samenvatting theorie hoofdstuk 10: het endocrien stelsel (anatomie) les gegeven door Vergote Michèle alles wat we moeten kennen notities van de les wat we niet moeten kennen is niet in de samenvatting verwerkt
Hoofdstuk 10: het endocrien stelsel
1. De homeostase wordt gehandhaafd via communicatie tussen cellen
• Eigenschappen van het hormoonstelsel
o Communicatie dmv. Chemische signaalstoffen: hormonen
o Communicatie over een grote afstand (via bloed)
o Reguleert op langere termijn
o Het duurt vaak even voordat de effecten beginnen (“traag”)
o Regulatie dmv. feedbacksysteem
2. Het endocrien stelsel reguleert fysiologische processen via de binding van hormonen aan
receptoren
• Endocrien stelsel
o = alle endocriene cellen en weefsels in het lichaam
• hormoon
o = chemische signaalstof die in het ene weefsel wordt afgegeven en door de
bloedbaan naar doelcellen in andere weefsels wordt gevoerd
o doelcel: draagt een receptor voor een specifiek hormoon
• belangrijke endocriene klieren:
A epifyse = pijnappelklier
B hypothalamus
C hypofyse
D schildklier = thyroïd
E bijschildklier = parathyroïd
F thymus = zwezerik
G bijnieren = glandulae adrenales
H pancreas
I ovarium (meervoud: ovaria) = eierstok
J testis (meervoud: testes) = zaadbal
3. De structuur van hormonen
• Drie chemische groepen
o Aminozuurderivaten
§ = kleine moleculen die qua bouw op aminozuren lijken
§ vb. adrenaline, schildklierhormoon
o peptidehormonen
§ = ketens aminozuren
§ vb. insuline, ADH
o vetderivaten
§ lipofiele hormonen à 2 groepen:
• steroïden (bv. Testosteron)
• eicosanoïden (bv. Prostaglandinen)
peptidehormoon: insuline aminozuurderivaat: adrenaline vetderivaat: cholesterol
, 4. Vetderivaten
Steroïden Eicosanoïden
Cholesterol = precursor vd. Steroïden Verbindingen op basis van vetzuren
Bouw: steraanskelet Vb. prostaglandinen
Vb. testosteron, aldosteron, oestrogeen,
progesteron
5. Werkingsmechanismen van hormonen
Vrijstelling hormoon Binding van
door endocriene hormoon op Effect in doelcel
klier aan bloedbaan receptor in
doelcel
• enkele belangrijke begrippen
o doelcellen
§ = cellen in de periferie die een hormoonreceptor dragen, en daardoor op een
specifiek hormoon kunnen reageren
o hormoonreceptor
§ = een eiwit in celmembraan of in het cytoplasma of de celkern waaraan een
bepaald hormoon zich bindt om zijn werking op een doelcel in gang te zetten
Werkingsmechanismen
van hormonen:
De rol van
doelcelreceptoren bij de
hormoonwerking
VUISTREGEL: effect van een
hormoon is enkel mogelijk
ter hoogte van cellen die
receptor dragen voor dit
hormoon (= doelcellen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kimberlyderock. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
