H3 Aandoeningen van de slokdarm
Herhaling anatomie en fysiologie
LEZEN
Slokdarmsymptomen
Dysfagie
= onaangenaam gevoel wanneer voedsel tijdens passage van pharynx naar maag gehinderd wordt
1. Organische dysfagie: ontstaat als er in de slokdarm een zichtbare vernauwing is (ring of
tumor)
2. Functionele dysfagie: vernauwing is het gevolg van verkeerdelijke contractietoestand van
gladde spieren of van motoriekstoornis
Pijn
Pijn achter het borstbeen hartprobleem uitgesloten NCCP (non cardiac chest pain)
Odynofagie pijn in aansluiting met slikact ontstekingsletsels
Impactio wurgende gevoel alsof er iets in slokdarm vast zit
Vaak ver gevorderd stadium van dysfagie
Pyrosis
Meest voorkomende symptoom van slokdarmoorzaak is pyrosis branderig gevoel achter
borstbeen
Technische onderzoeken
Manometrisch onderzoek
Sonde ingebracht die druk meet op verschillende plaatsen, in functie van de tijd
- Meting net boven UES
- In UES
- In verloop van slokdarm zelf
- In LES
Drukcurves onder elkaar zetten idee van verloop voedselbolus in slokdarm
Goede verloop: verhoogde druk in pharynx (slikken) en dan een verlaagde druk in UES (om
voedselbolus door te laten moet de sfincter even opengaan), daarne drukgolf van boven naar
beneden en ten slotte ontspant LES om opnieuw de voedselbolus door te laten
Zie p. 34 figuur
Manometrie enkel nog uitgevoerd bij functionele dysfagie
pH -meting
elektrode via neus in slokdarm gebracht tot ze zich een 5tal cm boven de slokdarm bevindt
Meet 24u pH (hoeft niet in ZH)
o Positieve pH = zure maaginhoud keert terug naar slokdarm probleem met LES
Nog zelden gedaan door opkomst endoscopie
Wel nog soms bij kleine kinderen of als endoscopie geen oorzaak voor klachten geeft meet
, Radiologisch onderzoek
Weinig uitgevoerd
Wel nuttig bij slikstoornissen of problemen van dysfagie waarbij manometrie en endoscopie
geen diagnose geven
Endoscopie
= standaardonderzoek bij slokdarmproblematiek
Endoscoop flexibele slang die ingebracht wordt in slokdarm, maag, colon of trachea
Bevat speciale vezels waarin lichtstralen onveranderd worden voortgeleid
Aan top lens en aan basis camera arts kan in slokdarm (oesofagoscopie) en maag
(gastroscopie) kijken
Slokdarm en maagproblemen hangen dikwijls samen voor diagnose slokdarmproblematiek vaak
een oesofago-gastroscopie
Onderweg naar maag ook slokdarm bekijken
Oppervlakkige ontstekingsletsels van mucosa, tumoren, metaplasie, ulcera zijn zichtbaar
men kan ook ingrepen doen
biopsie
slijm wegnemen om te zien als er bacteriën inzitten
levensbedreigende bloeding uit maagulcus stoppen door clips op te zetten
Patiënt moet nuchter zijn
Motorische slokdarmstoornissen
Primair stoornis oorzaak bevindt zich in slokdarm zelf
Secundair stoornis onderdeel van meer gegeneraliseerde aandoening (parkinson, CVA)
Achalasie
Primaire motoriekstoornis slokdarm (zeldzaam)
Veel bij mannen van middelbare leeftijd
Oorzaak zit in teloorgaan van bepaalde zenuwcentra in de plexussen van de slokdarmwand
Symptomen:
Eerst krampen, bemoeilijkt doorgang van voedsel
Na tijdje verliest slokdarm zijn tonus door stase van zijn inhoud en wordt een atone zak
gevuld met voedselresten
Diagnose kan radiologisch en manometrisch gesteld worden
Moeilijke behandeling met dieet
Verhoogd risico op slokdarmkanker
Diffuse spasmen
Functionele aandoening gelijkaardig aan achalasie maar zeldzamer
Meer pijn
Oesofagale ringen
Plaatsen in slokdarm waar diameter van het lumen kleiner is
Herhaling anatomie en fysiologie
LEZEN
Slokdarmsymptomen
Dysfagie
= onaangenaam gevoel wanneer voedsel tijdens passage van pharynx naar maag gehinderd wordt
1. Organische dysfagie: ontstaat als er in de slokdarm een zichtbare vernauwing is (ring of
tumor)
2. Functionele dysfagie: vernauwing is het gevolg van verkeerdelijke contractietoestand van
gladde spieren of van motoriekstoornis
Pijn
Pijn achter het borstbeen hartprobleem uitgesloten NCCP (non cardiac chest pain)
Odynofagie pijn in aansluiting met slikact ontstekingsletsels
Impactio wurgende gevoel alsof er iets in slokdarm vast zit
Vaak ver gevorderd stadium van dysfagie
Pyrosis
Meest voorkomende symptoom van slokdarmoorzaak is pyrosis branderig gevoel achter
borstbeen
Technische onderzoeken
Manometrisch onderzoek
Sonde ingebracht die druk meet op verschillende plaatsen, in functie van de tijd
- Meting net boven UES
- In UES
- In verloop van slokdarm zelf
- In LES
Drukcurves onder elkaar zetten idee van verloop voedselbolus in slokdarm
Goede verloop: verhoogde druk in pharynx (slikken) en dan een verlaagde druk in UES (om
voedselbolus door te laten moet de sfincter even opengaan), daarne drukgolf van boven naar
beneden en ten slotte ontspant LES om opnieuw de voedselbolus door te laten
Zie p. 34 figuur
Manometrie enkel nog uitgevoerd bij functionele dysfagie
pH -meting
elektrode via neus in slokdarm gebracht tot ze zich een 5tal cm boven de slokdarm bevindt
Meet 24u pH (hoeft niet in ZH)
o Positieve pH = zure maaginhoud keert terug naar slokdarm probleem met LES
Nog zelden gedaan door opkomst endoscopie
Wel nog soms bij kleine kinderen of als endoscopie geen oorzaak voor klachten geeft meet
, Radiologisch onderzoek
Weinig uitgevoerd
Wel nuttig bij slikstoornissen of problemen van dysfagie waarbij manometrie en endoscopie
geen diagnose geven
Endoscopie
= standaardonderzoek bij slokdarmproblematiek
Endoscoop flexibele slang die ingebracht wordt in slokdarm, maag, colon of trachea
Bevat speciale vezels waarin lichtstralen onveranderd worden voortgeleid
Aan top lens en aan basis camera arts kan in slokdarm (oesofagoscopie) en maag
(gastroscopie) kijken
Slokdarm en maagproblemen hangen dikwijls samen voor diagnose slokdarmproblematiek vaak
een oesofago-gastroscopie
Onderweg naar maag ook slokdarm bekijken
Oppervlakkige ontstekingsletsels van mucosa, tumoren, metaplasie, ulcera zijn zichtbaar
men kan ook ingrepen doen
biopsie
slijm wegnemen om te zien als er bacteriën inzitten
levensbedreigende bloeding uit maagulcus stoppen door clips op te zetten
Patiënt moet nuchter zijn
Motorische slokdarmstoornissen
Primair stoornis oorzaak bevindt zich in slokdarm zelf
Secundair stoornis onderdeel van meer gegeneraliseerde aandoening (parkinson, CVA)
Achalasie
Primaire motoriekstoornis slokdarm (zeldzaam)
Veel bij mannen van middelbare leeftijd
Oorzaak zit in teloorgaan van bepaalde zenuwcentra in de plexussen van de slokdarmwand
Symptomen:
Eerst krampen, bemoeilijkt doorgang van voedsel
Na tijdje verliest slokdarm zijn tonus door stase van zijn inhoud en wordt een atone zak
gevuld met voedselresten
Diagnose kan radiologisch en manometrisch gesteld worden
Moeilijke behandeling met dieet
Verhoogd risico op slokdarmkanker
Diffuse spasmen
Functionele aandoening gelijkaardig aan achalasie maar zeldzamer
Meer pijn
Oesofagale ringen
Plaatsen in slokdarm waar diameter van het lumen kleiner is
