Samenvatting - Cytologie en histologie : DEEL HISTOLOGIE (D001082A)

HISTOLOGIE
Prof Patrick Calders




Vanbruwaene Merel
2022 – 2023

,HISTOLOGIE
HOOFDSTUK 1: EPITHEEL

1. WEEFSEL IN HET ALGEMEEN

 Weefsels zijn structuren gevormd door groeperingen van cellen
o Gelijksoortig vorm en functie + inbegrip van het intercellulaire materie
 4 primaire weefsels
o Epitheel
o Bind- en steunweefsel (kraakbeen - been)
o Spierweefsel
o Zenuwweefsel
 De 4 weefsels zijn vermengd (verschillende verhoudingen) bij vorming van diverse organen en
orgaansystemen van het lichaam

2. EPITHEELWEEFSEL
= Afkomstig van verschillende kiembladen


FUNCTIE
Op de basis van de functie kan je heel veel inschatten hoe dat iets is opgebouwd
! goed de bouwstenen studeren binnen bepaalde weefsels !

 Bekleden of bedekken (huid)
(vreemde agentia buiten houden tov onze interne orgaan)
 Opname van stoffen (darmwand)
(heeft heel veel microvilli om zoveel mogelijk aan oppervlakte vergrooting te doen  stoffen opnemen &
afgeven)
 Afscheiding van stoffen (klieren  zweetklier)

2 bijzondere vormen die op zeer specifieke plaatsen voorkomt:

 Opnemen van prikkels (neuro-epitheel)
 Samentrekken (myo-epitheel)


OORSPRONG

 Ectoderm (huid, mond, neus, anus)
 Mesoderm (nier)
 Endoderm (ademhalingswegen, spijsverteringskanaal)


CLASSIFICATIE VAN EPITHEELCELLEN

 Bedekkend epitheel:
o Alle cellen scheiden slijm af
Bv: oppervlakte epitheel van de maag


1

, o Kliercellen komen slechts verspreid voor
Bv: slijmbekercellen in trachea en darm
 Klierepitheel


BEDEKKEND EPITHEEL

 Cellen gerangschikt tot platte lagen
 Buitenzijde en inwendige holten van lichaam bekleden
 Verder onderscheiden worden volgend aantal cellagen
o Éénlagig epitheel = één cellaag
o Meerlagig epitheel = meer lagen

EENLAGIG EPITHEEL

 Plat epitheel of plaveisepitheel
(bij de mens niet zeer talrijk)
o Behouden altijd informatie
o Lis van Henle, vliezig labyrint in oor
o Endotheel dat het lumen van de bloedvaten bekleedt
o Mesotheel dat de bekleding vormt van de lichaamsholten pleura, pericard en peritoneum

lamina basalis
= bestaat uit microtubulaire componenten  gaat de verbinding vormen tussen de laag en de laag die eronder ligt
Bv in de huid heb je de basale cellaag die ligt op de lamina basalis en daarom de dermis (= pure bindweefsel)
Lamina basalis vormt een afscheiding tussen de twee delen maar tergelijkertijd vormt het een verbinding tussen de twee
delen



 Kubisch epitheel
Komt niet zoveel voor

In klieren en kliergangen (schildklierfolikels, nierbuisjes)
Nier bestaan uit nefronen (= vrij complex opgebouwd)

 Cilinderepitheel met trilharen
Komt voor in de luchtwegen, eileider
o In gehele darmkanaal vanaf slokdarm
o Komt af en toe een slijmbeker cel in voor
o Trilharen belangrijk om:
 In de longen: slijm en eventueel kleine stoffragmenten weg te borstelen naar de
buitenwereld
 In eileider: eicel weg te borstelen in de richting van de baarmoeder




2

, MEERLAGIG EPITHEEL
Cellen met allemaal een andere vorm
Onderste laag = basale cellaag die heeft het meestal zelf een cilindrisch tot kubische vorm (bestaat uit verschillende lagen
 naar mate dat je hoger gaat zie je dat hun kern verdwijnt  worden heel klein  worden allemaal zeer sterk afgeplat 
overwicht van cellagen die plaveiselepitheel zijn  vandaar de naam meerlagig plaveiselepitheel

 Verhoornend meerlagig plaveiselepitheel
(huid)
o Aan basis: op basale membraan: kubisch tot cilindrisch
o Meer naar boven: onregelmatige veelvlakken
o Naar oppervlakte toe: steeds platter
o Buitenlaag: zeer platte hoornschilfers

Onderste laag = basale cellaag die heeft het meestal zelf een cilindrisch tot kubische vorm (bestaat uit verschillende lagen
 naar mate dat je hoger gaat zie je dat hun kern verdwijnt  worden heel klein  worden allemaal zeer sterk afgeplat 
overwicht van cellagen die plaveiselepitheel zijn  vandaar de naam meerlagig plaveiselepitheel

 Niet-verhoornend meerlagig plaveiselepitheel
(wordt niet in de les genoemd)
(in vochtige holten zoals anus, vagina en mond)
o BOUW = verhoornend epitheel dat aan een droge omgeving grenst
o Geen hoornschilfers aan oppervlakte
o Kubisch tot cilindrisch

 Meerlagig cilinderepitheel (cilinderepitheel)
(wordt niet in de les genoemd)
o Komt weinig voor
o In kleine gebieden zoals conjunctiva in oor, uitvoergangen van sommige klieren en in de
urethra
o Cilindrisch

 Overgangsepitheel
(urinewegen: blaas)
o Oppervlakkige laag van vrije grote, naar het lumen bolvormige cellen
o De vorm verandert afhankelijk van de vulling

De vorm van die cellen die wordt bepaald door de druk die in dat orgaan of het volume dat in dat orgaan aanwezig is
Bv blaas: als een blaas leeg is dat zie je cellen die bijna cilindrisch zijn  naar mate dat de blaas meer en meer vult  op de
cellen meer druk komen (meer rek op komen)  cellen gaan meer en meer afplatten  krijgen paraplu vorm  vorm
wordt bepaald door de vulling van de blaas

3