VOLLEDIGE samenvatting M&M: gedeelte tijd

1- Het leergebied mens en maatschappij
WAT?
MENS EN MAATSCHAPPIJ
 kinderen verwerven kennis en inzicht in zichzelf, in hun omgeving en in hun relatie tot die
omgeving – zoals fysiek, sociaal als cultureel – verwerven zij competenties om in interactie te treden
met die omgeving en worden zij gestimuleerd tot een positieve houding ten aanzien van zichzelf en
hun omgeving over M&M

DOEL: - interesse laten ontwikkelen voor alle domeinen
 heden als verleden
- Ontwikkeling van basiscompetenties

DE EINDTERMEN, ONTWIKKELINGSDOELEN EN LEERPLANNEN
ONTWIKKELINGSDOELEN
 minimumdoelen kleuteronderwijs en buitengewoon onderwijs
 minimumdoelen vastgesteld door de overheid
op vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes
 de school moet deze minimumdoelen nastreven bij de leerlingen

EINDTERMEN
 minimumdoelen door de overheid vastgelegd voor het lager onderwijs

* LEERGEBIED OVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN
 minimumdoelen die niet specifiek behoren tot één leergebied, maar onder meer door
middel van meerdere leergebieden of onderwijsprojecten worden gerealiseerd
 ICT, leren leren en sociale vaardigheden
* LEERGEBIED GEBONDEN EINDTERMEN
 minimumdoelen die lln gedurende het leerproces moeten bereiken
 6 domeinen: mens, maatschappij, natuur, ruimte, techniek, tijd + brongebruik

MINIMUMDOELEN
 enerzijds een minimum aan kennis, inzicht en vaardigheden die alle leerlingen van de
leerlingengroep verwerven tijdens het leerproces en anderzijds een minimum aan attitudes
die de school nastreeft bij de leerlingen

LEERPLANDOELEN
- leerplan ZILL: Katholiek Onderwijs Vlaanderen (KOV)
- leerplan WO: gemeenschapsonderwijs (GO)
- leerplan WO: Onderwijs Van Steden en Gemeenten (OVSG)

,DE DOMEINEN


WO



Mens & Wetenschap
Maatschappij & techniek



mens maatschappij ruimte tijd brongebruik techniek natuur

!! Multiperspectiviteit

 MENS
 focus: psychosociaal wezen
 kinderen zichzelf en anderen helpen begrijpen  met zichzelf & anderen communiceren
 ontwikkeling als persoon en lid van de samenleving
 eindtermen
- ik en mezelf
- ik en de ander
- ik en de anderen: in groep
 TIJD
 3 luiken
- algemene vaardigheden
- dagelijkse tijd
 greep krijgen op eigen tijd
- historische tijd
 doelstelling: dagelijks & historisch tijdsbewustzijn van kinderen ontwikkelen & vergroten
 duidelijk maken dat verleden heden beïnvloed en heden toekomst beïnvloed

 MAATSCHAPPIJ
 doel: basiscompetenties ontwikkelen om te participeren & functioneren in samenleving

 RUIMTE
 doel: ruimtelijk bewustzijn van kinderen ontwikkelen & vergroten
 focus: oriëntatie in de ruimte & de relatie tussen de mens & de ruimte waarin hij leeft
 kaartvaardigheid!

VERTICALE LEERLIJN ‘M&M’
 eenvoudige & concrete begrippen  abstracte concepten
 oorzaak & gevolg  complexe & gelaagde ontwikkelingen
! voorkennis lln 1ste leerjaar kennen
 ontwikkelingsdoelen kennen

Kleuters: exploratiedrang centraal  dingen verkennen
Verschillende domeinen is er continuïteit tussen kleuter- en lager onderwijs (p22)

,VAKDIDACTIEK MENS EN MAATSCHAPPIJ
DE INHOUD IS JUIST IN WOORD EN BEELD
 ACTUEEL
 recent materiaal gebruiken
 CORRECT
 juiste inhouden: maatschappelijke of wetenschappelijke consensus
 OBJECTIEF
 gebaseerd op feiten & niet beïnvloed door vooroordelen, persoonlijk of nationaal gevoel
 BETROUWBAAR
 inhoud die overeenkomt met de werkelijkheid  baseren op info uit geloofwaardige bron
 betrouwbaar?
 De identiteit van de maker van de bron
 De tijd en ruimte waarin de maker leefde
 De beschikbare informatie waarover de maker beschikte
 De bedoeling waarmee de bron gemaakt is
 Eerdere informatie of bronnen die de maker gehanteerd heeft

DE INHOUD GEEFT EEN GENUANCEERD BEELD
 BEHANDELT MEERDERE ASPECTEN VAN HET MAATSCHAPPELIJK LEVEN
 inhoud krijgt veelzijdig beeld vanuit verschillende domeinen: soc, eco, pol, cultureel

 BESTEEDT VOORAL AANDACHT AAN HET GEWONE EN NIET AAN HET UITZONDERLIJKE OF
KADERT HET UITZONDERLIJKE IN ZIJN CONTEXT
 naar het gewone kijken  de regel wordt duidelijk
 aandacht voor het fundamentele
 inzicht over hoe de wereld werkt

 BESTEEDT AANDACHT AAN POSITIEVE EN NEGATIEVE ASPECTEN VAN GEBEURTENISSEN

 HEEFT AANDACHT VOOR GELIJKENISSEN EN VERSCHILLEN
 starten met de gelijkenis tussen de situatie van de lln & het onderwerp  verbondenheid

 VERMIJDT STEREOTYPERINGEN EN VOOROORDELEN
 gevarieerd materiaal gebruiken

 BEKIJKT DE WERKELIJKHEID VANUIT VERSCHILLENDE INVALSHOEKEN
 een andere bril opzetten; vanuit standpunt van meerdere personen + andere achtergrond

 MAAKT EEN ONDERSCHEID TUSSEN FEIT EN MENING
 respectvol omgaan met mening, meningen onderheiden & kaderen adhv feiten

 BESTEEDT NIET ALLEEN AANDACHT AAN PROBLEMEN MAAR WIJST OOK OP MOGELIJKE
OPLOSSINGEN
 oplossingen voor leerlingen zelf, wat ze zelf kunnen doen

 HEEFT AANDACHT VOOR DE STANDPLAATSGEBONDENHEID
 kenmerken ene periode, plaats of situatie niet verwarren met die van eigen periode
 afstand doen van hedendaagse, westers perspectief & niet oordelen

, DE INHOUD LEGT VERBANDEN
 … TUSSEN OORZAKEN EN GEVOLGEN
 ook hoe oorzaken en gevolgen in elkaar overlopen

 … TUSSEN HIER EN ELDERS

 … TUSSEN VROEGER EN NU
 aandacht voor continuïteit en verandering

 … NOG MOGELIJKHEDEN
 Tussen ontwikkeling en omgeving
 Tussen situatie en evolutie
 Tussen instellingen en processen
 Tussen kansen en ontwikkeling

2- Domein tijd
1. tijd: geschiedenis
1. WAT IS GESCHIEDENIS
= Het geheel van menselijke handelingen die in het verleden plaats vonden (historisch proces)
= de studie van het menselijk handelen in het verleden (het onderzoek & beschrijving HP)




NUT GESCHIEDENIS: verwerven van feitenkennis & inzichtelijke kennis over het ontstaan en het
verloop van talrijke maatschappelijke krachtlijnen die naar het moment ‘vandaag’ toelopen

2. DE BRONNEN
= voorwerpen die uit het verleden tot ons zijn gekomen of getuigenissen over het verleden
2 CATEGORIEËN
- overblijfselen: voorwerpen
- overleveringen: mondelinge of schriftelijke getuigenissen die een eenvoudige of
complexe gebeurtis beschrijven, verhalen, becommentariëren

Meestal zijn bronnen niet het doel geweest van overblijfselen en overleveringen
 hebben een specifiek doel in de tijd
 ! soms functie: later bron worden  vertekend beeld