Didactiek Lezen
Belang van lezen
- Van cruciaal belang om in een kennismaatschappij te functioneren
- Woordenschatsuitbreiding
- Basis voor schoolsucces
- Stimuleert morele ontwikkeling (empathie, samenwerking, altruïsme)
- Tolerantie
Er is een daling van het lezen in scholen: komt door te weinig tijd in klas, voorbeeldrol llk en
concurrentie vd media
Hoe stimuleer je dit? Door belang v lezen te benadrukken en er meer tijd voor te
maken. (Technisch lezen – begrijpend lezen – leesplezier)
Technisch lezen
= het aan elkaar koppelen van klanken (fonemen) en geschreven letters (grafemen) (=
decoderen) wordt aangeleerd in 1ste leerjaar
Dual Route-model = pad dat het lezen van letters verbindt aan het uitspreken van
klanken (2 routes)
Lexicale route/ rechtstreeks/ globaal lezen: halen meteen de woorden uit het
mentaal lexicon (herkennen van een woord) en lezen of spreken dit woord meteen.
Het gedrukte woord gaat meteen naar mentaal lexicon en daarna naar uitspraak
Non-lexicale route/ onrechtstreekse/ grafeem-foneem koppeling: woord moet letter
per letter worden ontleed. Het gedrukte woord wordt dus eerst door klanken aan
elkaar gekoppeld en daarna pas in geschreven letters. Dan gaat dit woord naar
uitspraak en dan naar mentaal lexicon (want het woord wordt opgeslagen om later
makkelijk te herkennen)
Als kinderen leren lezen gebruiken ze zowel de globale als grafeem-foneem koppeling. Bij
het leren lezen van nieuwe woorden gebruiken ze de koppeling.
Hoe kan je dit oefenen?
Kringlezen
Heterogene groepen (= verschillend leesniveau) bij elkaar => de sterkste schakel helpt de
zwakkere
Bespreking vh boek met een tutor (llk, oudere klasser): kaft, oriënteren in het
verhaal, naam auteur, voorspellen, achterflap voorlezen
Tutor leest eerste 2 bladzijden voor
Lln lezen daarna 10-15 minuten in stilte (bij moeilijk woorden kan hulp worden
gevraagd aan tutor die naast zwakke lln zit)
Lln kiezen een fragment om voor te lezen (oefenen dit met tutor)
Fragmenten worden in oorspronkelijke volgorde gelezen
Gesprek achteraf verwoorden lln wrm ze dat fragment hebben gekozen
, BAVI-lezen
B: Beleving, AVI: niveaus
Lln lezen zelfstandig en stil in een zelfgekozen boek (AVI-niveau) (30 minuten)
Llk leest zelf en observeert het leesgedrag. Bespreekt nieuwe boeken
Tutorlezen
Samenwerkend lezen tussen leerlingen uit 1 klas of uit andere klassen; elkaar helpen
Goede vorm van lezen omdat er interactie ontstaat over het boek en dat leidt tot
meer leesbegrip
Voorwaarden: tutor moet zich goed voorbereiden (leesstrategieën en sociaal gebied)
Theaterlezen
2 of meer lezers nemen de rol van en personage op zich en lezen de tekst hardop voor
Eigenlijk een toneelstukje zonder podium, grootste rekwisieten en gebaren
Dialoogvorm: bevorderd vloeiend lezen en leesplezier
Elk kind kiest een rol: in duo’s lezen ze hun tekst luidop: helpen elkaar met
lichaamshouding, volume, mimiek, …
Na dit voeren ze de generale repetitie en uitvoering voor publiek uit
Radiolezen
Lezen tekst alsof ze een radioverslaggever zijn
Aanpak:
Tekst wordt de dag voordien uitgedeeld en voorgelezen door llk
Lln schrijven moeilijke woorden/ zinnen op
Lln oefenen hardop
Lln noteren 2 vragen voor kinderen uit hun groepje
Volgende dag presenteren ze hun deel aan elkaar (bij een fout mag lln zichzelf eerst
verbeteren
Stellen hun vragen
RALFI-lezen
= voor lezers die het moeilijk hebben, niet klassikaal
Gericht op: verhogen van leesniveau en vloeiend lezen
Gewerkt met teksten die aansluiten bij leeftijd vd lln
R: Repeated: 3-5x per week in homogene groepen dezelfde tekst lezen
A: Assisted: de llk leest eerste 4 keer de tekst voor en lln lezen mij met bijwijzen
De 5de keer lezen lln in koor de tekst (een moeilijk woord tijdig voorzeggen)
L: Level: interesse primeert, 2 niveaus boven behaalde AVI niveau
F: Feedback: directe positieve feedback
I: Interactie: over inhoud vd tekst
I: Instructie: moeilijk/lange woorden in stukjes verdelen
Verloop:
Belang van lezen
- Van cruciaal belang om in een kennismaatschappij te functioneren
- Woordenschatsuitbreiding
- Basis voor schoolsucces
- Stimuleert morele ontwikkeling (empathie, samenwerking, altruïsme)
- Tolerantie
Er is een daling van het lezen in scholen: komt door te weinig tijd in klas, voorbeeldrol llk en
concurrentie vd media
Hoe stimuleer je dit? Door belang v lezen te benadrukken en er meer tijd voor te
maken. (Technisch lezen – begrijpend lezen – leesplezier)
Technisch lezen
= het aan elkaar koppelen van klanken (fonemen) en geschreven letters (grafemen) (=
decoderen) wordt aangeleerd in 1ste leerjaar
Dual Route-model = pad dat het lezen van letters verbindt aan het uitspreken van
klanken (2 routes)
Lexicale route/ rechtstreeks/ globaal lezen: halen meteen de woorden uit het
mentaal lexicon (herkennen van een woord) en lezen of spreken dit woord meteen.
Het gedrukte woord gaat meteen naar mentaal lexicon en daarna naar uitspraak
Non-lexicale route/ onrechtstreekse/ grafeem-foneem koppeling: woord moet letter
per letter worden ontleed. Het gedrukte woord wordt dus eerst door klanken aan
elkaar gekoppeld en daarna pas in geschreven letters. Dan gaat dit woord naar
uitspraak en dan naar mentaal lexicon (want het woord wordt opgeslagen om later
makkelijk te herkennen)
Als kinderen leren lezen gebruiken ze zowel de globale als grafeem-foneem koppeling. Bij
het leren lezen van nieuwe woorden gebruiken ze de koppeling.
Hoe kan je dit oefenen?
Kringlezen
Heterogene groepen (= verschillend leesniveau) bij elkaar => de sterkste schakel helpt de
zwakkere
Bespreking vh boek met een tutor (llk, oudere klasser): kaft, oriënteren in het
verhaal, naam auteur, voorspellen, achterflap voorlezen
Tutor leest eerste 2 bladzijden voor
Lln lezen daarna 10-15 minuten in stilte (bij moeilijk woorden kan hulp worden
gevraagd aan tutor die naast zwakke lln zit)
Lln kiezen een fragment om voor te lezen (oefenen dit met tutor)
Fragmenten worden in oorspronkelijke volgorde gelezen
Gesprek achteraf verwoorden lln wrm ze dat fragment hebben gekozen
, BAVI-lezen
B: Beleving, AVI: niveaus
Lln lezen zelfstandig en stil in een zelfgekozen boek (AVI-niveau) (30 minuten)
Llk leest zelf en observeert het leesgedrag. Bespreekt nieuwe boeken
Tutorlezen
Samenwerkend lezen tussen leerlingen uit 1 klas of uit andere klassen; elkaar helpen
Goede vorm van lezen omdat er interactie ontstaat over het boek en dat leidt tot
meer leesbegrip
Voorwaarden: tutor moet zich goed voorbereiden (leesstrategieën en sociaal gebied)
Theaterlezen
2 of meer lezers nemen de rol van en personage op zich en lezen de tekst hardop voor
Eigenlijk een toneelstukje zonder podium, grootste rekwisieten en gebaren
Dialoogvorm: bevorderd vloeiend lezen en leesplezier
Elk kind kiest een rol: in duo’s lezen ze hun tekst luidop: helpen elkaar met
lichaamshouding, volume, mimiek, …
Na dit voeren ze de generale repetitie en uitvoering voor publiek uit
Radiolezen
Lezen tekst alsof ze een radioverslaggever zijn
Aanpak:
Tekst wordt de dag voordien uitgedeeld en voorgelezen door llk
Lln schrijven moeilijke woorden/ zinnen op
Lln oefenen hardop
Lln noteren 2 vragen voor kinderen uit hun groepje
Volgende dag presenteren ze hun deel aan elkaar (bij een fout mag lln zichzelf eerst
verbeteren
Stellen hun vragen
RALFI-lezen
= voor lezers die het moeilijk hebben, niet klassikaal
Gericht op: verhogen van leesniveau en vloeiend lezen
Gewerkt met teksten die aansluiten bij leeftijd vd lln
R: Repeated: 3-5x per week in homogene groepen dezelfde tekst lezen
A: Assisted: de llk leest eerste 4 keer de tekst voor en lln lezen mij met bijwijzen
De 5de keer lezen lln in koor de tekst (een moeilijk woord tijdig voorzeggen)
L: Level: interesse primeert, 2 niveaus boven behaalde AVI niveau
F: Feedback: directe positieve feedback
I: Interactie: over inhoud vd tekst
I: Instructie: moeilijk/lange woorden in stukjes verdelen
Verloop:
