samenvatting; zorgethiek

Samenvatting S2N; zorgethiek
Inhoudstafel
Introductie tot zorgethiek.............................................................................................................................1
Ethiek en zorgethiek (Je morele voedingsbodem)....................................................................................1
Ethiek: Wat is het goede om te doen? .................................................................................................1
Zorgethiek.............................................................................................................................................3
Wat is goede zorg?................................................................................................................................4
Alledaagse en professionele zorg..............................................................................................................5
Alledaagse of natuurlijke zorg, mantelzorg...........................................................................................5
Professionele zorg.................................................................................................................................5
Verschil tussen natuurlijke en professionele zorg.................................................................................5
Mensbeeld en moraliteit..........................................................................................................................6
Mensbeelden en wereldbeelden..........................................................................................................6
Mensbeelden........................................................................................................................................6
Het biomedische mensbeeld................................................................................................................6
Het holistische mensbeeld....................................................................................................................7
Het holistisch mensbeeld en het integrale zorgconcept.....................................................................10

Introductie tot zorgethiek
Ethiek en zorgethiek (Je morele voedingsbodem)
Ethiek: Wat is het goede om te doen?
- Het is niet alleen een reflectie, maar het gaat ook om ethische opvattingen
te doen en nagaan wat goed is en wat niet goed is
- Ethiek= maximale waardigheid respecteren en het ook te doen
o Opvattingen, ideeën over het goede (en dus over wat moet en wat
niet goed is)
o Handelingen die volgen uit deze ideeën (niet enkel ‘filosoferen’)
o Reflectie: denken, nadenken, dialoog
o Praktijk: doen, handelen, de ‘praxis’
o Nadenken over moraal en moraliteit en overeenkomstig handelen
 Moraal = de gewoonten van een gemeenschap of gebruiken
van een groep en de gedeelde opvattingen over wat gedaan
behoort te worden. Wat is de maatschappelijke norm?

1

,  Moraliteit = persoonlijke houding of overtuiging van een
individu om keuzes te maken. Wat vind ik waardevol?
o Waarden en normen zijn onlosmakelijk verbonden met een
gemeenschappelijk of persoonlijk mensbeeld en wereldbeeld
 Het biomedisch mensbeeld
 Het holistisch mensbeeld
 Het autonome mensbeeld: zie sem. 2 (‘Jake’)
 Het zorgende mensbeeld: zie sem. 2 (‘Amy’)
 Het traditionele wereldbeeld, het moderne wereldbeeld, het
postmoderne wereldbeeld
o Waarden = dieperliggende opvattingen die de kern uitmaken van hoe
je de mens in zijn omgeving ziet en wat het goede is voor de mens
(ook samenleving, dieren, milieu, verhouding tot een hogere macht…)
o Waarden = dieperliggende opvattingen, ideeën, principes, … Die de
kern uitmaken van wat een samenleving of individu
nastrevenswaardig vindt, waardevol, betekenisvol, zinvol, wenselijk, …
 Impliceert een waardeoordeel vanuit een dieper doorleefd
principe
 Over handelen, gedrag in de concrete praktijk
 Over ‘moeten’, plicht en ‘niet mogen’
 Je morele voedingsbodem (zie later)
 Vrijheid, autonomie (de PT moet maximale inspraak hebben en
men wil hem ook zo lang mogelijk laten beslissen en zelf laten
doen), rechtvaardigheid, menswaardigheid, gelijkwaardigheid,
waarachtigheid (PT altijd correcte info geven), trouw,
godsvruchtig…
o Normen = de concrete richtlijnen over wat de norm is, wat als
normaal wordt beschouwd in een samenleving, cultuur, subcultuur, …
in principe gebaseerd op deze waarden
 “Uitkristallisaties” van waarden = van iets abstract concrete
regels en afspraken maken
 Deontologische regels en juridische wetten, religieuze regels,
afspraken en procedures, impliciete gedragsregels
 Bescherming van de privacy door GDPR, deontologie m.b.t.
beroepsgeheim, wetten over abortus en beslissingen i.v.m. het
levenseinde, regels over reinheid, afspraken omtrent hoe
consultaties verlopen, tuchtprocedures, opvattingen omtrent

2