Samenvatting Plichtenleer

Inhoud
1. Recht en ethiek......................................................................................................................................................4

definitie van het recht...........................................................................................................................................4

scheiding der machten..........................................................................................................................................4

staatsstructuur......................................................................................................................................................6

2. patiëntenrechtenwet............................................................................................................................................6

ontstaan.................................................................................................................................................................6

doel Wet Patiëntenrechten...................................................................................................................................6

toepassing op zorgverstrekkers............................................................................................................................6

patiëntenrechten...................................................................................................................................................7

Recht op kwaliteitsvolle dienstverlening..........................................................................................................7

Recht op vrije keuze van zorgverstrekker.........................................................................................................7

Recht op informatie en uitzonderingen............................................................................................................7

Recht op toestemming (informed consent)......................................................................................................8

Patiëntendossier................................................................................................................................................8

Recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer...................................................................................9

Recht op klacht en bemiddeling........................................................................................................................9

Recht op pijnbestrijding gerichte zorg..............................................................................................................9

vertrouwenspersoon VS vertegenwoordiger........................................................................................................9

3. principes van biomedische ethiek.......................................................................................................................10

geschiedenis........................................................................................................................................................10
Albert Neisser..................................................................................................................................................10

doktersproces Nuremberg (1945-1947)  Declaration of helsinki...................................................................10

Tuskegee Syphilis study Alabama (1932-1972)...............................................................................................10

Willbrook Hepatitis studie (1956-1970)..........................................................................................................11

guatemala penicilline studie (2946-1948........................................................................................................11

National Research Act (1974)..........................................................................................................................11

Belmont Report (1979)....................................................................................................................................11

principes van biomedische ethiek.......................................................................................................................11

4.1 wettelijke verankering beroep kinesitherapeut................................................................................................12

WUG (Wet Uitoefening gezondheidszorgberoepen)..........................................................................................13

hoofdstuk 3: kinesitherapie................................................................................................................................13

handelingen van kinesitherapeut....................................................................................................................13

het voorschrift.................................................................................................................................................14


1

, bijzondere beroepsbekwaamheden...................................................................................................................14

4.2 ziekte en invaliditeitsverzekeringen Wet (ZIV-wet)..........................................................................................15

nomenclatuur (geneeskundige verstrekkingen) en conventies..........................................................................15

inleiding...........................................................................................................................................................15

structuur nomenclatuur..................................................................................................................................16

andere elementen van de overeenkomst.......................................................................................................16

FOD volksgezondheid..........................................................................................................................................17

5. kwaliteitswet.......................................................................................................................................................17

inleiding...............................................................................................................................................................17

begrippenkader...............................................................................................................................................17

vereisten inzake kwaliteitsvolle praktijkuitvoering in gezondheidszorg............................................................18

hoe afdwingen?...................................................................................................................................................21

realiteitszin..........................................................................................................................................................21

6. aansprakelijkheid.................................................................................................................................................22

strafrechtelijke aansprakelijkheid.......................................................................................................................22

burgerlijke aansprakelijkheid..............................................................................................................................22

Twee sporen keuze..............................................................................................................................................22

contractuele aansprakelijkheid (vs buiten contractuele)...................................................................................23

soorten verbintenis.........................................................................................................................................23

besluit tot (fout)aansprakelijkheid......................................................................................................................23

fout..................................................................................................................................................................23

schade..............................................................................................................................................................24

causaal verband...............................................................................................................................................24

foutloze aansprakelijkheid..................................................................................................................................24

aandachtspunten verzekering.............................................................................................................................25

7. de praktijk............................................................................................................................................................25

zelfstandige of schijnzelfstandige?......................................................................................................................25

vennootschap of eenmanszaak?.........................................................................................................................26

toereikend vermogen..........................................................................................................................................26

kosten.................................................................................................................................................................27

bedrijfsvoering....................................................................................................................................................27

administratieve verplichtingen bij aanvang beroepsuitoefening.......................................................................27

voordelen conventie...........................................................................................................................................28

verzekering beroepsaansprakelijkheid...............................................................................................................28

invordering ereloon.............................................................................................................................................29


2

,8. ethische wetten...................................................................................................................................................29

abortuswet..........................................................................................................................................................29

embryowet..........................................................................................................................................................29

experimentenwet................................................................................................................................................29

euthanasiewet.....................................................................................................................................................30

9. beroepsgeheim....................................................................................................................................................31

medisch beroepsgeheim.....................................................................................................................................31

Art. 458 SW..........................................................................................................................................................31

art. 585 bis...........................................................................................................................................................32

art. 585 ter...........................................................................................................................................................32

art. 422 bis: schuldig verzuim..............................................................................................................................32

artikel 422 ter..................................................................................................................................................33

artikel 422 quater............................................................................................................................................33

10. takken van sociale zekerheid............................................................................................................................33




3

,PLICHTENLEER 2022-2023
1. RECHT EN ETHIEK

HB p. 169-174 en 13-25

Onderscheid recht en ethiek

 Rechtregels komen tot stand door democratisch overleg
o Parlementsleden vertegenwoordigen soevereine volk
o DUS recht ZOU weerspiegeling moeten zijn van morele waarden in de maatschappij
 In realiteit: veel rechtsregels hebben louter reglementair karakter
o Ook regels van moraal die geen weerspiegeling hebben in het recht (bv overspel is niet
strafbaar, maar wordt wel afgekeurd in de maatschappij)

Ethiek VS deontologie

 Ethiek: handelen volgens de vraag ‘leid ik een goed leven?’
 Deontologie: ethiek toegepast binnen bepaald beroepskader
o Doel: verhouding tussen beroepsbeoefenaars onderling en beroepsbeoefenaar-patiënt in
goede banen leiden

DEFINITIE VAN HET RECHT



Het recht is een geheel van regels in een bepaalde maatschappij op een bepaald ogenblik opgelegd door
een daartoe bevoegde overheid en het zijn regels die afdwingbaar zijn.


 geheel van regels: niet sprokkelen en niet maar 1 bepaling  geheel systeem dat recht vormt
 bepaalde maatschappij en ogenblik: relatieve en veranderlijke aspect
 afdwingbaar: anders is het slechts een aanbeveling
 bevoegde overheid: anders onwettig recht

rechtsbronnen

 wet: schriftelijke weergave van opgelegde rechtsregel die algemeen geldig is
 rechtspraak: geheel van uitspraken van hoven en rechtbanken
o zorgt voor de praktijk, toetsing van hoe recht wordt toegepast
 rechtsleer: geheel van opvattingen, theorie rond het recht
o academische invalshoek
 gewoonte: ondergeschikte bron van recht geworden
o gewoontes zijn nu bijna allemaal geïntegreerd in de wetgeving
 billijkheid: instrument om te remediëren wanneer recht niet leidt tot rechtvaardigheid

SCHEIDING DER MACHTEN

Constitutionele monarchie België

 Triaspolitica de l’esprit des lois
o wetgevende macht
o uitvoerende macht
o rechterlijke macht
 België = koninkrijk met koning als staatshoofd


4

, o Koning der Belgen ipv België  enkel macht toegekend door de grondwet
o Staat aan het hoofd van de trias politica op federaal niveau  louter symbolisch

wetgevende macht

 Uitgeoefend door Kamer en Senaat, samen met de koning
o Macht Senaat is erg beperkt, Kamer van Volksvertegenwoordigers is belangrijkste
 Federale wetgever  wetten
 Regionale wetgever  decreten
 Brussels Hoofdstedelijk Gewest  ordonnanties

Uitvoerende macht

 Traditioneel: regering + koning
 Regering moet meerderheid krijgen in het parlement
o Bij onenigheid kan er gestemd worden in het parlement en nagegaan worden of deze
regering nog over een meerderheid beschikt
o Wanneer regering de wet niet zou naleven tov burgers  richten tot rechterlijke macht

Rechterlijke macht

 Onafhankelijk van wetgevende en uitvoerende macht
 Niet onderverdeeld in federaal en regionaal niveau
o Verschillende garanties in de grondwet
 Rechters worden door koning voor het leven benoemd
o Enkel wegens zware fouten door Hof van Cassatie geschorst
o Op 67 jaar met pensioen
 Indeling
o Hof van Cassatie
 oordeelt over de wettigheid van de rechterlijke beslissingen
 Het spreekt zich niet uit over feiten
 gaat enkel na of een “in laatste aanleg gewezen” vonnis of arrest (dit is nà het
instellen van de gewone rechtsmiddelen van hoger beroep en verzet), de wet
schendt of een rechtsregel miskent.
o Vijf hoven van beroep
 Het hof van beroep behandelt het hoger beroep tegen in eerste aanleg gewezen
vonnissen van de rechtbank van eerste aanleg en de ondernemingsrechtbank
o Vijf Arbeidshoven
 Het arbeidshof behandelt in België het hoger beroep tegen vonnissen van de
arbeidsrechtbank
o Provincie:
 Rechtbank van eerste aanleg
 Arbeidsrechtbank
 Ondernemingsrechtbank
o Gerechtelijk kanton
 Vredegerecht
 Poltierechtbank




5

, STAATSSTRUCTUUR

België telt zes regeringen die opgedeeld zijn over de Gemeenschappen en de Gewesten. Dit gaat over de
persoonsgebonden of de territorium gebonden materies. Voorbeeld: gemeenschapsonderwijs (persoons) of
een gewestweg (territorium)

1. Federaal: België (residuaire bevoegdheden)
2. Vlaamse gemeenschap en gewest (overlappen)
3. Waals Gewest
4. Brussels Hoofdstedelijk Gewest
5. Franstalige gemeenschap
6. Duitstalige Gemeenschap

Gewest

 Komt overeen met territorium

Gemeenschap

 Taal, cultuur, onderwijs en persoonsgebonden materies
o Preventie, gezondheid, bijstand aan personen
 Vlaamse gemeenschap is dus ook bevoegd voor Vlamingen die buiten territorium van Vlaamse Gewest
wonen.
o Bv Nederlandstalige inwoners van Brussels Hoofdstedelijk Gewest

2. PATIËNTENRECHTENWET

Handboek p. 125-132

ONTSTAAN

Zie ook Hoofdstuk 3

Paternalisme

 Patiënt krijgt behandeling zonder dat hij daarmee na degelijke voorlichting heeft ingestemd
 experimenten gebeurd in verleden waarbij geen informed consent gegeven werd (HS 3)
 begin jaren 60  beweging voor patiëntenrechten

2002: Wet Patiëntenrechten

 Deze codificeerde vooral wat al in de rechtspraak en rechtsleer als overheersende opvatting bestond

DOEL WET PATIËNTENRECHTEN

Doel van de wet

 Verbetering van de kwaliteit van dienstverlening in de gezondheidszorg
o Door rechten van patiënt te formuleren in een duidelijk wet
 Belang hechten aan vertegenwoordiging en bescherming van wilsonbekwame mensen

Betrekking op:

 Alle diensten die een zorgverstrekker levert
 Bevorderen, vaststellen, behouden, herstellen of verbeteren van gezondheidstoestand
 Sinds 2005: nadruk op recht op voldoende pijnstilling


TOEPASSING OP ZORGVERSTREKKERS

6