WFT Basis Samenvatting 2023

WFT Basis Samenvatting 2023. Hoofdstuk 1 Wat is financiële dienstverlening(FD)? Het adviseren van en het verlenen van diensten aan consumenten in financiële zaken zoals betalen, sparen, beleggen, lenen en/of verzekeren. Welke financiële producten zijn er meer? Betaalproducten(betaalrekening), Spaar- en beleggingsproducten (rendementsproducten), Consumptieve kredieten, Hypothecaire kredieten, schadeverzekeringen, levensverzekeringen, pensioenen. Deze producten worden ook wel diensten genoemd, producenten worden aanbieders genoemd. Ook is er een markt waar deze diensten worden verhandeld. Een financieel dienstverlener is een bedrijf dat adviseert of diensten aanbied, we kennen soorten dienstverleners: aanbieders, adviseurs en bemiddelaars. Een persoon/bedrijf kan meerdere rollen hebben. Mensen die geen specifiek product of dienst adviseren worden financieel planners genoemd. Consumenten leveren 3 productiefactoren aan de andere sectoren: arbeid, kapitaal en grond. Voor deze factoren vangen zij inkomen, waarvan een deel naar de overheid en ondernemingen gaat, het overige deel gaat naar de financiële instellingen in de vorm van sparen of beleggen. FD zorgt ervoor dat het geld op de juiste plekken komt en verzorgen de overschotten en tekorten. Het verplaatsen van dit geld wordt ook wel de vermogensmarkt genoemd. Bij het verkopen van FDs moet er gekeken worden naar de financiele huishouding van de klant, denk hierbij aan de juridische positie, financiele positie en de fiscale positie. Aanbieders FDs zijn: banken, verzekeraars en pensioenfondsen. lOMoARcPSD| Banken Zorgen voor betalingsverkeer, brengen geldaanbieders- en vragers naar elkaar, hierbij zie je dat het geld dat de bank aantrekt de bank rente kost, het geld dat zij als krediet verstrekken levert rente op. Dit verschil heet de rentemarge. Bemiddelingsactiviteiten, denk aan beleggingsfondsen Adviseren over FDs Banken lopen een aantal risico’s: Kredietrisico: leners kunnen niet terug betalen Renterisico: bij lange leningen is de rentevergoeding hoger, dus als zij veel lang aangetrokken geld hebben en veel korte leningen aanbieden is de rentemarge klein of negatief. Dit kan voorkomen worden door looptijden van aanbieders en leners te matchen, ook kan er gemismatched worden, waarbij de bank bewust geld langer uitzet en geld op de korte termijn probeert aan te trekken. Valutarisico: het kan geld opleveren door in andere valuta’s geld te investeren omdat de renten overal verschillen, door plotselinge koersdalingen kan een valuta ten onder gaan of minder waard zijn dan oorspronkelijk is geinvesteerd. Liquiditeitsrisico: Spaarders nemen teveel geld op waardoor er niet voldoende liquide middelen aanwezig zijn. Marktrisico: de effecten die door de bank gekocht zijn kunnen in waarde dalen. Verzekeraars Klanten sluiten een verzekering af tegen een onzeker voorval, een gebeurtenis waarvan niet zeker is of deze zich voordoet. De klant betaald hier, per jaar, per maand of per kwartaal premie voor. Bij een levensverzekering is dit meestal een eenmalig bedrag, of te wel een koopsom. Als het voorval zich voor doet betaalt de verzekeraar een van tevoren afgesproken bedrag. De wet van de grote getallen: de totale hoogte van de te verwachten verzekeringsuitkeringen steeds zekerder wordt, naarmate de groep die zich verzekert groter wordt. Een verzekeraar berekent dan ook met landelijke of regionale statistische gegevens hoe groot de kans op schade is en hoe groot de gemiddelde schadeomvang is. Herverzekeren: om het risico te verspreiden herverzekeren veel maatschappijen bij een andere verzekeraar een deel van de verzekering. Reserves: verzekeraars bouwen altijd reserves op, sommige jaren zijn er meer stormen en dus meer uitkeringen. Samenwerkingsverbanden: Co-assurantie: samenwerking van verzekeraars waarbij ze een evenredig deel van de verzekering voor hun rekening nemen. Pools: samenwerkingen om grote risico’s te verzekeren, of om wegens tactische redenen zelf niet willen verzekeren. Zo is er geen rechtstreeks verband tussen de verzekeraar en de klant, hij verzekerd via de pool die een NV wordt. Zo worden meerdere maatschappijen samen een pool. lOMoARcPSD| Concernvorming: een groep vennootschappen die onder gezamenlijke leiding staan en als eenheid optreden, bovenaan staat de moedermaatschappij. De dochtermaatschappijen blijven wel zelfstandig, redenen zijn risicospreiding en schaalvoordeel (groot inkoop = goedkoper). Dit hoeven niet per sé alleen verzekeraars te zijn, denk aan zorgverzekeringen en ziekenhuizen. Pensioenfondsen Werkgevers en deelnemers betalen pensioenpremies aan pensioenfondsen om over een aantal jaar de deelnemer een pensioenuitkering te kunnen doen. Een pensioenfonds heeft 3 taken: innen, beheren(laag risico beleggen) en uitkeren. Ook moeten ze communiceren met (ex)deelnemers over hun opgebouwde pensioen en rechten. In de pensioenwet staat dat een werkgever de toegezegde pensioengelden moet onderbrengen bij een fonds of verzekeraar, het mag dus niet binnen de eigen onderneming blijven, wel bij een zustervennootschap. Soorten: Bedrijfstakpensioenfonds Specifieke branche • Bedrijfspensioenfonds voor de Bouwnijverheid (bouwsector) • Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (overheid en onderwijs) • Pensioenfonds Zorg en Welzijn (zorgsector) Ondernemingspensioenfonds Specifieke onderneming • Shell • Unilever • Ahold Beroepspensioenfonds Bepaalde beroepsbeoefenaren van een vrij beroep • medisch specialisten • notarissen • advocaten • huisartsen Bij het beroepspensioenfonds kan het personeel en de bedrijfseigenaar deelnemer van het fonds zijn. Ook kunnen levensverzekeraars pensioenproducten aanbieden, dit alleen als er in het CAO geen verplicht pensioenfonds is gegeven of er een extra pensioenvoorziening gegeven kan worden. Ook zijn er nog pensioeninstellingen (ppi) waarbij alleen word geind, belegd en uitgekeerd. Er wordt dus niks verzekerd aan de deelnemer. Distributie FDs Rechtstreekse verkoop: De aanbieder verkoopt het product zelf aan de klant, er zijn twee kanalen voor: kantorennet (in een kantoor)en direct writing (electronisch, schriftelijk of telefonisch). Verkoop via bemiddeling(loondienstagent): Assurantietussenpersonen: helpen de klant bij het kiezen van de geschikte verzekering door inventariseren van de behoefte, risicoanalyse en productvergelijking. De klant maakt zelf de keuze. Gevolmachtigd agenten: zij doen het zelfde als ATP’s, maar mogen ook verzekering accepteren, onder eigen label uitbrengen, polissen opmaken en schades afwikkelen. Deze verantwoordelijkheden legt de verzekeraar bij de agent. Precieze overeenkomsten staan in een volmachtsovereenkomst. lOMoARcPSD| Distributie van consumptieve kredieten: Rechtstreeks via: banken, creditcards- financieringsmaatschappijen, verzekeraars en de overheid. De bemiddelaars: professionele kredietbemiddelaars; assurantietussenpersonen; leveranciers van duurzame consumptiegoederen; warenhuizen, winkelketens en postorderbedrijven. Distributie van hypothecaire geldleningen Ook bij hypothecaire kredieten is er sprake van rechtstreekse distributie door aanbieders en via bemiddeling. Rechtstreekse distributie door de aanbieder Het direct aanbieden van een hypothecair krediet gebeurt direct door een geldgever, bijvoorbeeld een bank, een verzekeraar of een pensioenfonds. De bemiddelaars: makelaars, assurantietussenpersonen en onafhankelijke hypotheekadviseurs. Distributie van beleggingen De distributie van beleggingen verloopt via een broker (bank of commissionair). Er zijn hiervoor verschillende bedieningsconcepten, te weten execution only, advies en vermogensbeheer. Toezicht: Functioneel toezicht: Gedragstoezicht: AFM houdt toezicht bij de FD, de FD moet handelen in belang van klant, dit moet op een juiste en niet-misleidende manier. Een FD moet een vergunning bij het AFM regelen voor het verstrekken van financiele producten. Voor onderneming op de beurs effecten handelen zijn er ook regels. Deze zijn vooral voor aanbieders en handelaren van effecten, en voor accountants. Ook mag er niet gehandeld worden met voorkennis. Ook wel bekend als insider trading. Prudentieel toezicht Voor de klant is het belangrijk dat een financieel dienstverlener de afgesproken betalingsverplichtingen kan nakomen. Ook wel bekend als bedrijfseconomisch toezicht.Denk hierbij aan kredietinstellingen, verzekeraars, pensioenfondsen, beleggingsfondsen, geldwisselkantoren en banken. Adviseurs en bemiddelaars niet, want oor de klant heeft het geen of weinig nadeel als zij failliet gaan. minister van Financiën : hoofdverantwoordelijk voor functioneren financiële stelsel Autoriteit Financiële Markten (AFM) :  gedragstoezicht → gedrag financieel dienstverleners richting consument De Nederlandsche Bank (DNB) :  prudentieel toezicht → voorkomen faillissementen financiële instellingen  systeemtoezicht → stabiliteit van financieel systeem als geheel lOMoARcPSD| RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR Solvency II (Solvency I kon e niet voor zorgen dat Ineas failliet ging, en moest dus vernieuwd worden) Bij het opstellen van Solvency II had de Europese Commissie de volgende doelstellingen voor ogen: • Verzekeraars hebben voldoende geld in kas, om verzekeringsclaims uit te kunnen betalen. • Verzekeringnemers worden beschermd tegen een mogelijk faillissement van de verzekeraar. • Toezichthouders hebben meer inzicht in de bedrijfsvoering van de verzekeraar en kunnen dan eerder maatregelen nemen. • Het vertrouwen in de financiële sector wordt hersteld. Dit wordt behaald door 3 pijlers. Kapitaaleisen op basis van risico’s, governance en organisatie, rapportage en verantwoording. Verzekeraars moeten voldoende reserves in huis hebben, er wordt gekeken wordt er gekeken naar marktrentes en specifieke risicos. (langlevenrisico, sterfterisico, opzegrisico, catastroferisico en operationeel risico). Ook moet de verzekeraar voldoen aan bepaald eisen zoals verplichte functies, het doen van bedrijfsprocessen en controles. Ook moeten ze jaarlijks openheid van zaken geven over hun financiële huishouding en hun solvabiliteitspositie. Kleine verzerkaars (-5mln premieinkomsten, -25mln technische voorziening (het vermogen dat nodig is om alle lopende verzekeringsverplichtingen te kunnen dekken)) Natura-uitvaartverzekeraars Sommige verzekeraars hebben een volledige vrijstelling, dus ook van Solvency II Basic. Dit zijn de allerkleinste schade- en natura-uitvaartverzekeraars met bruto premie-inkomsten van niet meer dan € 2 miljoen per jaar en technische voorzieningen van niet meer dan € 10 miljoen per jaar. De Nederlandsche Bank (DNB) houdt dan ook geen toezicht op deze verzekeraars. Om het risico voor verzekeringnemers bij deze verzekeraars te verminderen, gelden er aanvullende voorwaarden zoals een beperking van de toegestane omvang van de herverzekeringsactiviteiten en een maximale dekking per verzekerd object of per leven van € 12.500. Een volledig vrijgestelde natura-uitvaartverzekeraar kan ervoor kiezen zich toch vrijwillig onder DNBtoezicht te stellen en te werken met een Solvency II Basic-vergunning. Dan moet deze naturauitvaartverzekeraar wel aan de daarvoor geldende eisen voldoen. Deze verzekeraars moeten expliciet melden aan hun klanten dat zij niet onder het DNB toezicht staan. Systeemtoezicht Het doel van het systeemtoezicht is het voorkomen van zogeheten systeemrisico’s. Systeemrisico’s zijn problemen binnen een financiële instelling of markt die leiden tot een economisch verlies of tot het verlies van vertrouwen in het financiële stelsel Strafrechtelijktoezicht Het OM en de opsporingsdienst van de belastindienst (FIOD-ECD) zijn strafrechtelijk toezichthouders, er wordt gecontroleerd op strafbare feiten zoals fraude en witwassen. lOMoARcPSD| RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR Een FD kan in beroep gaan als hij een sanctie krijgt opgelegd. De DNB, FIOD-ECD en het OM overleggen welke stappen er gemaakt worden als er sprake is van een economisch delict. De gesanctioneerde kan tot 6 weken bezwaar indienen. Vervolgens kan er in beroep gegaan worden bij de bestuursrechter, vervolgens het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Als laatste kan men in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Als het AFM een sanctie oplegt kan er bezwaar gemaakt worden bij het AFM en vervolgens kan men in beroep gaan bij de rechter. Voorlichting klant AFM, er is een site met hun rechten als consument over FPs Nibud, is een stichting die informeert en adviseert over financiën van huishoudens. Consumentenbond Brancheorganisaties Klachtenprocedure Een FD moet een interne klachtenprocedure hebben. Deze procedure moet schriftelijk vastgelegd worden en geinformeerd worden aan de klant. Ook moeten zij aangesloten zijn bij een erkend klachteninstituut. Zoals Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) en de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ). De voordelen t.o.v. rechtbank is snelle afhandeling en de lagere kosten. Als de klant het nog niet eens is kan er een civiele procedure bij een burgerlijk rechter aangespannen worden. Intake Na het indienen van de klacht bij het Kifid krijgt de klant binnen 1 week te horen of de klacht inhoudelijk in behandeling wordt genomen of niet-behandelbaar is. Juridische toets Als de klacht in behandeling wordt genomen, neemt de jurist (de behandelaar) van het Kifid binnen 2 weken contact op met de klant. Aan de hand van alle stukken wordt vervolgens besloten of de zaak zich leent voor bemiddeling door de Ombudsman of dat de Geschillencommissie de zaak verder in behandeling neemt. Financiële Ombudsman vanaf hier intake Kifid+ juridische toets binnen 3 mnd. binnen 6 wkn. + belang ≥ € 25.000 IKP Financiële Dienstverlener Geschillencommissie Commissie van Beroep lOMoARcPSD| RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR De ombudsman De Ombudsman houdt zich sinds 1 oktober 2014 alleen nog maar bezig met bemiddeling. Als de Ombudsman het met de klant eens is over de klacht, zal hij bij de dienstverlener opkomen voor de belangen van de klant. De Ombudsman doet dan een bemiddelingsvoorstel of een aanbeveling. Het bemiddelingsvoorstel of de aanbeveling is niet bindend Geschillencommissie Financiële Dienstverlening De wet verplicht Kifid de keuze voor bindend of niet-bindend advies open te laten. Als de klant het niet eens is met de bindende beslissing van de Geschillencommissie dan kan hij het geschil binnen zes weken voorleggen aan de Commissie van Beroep. De klant kan dan ook naar de rechter, maar dan volgt alleen toetsing van juiste procedure en voldoende motivatie. Bij een nietbindend advies kan de klant het geschil wel inhoudelijk aan de rechter voorleggen. Commissie van Beroep Een klacht kan bij de Commissie van Beroep worden ingediend door: • een klant. Het moet hierbij wel gaan om een bedrag van minimaal € 25.000; • een financieel dienstverlener.Het moet hierbij wel gaan om een bedrag van minimaal € 25.000 of het belang voor de betrokken bedrijfstak bedraagt minstens vijf miljoen euro. Waarborgen onafhankelijkheid De minister van Financiën moet zijn goedkeuring verlenen aan de statuten, reglementen, begroting en benoeming van het bestuur, de Ombudsman en de voorzitter van de Geschillencommissie. Zo is de onafhankelijkheid van de Kifid gewaarborgd. Online klachtenloket Mijn Kifid 1. Aanmaken van een persoonlijk account op Mijn K 2. Invullen van het online klachtenformulier 3. Uploaden van relevante documenten