Examenopdracht 2: Analyse
Kwalitatieve Onderzoeksmethoden
De la Ruelle
Jannes
S0212297
Schakelprogramma Internationale Betrekkingen en Diplomatie
,Jannes De la Ruelle s0212297 2021-2022
Inhoudstafel
1 PROBLEEMSTELLING.................................................................................................................................... 1
2 AXIAAL CODEREN........................................................................................................................................ 2
3 SELECTIEF CODEREN WEERGEGEVEN IN EEN GRAFISCHE VOORSTELLING......................................................6
4 ONDERZOEKSTEKST..................................................................................................................................... 7
5 REFLECTIE OVER KWALITEITSVEREISTEN VOOR KWALITATIEF ONDERZOEK................................................10
5.1 GELOOFWAARDIGHEID.....................................................................................................................................10
5.2 OVERDRAAGBAARHEID.....................................................................................................................................10
5.3 AFHANKELIJKHEID...........................................................................................................................................10
5.4 OVERTUIGINGSKRACHT....................................................................................................................................11
6 REFLECTIE OVER ETHIEK IN ONDERZOEK.................................................................................................... 12
6.1 PROCEDURELE ETHIEK......................................................................................................................................12
6.2 SITUATIONELE OF RELATIONELE ETHIEK...............................................................................................................12
7 REFLECTIE: DENKOEFENING OVER EEN TOEPASSING VAN MIXED METHODS...............................................14
7.1 EXPLICITERING VAN DE MEERWAARDE VAN MIXED METHODS ONDERZOEK VOOR JOUW PROBLEEMSTELLING......................14
7.2 EEN AANGEWEZEN VORM VAN MIXED METHODS ONDERZOEK VOOR DIT ONDERZOEK...................................................14
8 BIBLIOGRAFIE............................................................................................................................................ 15
, Jannes De la Ruelle s0212297 2021-2022
1 Probleemstelling
Eenzaamheid is algemeen erkend als een probleem voor de volksgezondheid dat in verband wordt
gebracht met fysieke en mentale gezondheidsproblemen (Hawkley & Cacioppo, 2010),
teruggedrongen activiteitsgraden (Hawkley et al., 2009) en een verhoogd risico op overlijden
(Perissinotto et al., 2012). Het kan beschouwd worden als een epidemie waarvan de oorzaken legio
zijn: de meest voorkomende blijken ziekte, overlijden van de levenspartner en gebrek aan vrienden
te zijn. Daarnaast kunnen de levensomstandigheden (bv. op een afgelegen locatie wonen) en
gezinsaangelegenheden (bv. werkloosheid van of alcoholisme bij het gezinslid) eveneens oorzaken
uitmaken van eenzaamheid (Savikko et al., 2005). Hieruit lijkt eenzaamheid doorgaans voort te
komen uit impulsieve veranderingen in het maatschappelijke leven enerzijds, en uit natuurlijke
gebeurtenissen en tegenslagen door het ouder worden anderzijds. De traditionele oorzaken van
eenzaamheid worden echter sterk beïnvloed door de COVID-19 pandemie: de lockdown-maatregelen
die tijdens de Coronapandemie zijn genomen, blijken een katalysator te zijn in de toename van
eenzaamheid bij ouderen.
De COVID-19 pandemie heeft een grote bezorgdheid met zich meegebracht wat betreft de gevolgen
ervan op eenzaamheid bij ouderen. In recent onderzoek werd reeds aangetoond dat afgekondigde
lockdowns en ‘stay-at-home’ maatregelen hebben geleid tot fysieke en sociale distantie. Tevens
werd duidelijk gemaakt dat steeds meer ouderen sociale isolatie ervaren (Bu et al., 2020). Omdat de
Coronapandemie hogere eenzaamheidsgraden bij ouderen heeft veroorzaakt, is het belangrijk om te
onderzoeken op welke manier de restrictieve coronamaatregelen de eenzaamheidspatronen bij
ouderen hebben beïnvloed. Dit zou de samenleving in de gelegenheid stellen om ervoor te zorgen
dat noodzakelijke hulpverlening efficiënt georganiseerd kan worden.
Vanuit bovenstaande probleemstelling formuleer ik volgende centrale vraag: wat is de invloed van
de COVID-19 pandemie op eenzaamheid bij ouderen (65+)? De restrictieve –en weliswaar
inconsistente– coronamaatregelen hebben logischerwijze een negatieve impact gekend op het
fysieke en mentale welzijn van ouderen. Echter, het COVID-19-vaccin in combinatie met het CST
(Covid Safe Ticket) zou de weg naar het ‘Rijk der Vrijheid’ weer openen. Op welke manier
eenzaamheid bij ouderen hierdoor beïnvloed wordt, is momenteel nog niet duidelijk.
Om bovenstaande onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, wordt binnen deze studie gebruik
gemaakt van de volgende concepten: eenzaamheid bij ouderen –waarbij ik zal voortbouwen op het
theoretische onderscheid tussen emotionele en sociale eenzaamheid (Weiss, 1973)–,
coronamaatregelen en COVID-19-vaccinatie.
1
Kwalitatieve Onderzoeksmethoden
De la Ruelle
Jannes
S0212297
Schakelprogramma Internationale Betrekkingen en Diplomatie
,Jannes De la Ruelle s0212297 2021-2022
Inhoudstafel
1 PROBLEEMSTELLING.................................................................................................................................... 1
2 AXIAAL CODEREN........................................................................................................................................ 2
3 SELECTIEF CODEREN WEERGEGEVEN IN EEN GRAFISCHE VOORSTELLING......................................................6
4 ONDERZOEKSTEKST..................................................................................................................................... 7
5 REFLECTIE OVER KWALITEITSVEREISTEN VOOR KWALITATIEF ONDERZOEK................................................10
5.1 GELOOFWAARDIGHEID.....................................................................................................................................10
5.2 OVERDRAAGBAARHEID.....................................................................................................................................10
5.3 AFHANKELIJKHEID...........................................................................................................................................10
5.4 OVERTUIGINGSKRACHT....................................................................................................................................11
6 REFLECTIE OVER ETHIEK IN ONDERZOEK.................................................................................................... 12
6.1 PROCEDURELE ETHIEK......................................................................................................................................12
6.2 SITUATIONELE OF RELATIONELE ETHIEK...............................................................................................................12
7 REFLECTIE: DENKOEFENING OVER EEN TOEPASSING VAN MIXED METHODS...............................................14
7.1 EXPLICITERING VAN DE MEERWAARDE VAN MIXED METHODS ONDERZOEK VOOR JOUW PROBLEEMSTELLING......................14
7.2 EEN AANGEWEZEN VORM VAN MIXED METHODS ONDERZOEK VOOR DIT ONDERZOEK...................................................14
8 BIBLIOGRAFIE............................................................................................................................................ 15
, Jannes De la Ruelle s0212297 2021-2022
1 Probleemstelling
Eenzaamheid is algemeen erkend als een probleem voor de volksgezondheid dat in verband wordt
gebracht met fysieke en mentale gezondheidsproblemen (Hawkley & Cacioppo, 2010),
teruggedrongen activiteitsgraden (Hawkley et al., 2009) en een verhoogd risico op overlijden
(Perissinotto et al., 2012). Het kan beschouwd worden als een epidemie waarvan de oorzaken legio
zijn: de meest voorkomende blijken ziekte, overlijden van de levenspartner en gebrek aan vrienden
te zijn. Daarnaast kunnen de levensomstandigheden (bv. op een afgelegen locatie wonen) en
gezinsaangelegenheden (bv. werkloosheid van of alcoholisme bij het gezinslid) eveneens oorzaken
uitmaken van eenzaamheid (Savikko et al., 2005). Hieruit lijkt eenzaamheid doorgaans voort te
komen uit impulsieve veranderingen in het maatschappelijke leven enerzijds, en uit natuurlijke
gebeurtenissen en tegenslagen door het ouder worden anderzijds. De traditionele oorzaken van
eenzaamheid worden echter sterk beïnvloed door de COVID-19 pandemie: de lockdown-maatregelen
die tijdens de Coronapandemie zijn genomen, blijken een katalysator te zijn in de toename van
eenzaamheid bij ouderen.
De COVID-19 pandemie heeft een grote bezorgdheid met zich meegebracht wat betreft de gevolgen
ervan op eenzaamheid bij ouderen. In recent onderzoek werd reeds aangetoond dat afgekondigde
lockdowns en ‘stay-at-home’ maatregelen hebben geleid tot fysieke en sociale distantie. Tevens
werd duidelijk gemaakt dat steeds meer ouderen sociale isolatie ervaren (Bu et al., 2020). Omdat de
Coronapandemie hogere eenzaamheidsgraden bij ouderen heeft veroorzaakt, is het belangrijk om te
onderzoeken op welke manier de restrictieve coronamaatregelen de eenzaamheidspatronen bij
ouderen hebben beïnvloed. Dit zou de samenleving in de gelegenheid stellen om ervoor te zorgen
dat noodzakelijke hulpverlening efficiënt georganiseerd kan worden.
Vanuit bovenstaande probleemstelling formuleer ik volgende centrale vraag: wat is de invloed van
de COVID-19 pandemie op eenzaamheid bij ouderen (65+)? De restrictieve –en weliswaar
inconsistente– coronamaatregelen hebben logischerwijze een negatieve impact gekend op het
fysieke en mentale welzijn van ouderen. Echter, het COVID-19-vaccin in combinatie met het CST
(Covid Safe Ticket) zou de weg naar het ‘Rijk der Vrijheid’ weer openen. Op welke manier
eenzaamheid bij ouderen hierdoor beïnvloed wordt, is momenteel nog niet duidelijk.
Om bovenstaande onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, wordt binnen deze studie gebruik
gemaakt van de volgende concepten: eenzaamheid bij ouderen –waarbij ik zal voortbouwen op het
theoretische onderscheid tussen emotionele en sociale eenzaamheid (Weiss, 1973)–,
coronamaatregelen en COVID-19-vaccinatie.
1
