Burgerlijk procesrecht
Deel 1: Inleiding
1. Wat is recht?
- Omvat een geheel gedragsregels en normen
Verbod – gebod – normen voor toelating – organieke regels
Dwingend recht – aanvullend recht
Algemene normen – individuele normen
- Doel het maatschappelijk leven te ordenen
- Opgelegd door overheid
- Afdwingbaar
1.1 Verbodsbepaling en gebodsbepaling
- Regels kunnen verbieden , bevelen of toelaten “je moet” , “je mag
niet” , “het mag”
1.2 Aanvullend of dwingend recht van openbare orde – goede zeden – ter
bescherming van de zwakken
- Dwingend: moeten nageleefd worden door elk rechtssubject , regels zijn
van dwingend recht sanctie
- Aanvullend: mogen overeenkomsten aanvullen indien er niets over
bepaald is.
- Goede zeden: regels moeten respecteren, respecteer je ze niet volgen er
sancties
- Ter bescherming van de zwakken: bv huurder – verhuurder, huurder is
zwakke schakel
1.3 Algemene of individuele normen
- Aan rechter om te bepalen of de wet al dan niet van toepassing is
1.4 Regels opgesteld door de overheid
- Federaal
- Gemeenschappen
- Gewesten
- Provincies
2. Gerechtelijk recht
2.1 Gerechtelijk recht – formeel recht – handhavingsrecht
- Materieel recht <> formeel recht
o Materieel: “het spel” zelf
o Formeel: de procedure
2.2 Doel van het gerechtelijk recht
- Uitsluiten van eigenrichting
o Moet procedureregels volgen
- Restanten van eigenrichting
o Exceptie van niet-nakoming
o Retentierecht
2.3 Indeling van het gerechtelijk recht
- Gerechtelijk privaatrecht/burgerlijk procesrecht
,- Strafprocesrecht
- Administratief procesrecht
o GAS-boetes
- Fiscaal procesrecht
- Tuchtprocesrecht
o Beroep gerelateerd
3. Burgerlijk procesrecht
3.1 Takken van het burgerlijk procesrecht
3.2 Onderdelen
3.3 Gerechtelijk privaatrecht = burgerlijk procesrecht
4. Bronnen van het burgerlijk procesrecht
4.1 Internationale verdragen
- Art. 6 EVRM en 14 BUPO
- Europees verdrag voor de rechten van de mens
4.2 Grondwet
- Erkenning rechterlijke macht
- Gerechtelijke macht
- Uitvoerende macht
- Wetgevende macht
- Openbaarheid terechtzitting
- Motiveringsplicht
- Onafhankelijkheid van de rechter
- Exceptie illegaliteit
4.3 Gerechtelijk wetboek
- 1967
- Gemoderniseerder, eenvoudiger en minder formalistisch
- 7 delen (niet vanbuiten kennen)
o Algemene beginselen
o Rechterlijke organisatie
o Bevoegdheid
o Burgerlijke rechtspleging
o Bewarend beslag, middelen tot tenuitvoerlegging en collectieve
schuldenregeling
o Arbitrage
o Bemiddeling
4.4 Bijzondere wetten en decreten
- Wet van 15 juni 1935 betreffende taalgebruik in rechtszaken
o Wijzigingen art. 40 Ger. W. (PP VI)
- Decreten: federaal parlementen en gewesten
4.5 Rechtsbeginselen
4.5.1 Begrip
- Fundamentele regel die de rechtspraak afleidt uit een bepaald rechtsbestel
- Geldt als wet
4.5.2 Erkend als algemeen rechtsbeginsel
- Recht van verdediging
,- Onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter
- Verbod van eigenrichting
4.6 Rechtspraak
- Art. 6 Ger. W. : verbod precedentenrecht
- Niet bindend
- Gezaghebbend
- Uitspraak van rechtbanken (vonnis) en hoven (arrest)
4.7 Rechtsleer
- Niet bindend
- Gezaghebbend
- handboeken
4.8 Rechtspraktijk
- Plaatselijke gebruiken die verschillen van kanton tot kanton, van
arrondissement tot arrondissement, zelfs van kamer tot kamer
- Niet bindend
5. Kenmerken burgerlijk procesrecht
5.1 Nationaal karakter
- Belgische rechter past nationale procedureregels toe
5.2 Publiek recht en privaat recht
- Gemengde rechtsvorm
- Privaat = burgers onderling
- Publiek = fiscaal
5.3 Dynamisch karakter
- Nieuwe wetgeving
o Hervorming gerechtelijke landschap + oprichting familierechtbank
o PP I
o PP III
o PP V
o Wet 25 dec 2017 hervorming gerechtelijke kantons
o PP VI
o PP VII
o Waterzooiwet en wijziging ondernemingsrecht
o Wet rolrechten
o PP = poly
5.4 Dienend karakter
5.5 Formalistisch karakter
- Formele, reglementaire bepalingen
- Eerlijk en vlot proces waarborgen
5.6 Gebiedende aard en gradaties
5.6.1 Regels van openbare orde
- Geen afwijking mogelijk
- Bescherming algemeen belang
- Schending ambtshalve opgeworpen in elke stand van het geding
- Schending opgeworpen door elke partij in elke stand van het geding
5.6.2 Regels van dwingend recht
- Partijen kunnen van bepaling afwijken door overeenkomst na geschil
- Schending wordt niet ambtshalve opgeworpen
, - Schending opwerpen door belanghebbende partij in limine litis
5.6.3 Regels van aanvullend recht
- Partijen kunnen van bepaling afwijken door overeenkomst voor of na
geschil
- Schending wordt niet ambtshalve opgeworpen
- Schending opwerpen door belanghebbende partij in limine litis
5.7 Accusatoir karakter
- Partijautonomie en beschikkingsbeginsel
- Initiatief moet van de partij komen
5.8 Ethisch en sociaal
6. Toepassingsgebied
6.1 Ratione personae (persoon)
6.2 Ratione materiae (inhoud)
6.3 Ratione temporis (tijd)
6.4 Ratione loci (locatie)
7. Basics
7.1 Recht op toegang tot rechter
7.1.1 Art. 6 EVRM – verbod eigenrichting (niet zelf proces voeren) –
rechtsweigering (rechter mag niet weigeren) – wettelijke bepalingen –
beperking – toegang
- Recht om vordering te gaan instellen
- Procedure opstarten
- Gerechtskosten Art. 1018
- Griffiekosten, rechtsplegingsvergoeding, ..
7.1.2 Zorg voor effectieve toegang tot de overheid
- Juridische eerste- en tweedelijnsbijstand
o Art. 508/1 – 508/23 Gerechtelijk Wetboek
o Art. 508/1 (juridische eerstelijnsbijstand) : kort gesprek , gratis,
juridisch advies , ..
o Wordt georganiseerd door commissie
o GEEN onderzoek of behandeling, opstellen brief, ..
o Gefinancierd door overheid en als rechtszoekende is gratis
o Art. 508/1 – 508/23 (juridische tweedelijnsbijstand) : pro-deo
systeem
o Te weinig bestaansmiddelen voor advocaat
o Advocaat een volledig en nauwkeurig juridisch advies geven
o Geheel of gedeeltelijk gratis; afhankelijk van uw bestaansmiddelen
o Gedeeltelijk kosteloos , tussen 25 – 125 EURO
o Advocaat pas optreden na betaling
o Advocaat behaalt punten
Deel 1: Inleiding
1. Wat is recht?
- Omvat een geheel gedragsregels en normen
Verbod – gebod – normen voor toelating – organieke regels
Dwingend recht – aanvullend recht
Algemene normen – individuele normen
- Doel het maatschappelijk leven te ordenen
- Opgelegd door overheid
- Afdwingbaar
1.1 Verbodsbepaling en gebodsbepaling
- Regels kunnen verbieden , bevelen of toelaten “je moet” , “je mag
niet” , “het mag”
1.2 Aanvullend of dwingend recht van openbare orde – goede zeden – ter
bescherming van de zwakken
- Dwingend: moeten nageleefd worden door elk rechtssubject , regels zijn
van dwingend recht sanctie
- Aanvullend: mogen overeenkomsten aanvullen indien er niets over
bepaald is.
- Goede zeden: regels moeten respecteren, respecteer je ze niet volgen er
sancties
- Ter bescherming van de zwakken: bv huurder – verhuurder, huurder is
zwakke schakel
1.3 Algemene of individuele normen
- Aan rechter om te bepalen of de wet al dan niet van toepassing is
1.4 Regels opgesteld door de overheid
- Federaal
- Gemeenschappen
- Gewesten
- Provincies
2. Gerechtelijk recht
2.1 Gerechtelijk recht – formeel recht – handhavingsrecht
- Materieel recht <> formeel recht
o Materieel: “het spel” zelf
o Formeel: de procedure
2.2 Doel van het gerechtelijk recht
- Uitsluiten van eigenrichting
o Moet procedureregels volgen
- Restanten van eigenrichting
o Exceptie van niet-nakoming
o Retentierecht
2.3 Indeling van het gerechtelijk recht
- Gerechtelijk privaatrecht/burgerlijk procesrecht
,- Strafprocesrecht
- Administratief procesrecht
o GAS-boetes
- Fiscaal procesrecht
- Tuchtprocesrecht
o Beroep gerelateerd
3. Burgerlijk procesrecht
3.1 Takken van het burgerlijk procesrecht
3.2 Onderdelen
3.3 Gerechtelijk privaatrecht = burgerlijk procesrecht
4. Bronnen van het burgerlijk procesrecht
4.1 Internationale verdragen
- Art. 6 EVRM en 14 BUPO
- Europees verdrag voor de rechten van de mens
4.2 Grondwet
- Erkenning rechterlijke macht
- Gerechtelijke macht
- Uitvoerende macht
- Wetgevende macht
- Openbaarheid terechtzitting
- Motiveringsplicht
- Onafhankelijkheid van de rechter
- Exceptie illegaliteit
4.3 Gerechtelijk wetboek
- 1967
- Gemoderniseerder, eenvoudiger en minder formalistisch
- 7 delen (niet vanbuiten kennen)
o Algemene beginselen
o Rechterlijke organisatie
o Bevoegdheid
o Burgerlijke rechtspleging
o Bewarend beslag, middelen tot tenuitvoerlegging en collectieve
schuldenregeling
o Arbitrage
o Bemiddeling
4.4 Bijzondere wetten en decreten
- Wet van 15 juni 1935 betreffende taalgebruik in rechtszaken
o Wijzigingen art. 40 Ger. W. (PP VI)
- Decreten: federaal parlementen en gewesten
4.5 Rechtsbeginselen
4.5.1 Begrip
- Fundamentele regel die de rechtspraak afleidt uit een bepaald rechtsbestel
- Geldt als wet
4.5.2 Erkend als algemeen rechtsbeginsel
- Recht van verdediging
,- Onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de rechter
- Verbod van eigenrichting
4.6 Rechtspraak
- Art. 6 Ger. W. : verbod precedentenrecht
- Niet bindend
- Gezaghebbend
- Uitspraak van rechtbanken (vonnis) en hoven (arrest)
4.7 Rechtsleer
- Niet bindend
- Gezaghebbend
- handboeken
4.8 Rechtspraktijk
- Plaatselijke gebruiken die verschillen van kanton tot kanton, van
arrondissement tot arrondissement, zelfs van kamer tot kamer
- Niet bindend
5. Kenmerken burgerlijk procesrecht
5.1 Nationaal karakter
- Belgische rechter past nationale procedureregels toe
5.2 Publiek recht en privaat recht
- Gemengde rechtsvorm
- Privaat = burgers onderling
- Publiek = fiscaal
5.3 Dynamisch karakter
- Nieuwe wetgeving
o Hervorming gerechtelijke landschap + oprichting familierechtbank
o PP I
o PP III
o PP V
o Wet 25 dec 2017 hervorming gerechtelijke kantons
o PP VI
o PP VII
o Waterzooiwet en wijziging ondernemingsrecht
o Wet rolrechten
o PP = poly
5.4 Dienend karakter
5.5 Formalistisch karakter
- Formele, reglementaire bepalingen
- Eerlijk en vlot proces waarborgen
5.6 Gebiedende aard en gradaties
5.6.1 Regels van openbare orde
- Geen afwijking mogelijk
- Bescherming algemeen belang
- Schending ambtshalve opgeworpen in elke stand van het geding
- Schending opgeworpen door elke partij in elke stand van het geding
5.6.2 Regels van dwingend recht
- Partijen kunnen van bepaling afwijken door overeenkomst na geschil
- Schending wordt niet ambtshalve opgeworpen
, - Schending opwerpen door belanghebbende partij in limine litis
5.6.3 Regels van aanvullend recht
- Partijen kunnen van bepaling afwijken door overeenkomst voor of na
geschil
- Schending wordt niet ambtshalve opgeworpen
- Schending opwerpen door belanghebbende partij in limine litis
5.7 Accusatoir karakter
- Partijautonomie en beschikkingsbeginsel
- Initiatief moet van de partij komen
5.8 Ethisch en sociaal
6. Toepassingsgebied
6.1 Ratione personae (persoon)
6.2 Ratione materiae (inhoud)
6.3 Ratione temporis (tijd)
6.4 Ratione loci (locatie)
7. Basics
7.1 Recht op toegang tot rechter
7.1.1 Art. 6 EVRM – verbod eigenrichting (niet zelf proces voeren) –
rechtsweigering (rechter mag niet weigeren) – wettelijke bepalingen –
beperking – toegang
- Recht om vordering te gaan instellen
- Procedure opstarten
- Gerechtskosten Art. 1018
- Griffiekosten, rechtsplegingsvergoeding, ..
7.1.2 Zorg voor effectieve toegang tot de overheid
- Juridische eerste- en tweedelijnsbijstand
o Art. 508/1 – 508/23 Gerechtelijk Wetboek
o Art. 508/1 (juridische eerstelijnsbijstand) : kort gesprek , gratis,
juridisch advies , ..
o Wordt georganiseerd door commissie
o GEEN onderzoek of behandeling, opstellen brief, ..
o Gefinancierd door overheid en als rechtszoekende is gratis
o Art. 508/1 – 508/23 (juridische tweedelijnsbijstand) : pro-deo
systeem
o Te weinig bestaansmiddelen voor advocaat
o Advocaat een volledig en nauwkeurig juridisch advies geven
o Geheel of gedeeltelijk gratis; afhankelijk van uw bestaansmiddelen
o Gedeeltelijk kosteloos , tussen 25 – 125 EURO
o Advocaat pas optreden na betaling
o Advocaat behaalt punten
