Samenvatting Hoofdstuk 8: Pijn- emotie- en stressmanagement

Hoofdstuk 8: pijn-, emotie- en
stressmanagement
1 Inleiding
Model van Gross:
2 soorten interventies (voorkomen is beter dan genezen)

 Interventies voor het voorkomen van negatieve emoties: situatieselectie, situatiemodificatie,
aandacht en cognitie
 Interventies voor het verminderen van reeds aanwezige negatieve emoties: gedrag, beleving
en psychofysiologie

 reguleren van emoties
 reguleren van dimensie bij pijn, benauwdheid en vermoeidheid

Je herstelproces wordt beïnvloed door je emoties.

2 Situatieselectie
 negatieve emoties en stress proactief voorkomen
Kleine en grote levensbeslissingen hebben een invloed op het mogelijks ervaren van positieve of
negatieve emoties, want dit beslist welk pad en naar welke emoties je dus gaat.

3 keuzengebieden zijn relevant:

1) Specifieke beslissingen rond ziekte en gezondheid
 voor kine
2) Algemene levensstijl beslissingen in relatie tot ziekte en gezondheid
 stilaan voer voor kine
3) Levensgeluk nastreven en stress voorkomen
 voer voor kine als algemeenheid
 ondersteunend, niet adviserend

2.1 Keuzes in levensstijl
2.1.1 Cafeïnegebruik
 Zit in allerlei voedingsmiddelen
 In welke mate?
o Gematigd gebruik: taakprestaties lichtjes verbeteren indien slaapgebrek,
vermoeidheid of langdurige oplettendheid zorgt voor belemmering.
o Normale dosis: goed voor welzijn, blijdschap, energie, arousal, alertheid en
gezelligheid
o Hoge dosis: toename in angstige bezorgdheid, zenuwachtigheid, trillen, negatieve
stemmig, slechte invloed op slaaphygiëne
o Sommigen zijn hiervoor overgevoelig
 wees je bewust van het effect!
Advies: bij iedereen anders, maar heb aandacht voor ontwenningsverschijnselen (hoofdpijn,
vermoeidheid, negatieve stemming, sloom, griepachtig…)  cafeïne moet geleidelijk aan
afgebouwd worden (door cafeïne en decafeïnekoffie te mixen)

1

, 2.1.2 Slaapgebrek
 gaat over een lange periode (niet 1 weekje), bv. bij jonge moeders  tot tranen van
vermoeidheid

 Heeft negatieve invloed op immuniteit
 Is een voorspeller voor chronische aandoeningen, huidproblemen, overgewicht…
 Tast het psychologisch functioneren aan: verminderd werkgeheugen en lange
termijngeheugen, creatief denken, inschatting van risico’s, aandacht
 Gevolg: emotionele problemen (depressie, stemmingswisselingen, irritatie, agressie…)

Mensen zijn zich er niet bewust van hoeveel ze slapen, hoe diep…

Advies:

 Aandacht voor het slaappatroon
 Aantal uren is erg individueel
 Slaperig als men gaat slapen
 Slaapkamer en bed enkel om te slapen
 15min. Wakker in bed is aanwijzing om eruit te gaan
 Elke dag rond zelfde tijdstip opstaan
 Geen dutjes
 Oefenen met relaxatie
 Geen koffie, roken, alcohol of sport vlak voor het slapengaan
 Rustige omgeving creëren

2.1.3 Overgewicht, roken en meer bewegen
Mensen met ongezonde emoties gaan ongezond leven en andersom.
Bewegen zorgt voor reductie van stress en emotieregulatie (als je bang bent moet je bewegen want
vermindert stress).

3 Situatiemodificatie
Als de problemen er zijn, moet je de patiënt ze systematisch leren aanpakken  meer
zelfstandigheid en dus minder kans op negatieve emoties en stress.

Problem solving therapy: 4 stappen:

 Probleem verhelderen
 Alternatieve oplossingen bedenken
 Beslissingen nemen welke de beste oplossing is
 Oplossingen toepassen en effect beoordelen

 weghalen negatieve fixatie op het probleem (Calimero gevoel wegnemen). Open, positieve
gerichtheid op oplossingen en richten op wat de patiënt wel kan.
 Werkt heel goed want je krijgt meteen een oplossing (bevredigend). Het werkt wel enkel bij
lichtere problemen.

4 Aandacht
4.1 Afleiding
Negatieve emoties kunnen dalen bij afleiding. Mensen kiezen vaak voor afleiding de negatieve
emoties versterken (bv. triestige muziek)  je moet juist tegenovergestelde prikkels gebruiken voor
top-down of bottom-up effect.

2