Samenvatting Specifieke zorgvrager 3

Dialyse in al zijn vormen
1. Nierfuncties
 Schadelijke stoffen uitscheiden
o Te veel aan water & afvalstoffen uitscheiden
o Nieren als een soort zeef.
 Onder hoge druk wordt het bloed dat door de nieren stroomt
 Uitgeperst waarbij water en afvalstoffen worden verwijderd
 Als urine worden uitgescheiden.
o Nieren zo efficiënt  minder dan 1 u al bloed gereinigd
 Bloeddruk op peil houden
o Renine-inhiboitoren remmen werking van renine
o Renine is hormoon  bloeddruk doet stijgen
o Door renine af te remmen zal BD salen  krijgen lage bloeddruk
 Spelen een rol bij het regelen van de zuurgraad & gehalte aan mineralen van
de lichaamsvloeistoffen
 Hormonen vormen
o Aanmaken van een aantal belangrijke hormonen die betrokken zijn bij
 Regelen van de bloeddruk (renine),
 Zieke nier  meer hormoon afscheiden  hypertensie
bij chronische nierinsufficiëntie
 Productie van rode bloedcellen  erytropoëtine
 In stand houden van het calciumgehalte in de botten.

 Belangrijke schakel bij het actief maken van vitamine D
o Nier draagt ook bij tot de handhaving  calciumgehalte
 Calcium is nodig voor de opbouw van het skelet + rol werking
van hart & zenuuwstelsel
o Nier zorgt voor de activering van vit D.
 Deze actieve vit D bevordert de opname door de darmen van
calcium uit de voeding.

Samenstelling lichaamsvochten
 In de nieren wordt uit het gefilterde bloed urine gevormd, een mengsel van
o Water,
o Minerale zouten  natrium, kalium, calcium
o Toxische afvalstoffen  ureum & creatinine
 Houden hoeveelheid lichaamsvochten op peil
 Hoeveelheid water in ons lichaam hangt af  hoeveelheid zout die het bevat.
 Zout houdt water in ons lichaam => vervult een vitale functie.
 We scheiden dat water uit via:
o Urine
o Stoelgang
o Ademhaling
o Transpiratie
 Water opname en water excretie in ons lichaam moeten in balans zijn => taak
van de nieren en ons dorstgevoel
 Speelt zich oa. af in de hypothalamus => wijziging elektrolyten niveau in het
lichaam + wijziging volume vocht in het bloed


1

,  Aanbevolen zout inname: 0,3g/d  gemiddelde inname: 9g/d  dialyse pat 5
à 6g/d
 Zo zien we vaak bij “nierpatiënten”
o Toevoeging van vitamine D (of calcium),
o Zoutarm dieet,
o Beperking van vocht
o Toediening van EPO
o Toediening van bloeddruk regelende medicatie
 Om aan al deze tekortkomingen tegemoet te komen

2. Nierziekten
 Belangrijke parameters
o Creatinineklaring bel om te
bekijken in bloed bij nierpat
 Normaal 100-140ml/min
 Schema CNI

o Nierfunctiemeting GFR
 Totaal volume voorurine dat in een gedefinieerde tijdseenheid
gefilterd wordt door alle glomeruli van beide nieren
 Bij mensen met een normale bloeddruk is dat
ongeveer 0,12 liter per minuut ofwel ca. 170 liter
per dag.
 Bij <30 ml/min (of ± 40 l/dag) => CNI


3. Nierfunctieverangende behandeling
 3 soorten :
o Peritoneale dialyse
o Hemodialyse
o Transplantatie

 Indicaties nierfunctievervangende behandeling
o In het begin (1962) van de toepassing => strenge criteria door een
selectieteam => logisch gevolg want schrijnend gebrek aan
behandelingsmogelijkheden.
o Geldende regel => medicijnen + speciaal dieet niet meer voldoende =
opstarten nierfunctievervangende behandeling

 Keuze behandelingsvorm
o Welke vorm dient men toe te passen?
 Hemodialyse = actieve dialyse
 Peritoneale dialyse = passieve dialyse
 Niertransplantatie

o Totaal pakket
 Zo goed mogelijk aan zijn levensomstandigheden aangepaste
behandeling



2

,  Start behandeling als de kwaliteit van leven voor een patiënt zo
sterk afneemt.
 Klinische conditie, de bloeddruk en de voedingsstatus spelen
mee in de beslissing start behandeling.

 Predialysepolykliniek
o Omdat er niet genoeg info beschikbaar was
o Vanaf het moment dat je hele slechte nierfunctie hebt
o Daar worden alle voorbereidingen gedaan voor dialyse start
o Multidisciplinaire setting:
 Nefrologen
 Inleiding over de functie van de nieren
 Gevolgen van een nierziekte.

 Dialyseverpleegkunidgen
 Kennismaking, uitwisseling van verwachtingen
 Hemodialyse als eerst mogelijke behandeling met uitleg
over de thuisdialyse als mogelijkheid
 Uitleg over de ambulante Peritoneale dialyse als andere
nierfunctievervangende therapie.

 Hoofvpl
 Organisatie van de afdeling
 Overzicht begeleiding
 Instructie twee eerste maanden

 Diëtisten
 Verschil” van het dialyse dieet met het dieet van de
patiënt met CNI.

 Sociaal verpl
 hulp die hij/zij kan bieden met rond werksituatie,
vrijetijdsbesteding, gezinsrelaties, vervoer naar en van het
centrum
 Transplantcoördinator
o Voorlichting & begeleiding  bel taken van discipline

 Wat is dialyse:
o Twee vloeistoffen gescheiden door semipermeabel mebraan 
wisselwerking op elkaar uitoefenen
 Letterlijk “scheiding van stoffen”
o Vaak wordt de term dialyse gebruikt voor een van de bestaande
nierfunctievervangende therapieën, namelijk hemodialyse.
 Hierbij wordt het bloed (Grieks = haemos) van afvalstoffen ontdaan
op basis van het dialyseprincipe.




3

,  Vormen dialyse
o Dialyse kan de nierfunctie niet 100% overnemen
 Nierdialyse => 10% van de capaciteit van gezonde nieren.
o Bij nierdialyse moeten bepaalde stoffen uit het bloed gefilterd worden
via:
 Hemodialyse:
 Bloed via een katheter of een shunt door de kunstnier
geleid d.m.v. een toestel en weer terug in het lichaam
gebracht
 Extracorporaal systeem
 Peritoneale dialyse:
 Vloeistof in de buikholte laten lopen via een katheter
waarna er d.m.v. het buikvlies uitwisseling plaatsvindt van
giftige stoffen tussen het bloed en de vloeistof
 Vloeistof weer uit de buik lopen
 Bloed is gezuiverd

 Voor- en nadelen dialyse
o Ieder zal voor zichzelf een afweging moeten maken welke methode het
prettigst is of het meest geschikt

 Omdat dialyse maar 10% van de werking van de nieren overneemt, blijven er
altijd afvalstoffen achter
o Hierdoor kan de patiënt zich vaak niet optimaal voelen. Daarnaast is
een dialysepatiënt vaak veel tijd kwijt aan de behandeling.

 Alternatief voor nierdialyse is een niertransplantatie
o Lange wachttijden
o Niet iedereen wil dat, of is hiervoor geschikt
o Geeft geen garantie  kan afgestoot worden
o Bij een geslaagde niertransplantatie is de patiënt van de nierdialyse
o Worden de nierfuncties overgenomen door de transplantnier

 Bijzondere technieken
o Hemodiafiltratie (HDF)
 Extra vocht toedienen aan toestel om betere klaring te verkrijgen
o Plasmaferese
 Plasmavervangende techniek via extracorporeel circuit
o Hemoperfusie
 Bloed zuiveren van toxines dmv een kunstnier
o MARS-leverdialyse
 Molecular absorbents recirculation system
 Lever dialyseren
o Experimentele technieken
 Draagbare kunstnier 24/24 te dragen




4