19
Secure base- safe haven.............................................................................................................................................................20
Ainsworth – vreemde situatie....................................................................................................................................................20
Hechtingstheorie: verschuiving van het paradigma...................................................................................................................21
Hechting voorbij de eerste levensjaren......................................................................................................................................21
Hechtingstheorie: theorie over emotie en regulatie..................................................................................................................21
Hechtingsfiguur in de kindertijd.................................................................................................................................................21
Hechtingsrelaties tijdens de schoolgaande leeftijd....................................................................................................................22
Hechtingsrelaties tijdens adolescentie.......................................................................................................................................22
Hechtingsrelaties tijdens de volwassenheid...............................................................................................................................22
Hechting en ergo.........................................................................................................................................................................22
Infantpsychiatrie.............................................................................................................................................................................25
Inleiding......................................................................................................................................................................................25
Assessment van peuters en kleuters..........................................................................................................................................25
Het zelfconcept...........................................................................................................................................................................27
Gezin therapeutische benadering..............................................................................................................................................27
Psychoanalytische benadering...................................................................................................................................................27
Therapie......................................................................................................................................................................................28
Latentieleeftijd................................................................................................................................................................................30
Persoonlijkheid...........................................................................................................................................................................30
Assessment.................................................................................................................................................................................34
Ergotherapie...............................................................................................................................................................................36
Interventies latentie leeftijd............................................................................................................................................................36
Therapeutische benadering........................................................................................................................................................36
Poppen als medium....................................................................................................................................................................37
Houvastdoos en bouwstenenschrift...........................................................................................................................................37
Opdrachten binnen ergotherapie...............................................................................................................................................38
Vrij werken..................................................................................................................................................................................38
Axenroos en dier van de week...................................................................................................................................................38
Ergo – SVT...................................................................................................................................................................................40
Bodytalk......................................................................................................................................................................................40
Tekenen......................................................................................................................................................................................40
Sprookjes....................................................................................................................................................................................40
Enkele voorbeeld uit de praktijk.................................................................................................................................................41
2
,Maatschappelijke en juridische noten
Borderline Times (De Wachter)
Splitting
- Tussen goede en slechte mensen
- Tussen positieve wetenschap en menswetenschap
- Tussen medisch en psychologisch
- Tussen gedragsmatig en belevingsgericht
- Tussen wetenschappelijk en artistiek
- Tussen rationeel en emotioneel
Een visie op de huidige maatschappij
Er is een overeenkomstigheid met de borderline stoornis
Vervlakking
- Waar vroeger filosofie, psychologie en neurofysiologie hetzelfde waren is er nu een verschil
- Neuropsychologie is het belangrijkst dan psychologie en dan filosofie
Er is minder hechting
- Tijd om gehecht te raken ontbreekt
- Langdurige verbintenis
- Hypes
Infantiliteit
- Alom aanwezige beeldcultuur
- Afwezigheid taal, teloorgang verhalen
- In wetenschap: cijfer-aanbidding
Stilte
- Stilte in groepstherapie
Kan aanzetten tot denken
- Langdurige, stille, onzichtbare zorg
Voor mensen met een psychiatrische problematiek is het belangrijk dat je er gewoon bent
Het being there
Existentie
- Religieuze spiritualiteit >< atheïstische spiritualiteit
- Overconsumptie en zingeving
- Drive, twijfel als motor van zingeving
Rusteloosheid
Veranderingsprocessen in de moderne samenleving
Versnelling
- Fastfood, speed dating, power naps
- Bedrijven moeten sneller leveren, pakjes moeten snel beschikbaar zijn
- 1e antwoord op de vraag ‘Hoe gaat het?’
Ik heb het druk
- Techniek, sociaal verkeer en levenstempo
Mail, internet
Wisselen van job, partner en huis
Sneller eten, minder slapen
- Concurrentie
Clean desk beleid, concerttickets
- Multiple choice society
FOMO, keuzestress
Secularisatie
3
, Individualisering
- Ik-cultuur
- Transparante samenleving
Intimiteit wordt uitgestald in het openbaar
- Individualisering is steeds meer willen
Ik wil meer voor mezelf
Ik wil ook wat die andere heeft
- Mimetische begeerte
Het verlangen naar wat die ander heeft
De kunst van het ongelukkig zijn
Geluk
- Hoogste goed? Ultieme doel van het leven?
- Aristoteles
Eigen potentieel verwezenlijken
- In vergelijking met anderen
Facebook, Instagram laat zien wat anderen hebben en zet je aan om dit ook te doen
- Maar is dat zo?
- Van waar komt dit?
Secularisatie
- Geluk = meer hebben dan een ander
Ongeluk
- Leven = tegenslag
Relaties, ouderdom, gezondheid, werk, financiën
Het leven zit vol met tegenslagen
- Leren aanvaarden, we moeten leren een klein beetje ongelukkig te zijn
We moeten af van het geluk als het hoogste goed in het leven
Het leven is af en toe tegenslag
Zingeving
- Victor frankl
Heeft Auschwitz overleefd
Betekenis als drijfveer
- Hughes
4 dimensies
o Eigenwaarde
Jezelf goed in je vel voelen
o Levensdoel
Wat het doel is maakt niet uit
Een doel overeenkomstig met eigen waarde en normen
o Persoonlijke controle
Controle gevoel over de dingen die je kan en uitvoert
o Persoonlijke waarden
Emanuel Levinas
Kleine goedheid
In de relatie met de ander ontstaat de waarde
- Deze relatie kan waardevol zijn
Primaire verantwoordelijkheid voor de ander
- Wij willen graag zorgen voor die ander
- Wij willen graag andere helpen
Uitnodiging van de ander
4
Inhoudsopgave
Maatschappelijke en juridische noten...................................................................................................................................... 3
Borderline Times (De Wachter).........................................................................................................................................................3
Rusteloosheid....................................................................................................................................................................................3
De kunst van het ongelukkig zijn.......................................................................................................................................................4
Emanuel Levinas................................................................................................................................................................................4
Wetenschappelijke noten met betrekking tot ggz en ergotherapie........................................................................................... 5
Psychiatrie als wetenschap...............................................................................................................................................................5
Kandels nieuwe visie op psychotherapie......................................................................................................................................5
De subjectieve beleving................................................................................................................................................................5
Ergotherapie.................................................................................................................................................................................6
Ergotherapie en wetenschappelijk denken binnen psychiatrie...................................................................................................6
Flow theorie............................................................................................................................................................................ 6
Wat is flow........................................................................................................................................................................................6
Theoretisch model: evolutie..............................................................................................................................................................6
Samenvatting....................................................................................................................................................................................7
Model of lifestyle balance........................................................................................................................................................ 7
Onderzoek tijdgebruik.......................................................................................................................................................................8
Aanname.......................................................................................................................................................................................8
Assessments..................................................................................................................................................................................8
Event sampling..............................................................................................................................................................................8
Conclusie.......................................................................................................................................................................................8
Model of lifestyle balance.................................................................................................................................................................9
Dimensie gezondheid....................................................................................................................................................................9
Dimensie relaties..........................................................................................................................................................................9
Dimensie uitdaging.......................................................................................................................................................................9
Dimensie betekenis en identiek....................................................................................................................................................9
Model of lifestyle balance.............................................................................................................................................................9
Assessment om life balance te meten.............................................................................................................................................10
Kinderpsychiatrie................................................................................................................................................................... 11
Systeemtheorie................................................................................................................................................................................11
Algemene systeemtheorie..........................................................................................................................................................11
Psychiatrie: sociaal systeem.......................................................................................................................................................11
Familiale levenscyclus.................................................................................................................................................................11
MOHO.........................................................................................................................................................................................12
CMOP-E.......................................................................................................................................................................................12
OTPF............................................................................................................................................................................................12
KAWA..........................................................................................................................................................................................12
Therapievormen in de kinderpsychiatrie....................................................................................................................................12
Experiëntiële benadering................................................................................................................................................................13
Rogers.........................................................................................................................................................................................13
3 P’s.............................................................................................................................................................................................13
Richt zich op beleving.................................................................................................................................................................14
Kinderpsychodiagnostiek................................................................................................................................................................14
1
, Diagnostische systemen..................................................................................................................................................................15
Transactioneel model.................................................................................................................................................................15
Diagnostische classificatie..........................................................................................................................................................16
Het multidisciplinaire team.............................................................................................................................................................17
Ergotherapie in de kinder- en jeugdpsychiatrie..............................................................................................................................17
Taken ergo in MDT......................................................................................................................................................................17
Hechting..........................................................................................................................................................................................18
Hechtingstheorie........................................................................................................................................................................18
Ontwikkeling van hechting - intern werkmodel.........................................................................................................................19
Secure base- safe haven.............................................................................................................................................................20
Ainsworth – vreemde situatie....................................................................................................................................................20
Hechtingstheorie: verschuiving van het paradigma...................................................................................................................21
Hechting voorbij de eerste levensjaren......................................................................................................................................21
Hechtingstheorie: theorie over emotie en regulatie..................................................................................................................21
Hechtingsfiguur in de kindertijd.................................................................................................................................................21
Hechtingsrelaties tijdens de schoolgaande leeftijd....................................................................................................................22
Hechtingsrelaties tijdens adolescentie.......................................................................................................................................22
Hechtingsrelaties tijdens de volwassenheid...............................................................................................................................22
Hechting en ergo.........................................................................................................................................................................22
Infantpsychiatrie.............................................................................................................................................................................25
Inleiding......................................................................................................................................................................................25
Assessment van peuters en kleuters..........................................................................................................................................25
Het zelfconcept...........................................................................................................................................................................27
Gezin therapeutische benadering..............................................................................................................................................27
Psychoanalytische benadering...................................................................................................................................................27
Therapie......................................................................................................................................................................................28
Latentieleeftijd................................................................................................................................................................................30
Persoonlijkheid...........................................................................................................................................................................30
Assessment.................................................................................................................................................................................34
Ergotherapie...............................................................................................................................................................................36
Interventies latentie leeftijd............................................................................................................................................................36
Therapeutische benadering........................................................................................................................................................36
Poppen als medium....................................................................................................................................................................37
Houvastdoos en bouwstenenschrift...........................................................................................................................................37
Opdrachten binnen ergotherapie...............................................................................................................................................38
Vrij werken..................................................................................................................................................................................38
Axenroos en dier van de week...................................................................................................................................................38
Ergo – SVT...................................................................................................................................................................................40
Bodytalk......................................................................................................................................................................................40
Tekenen......................................................................................................................................................................................40
Sprookjes....................................................................................................................................................................................40
Enkele voorbeeld uit de praktijk.................................................................................................................................................41
2
,Maatschappelijke en juridische noten
Borderline Times (De Wachter)
Splitting
- Tussen goede en slechte mensen
- Tussen positieve wetenschap en menswetenschap
- Tussen medisch en psychologisch
- Tussen gedragsmatig en belevingsgericht
- Tussen wetenschappelijk en artistiek
- Tussen rationeel en emotioneel
Een visie op de huidige maatschappij
Er is een overeenkomstigheid met de borderline stoornis
Vervlakking
- Waar vroeger filosofie, psychologie en neurofysiologie hetzelfde waren is er nu een verschil
- Neuropsychologie is het belangrijkst dan psychologie en dan filosofie
Er is minder hechting
- Tijd om gehecht te raken ontbreekt
- Langdurige verbintenis
- Hypes
Infantiliteit
- Alom aanwezige beeldcultuur
- Afwezigheid taal, teloorgang verhalen
- In wetenschap: cijfer-aanbidding
Stilte
- Stilte in groepstherapie
Kan aanzetten tot denken
- Langdurige, stille, onzichtbare zorg
Voor mensen met een psychiatrische problematiek is het belangrijk dat je er gewoon bent
Het being there
Existentie
- Religieuze spiritualiteit >< atheïstische spiritualiteit
- Overconsumptie en zingeving
- Drive, twijfel als motor van zingeving
Rusteloosheid
Veranderingsprocessen in de moderne samenleving
Versnelling
- Fastfood, speed dating, power naps
- Bedrijven moeten sneller leveren, pakjes moeten snel beschikbaar zijn
- 1e antwoord op de vraag ‘Hoe gaat het?’
Ik heb het druk
- Techniek, sociaal verkeer en levenstempo
Mail, internet
Wisselen van job, partner en huis
Sneller eten, minder slapen
- Concurrentie
Clean desk beleid, concerttickets
- Multiple choice society
FOMO, keuzestress
Secularisatie
3
, Individualisering
- Ik-cultuur
- Transparante samenleving
Intimiteit wordt uitgestald in het openbaar
- Individualisering is steeds meer willen
Ik wil meer voor mezelf
Ik wil ook wat die andere heeft
- Mimetische begeerte
Het verlangen naar wat die ander heeft
De kunst van het ongelukkig zijn
Geluk
- Hoogste goed? Ultieme doel van het leven?
- Aristoteles
Eigen potentieel verwezenlijken
- In vergelijking met anderen
Facebook, Instagram laat zien wat anderen hebben en zet je aan om dit ook te doen
- Maar is dat zo?
- Van waar komt dit?
Secularisatie
- Geluk = meer hebben dan een ander
Ongeluk
- Leven = tegenslag
Relaties, ouderdom, gezondheid, werk, financiën
Het leven zit vol met tegenslagen
- Leren aanvaarden, we moeten leren een klein beetje ongelukkig te zijn
We moeten af van het geluk als het hoogste goed in het leven
Het leven is af en toe tegenslag
Zingeving
- Victor frankl
Heeft Auschwitz overleefd
Betekenis als drijfveer
- Hughes
4 dimensies
o Eigenwaarde
Jezelf goed in je vel voelen
o Levensdoel
Wat het doel is maakt niet uit
Een doel overeenkomstig met eigen waarde en normen
o Persoonlijke controle
Controle gevoel over de dingen die je kan en uitvoert
o Persoonlijke waarden
Emanuel Levinas
Kleine goedheid
In de relatie met de ander ontstaat de waarde
- Deze relatie kan waardevol zijn
Primaire verantwoordelijkheid voor de ander
- Wij willen graag zorgen voor die ander
- Wij willen graag andere helpen
Uitnodiging van de ander
4
